Melioratsiya

foydalanish va  ularni rivojlantirish yo‘llari
Yopiq  gorizontal  drenaj  qurish  mashinalaridan samarali  foydalanish 
texnologiyasini  ilmiy  va  amaliy  tadqiqot  qilish  natijalari  asosida uning 
qo‘Uanish texnologiyasiga quyidagilar tavsiya qilinadi;
-drenajni  qurishni,  yer osti  suvlari  yer sathidan  kamida 2,0-2,5  m. 
past bo‘lgan holda amalga oshirish;
- 
drenaj  quruvchi  mashinani,  maxsus  “korita”  ya’ni  drenaj 
nishabligini yer sirtiga ko‘chirilgan yoMakdan yurishini ta’minlash;
-drenaj 
qurish 
texnologiyasiga, 
ayniqsa 
qurishni 
drenaj 
nishabligiga  qarshi  y o ‘nalishda  olib  borish  bilan  birgalikda  nishablikka 
qat’iy rioya qilish;
-drenaj  quvuri  atrofidagi  sizdirgich  (fil’tr)  materiallar  qalinligini 
0,15 m.dan kam boMmasligini ta’minlash;
-drenaj  transheyalari  enini  0,35-0,65  m.  va  chuqurligini  2,5-3,0 
oraliqda boMishini ta’minlash;
-drenaj quvuri va sizdirgich materiallarining sifatiga,  uzluksizigiga, 
m e’yordagi o ‘lchamlariga qat’iy rioya qilish;
107

---

-  sug‘oriladigan  yerlarda  drenaj  qurishda  sizdirgich  materiaii 
o ‘rnida matolardan foydalanishgayo‘l qo ‘ymasIik;
-  drenaj  quvuri  ichiga  maxsus  po'lat  arqon  mahkamlanib,  keyingi 
tutashtiriiadigan  quvurlar  ichidan  ham  shu  arqonni  o ‘tkazib,  uni  quvur 
ichida qoldirish;
-drenaj  transheyaiarini  grunt  bilan  qayta  ko‘mishni  maxsus 
tekshiruvdan so‘ng amalga oshirish;
-drenaj  transheyasiga  gruntni  qayta  ko‘mish  va  uni  zichlashni 
qurilish jarayoni bilan birgaiikda olib borish.
Yer  osti  suvlari  qumli  va  toshli  (shag‘alli)  joylarda  joylashgan 
maydonlarda  vertikal  drenajlar  quriladi.  Vertikal  drenajlarni  qurish 
xarajatlari  yuqori  bo‘!sada,  undan  chiqqan  suvni  ekinlarni  sug‘orishda 
ishlatilishi suv tejamkorligiga olib keladi.
Burg‘alovchi mashinalar yordamida quduq 4 qazilib (diametri  1,0 m 
va  chuqurligi  20-300  m),  unga  tem ir  beton  yoki  temir  quvuri  8 
tushiriladi  (6.15-rasm).  Quduqdagi  suvni  maxsus  nasoslar  yordamida 
chiqarish,  suv  tinib,  hovuz  7  hosil  qilguncha  davom  ettiriladi.  Bunda 
hovuz tagida har xil mayda toshlar 6 yig‘ilib qoladi va bu hovuzga nasos