Melioratsiya

10.2. Yer ustidan sug‘oruvchi uskuna va mashinalar
Yer  ustidan  sug‘orishda,  suv  sug‘oriladigan  maydon  yuziga  oqib 
tarqaladi  va  suvning  og‘irlik  kuchi  ta’siri  hamda  kapillyarlar  orqali 
tuproqqa singadi.
Yer  ustidan  sug‘orishning  asosiy  usullaridan  biri  egat  bo‘ylab 
sug‘orishdir.  Bu  usulda  hudud  taqsimlash  ariqlari  orqali  sug‘oriladigan 
uchastkalarga  ajratiladi.  Har  bir  uchastka  ichida  muvaqqat  ariqlar 
quriladi.  Ayrim  hollarda  muvaqqat  ariqlardagi  suvlar  o ‘q  ariqiarga 
tarqatiladi.
Egat  bo‘ylab  sug‘orishning  samarali  usullaridan  biri  naylar  orqali 
sug‘orishdir  (10.1,a,b-rasm).  Bunda  muvaqqat  ariqlari  1  va  egat  3 
oralig‘iga  suvni  o ‘tkazuvchi  nay  2  o ‘rnatiladi  (10.1,a-rasm).  Agar 
parabola yoki trapetsiya shaklidagi nay  2  lardan  foydalanilsa,  nay  suvga 
to ‘ldirilib,  uning  kirish  va  chiqish  teshiklari  qo‘l  barmoqlari  bilan
158

---

berkitiladi  va  ariqdagi  suvga  tushirilgandan  so‘ng  teshiklar  ochilishi 
bilan, suv egatga oqa boshlaydi (10. l,b-rasm).