Melioratsiya

yuklagich;  10-cho‘mich zanjirini  taranglovchi moslama;  11-ko‘ndalang val;
12-cho‘mich;  13-cho‘m ichningzanjiri;  14-cho‘mich  zanjirini 
y o ‘naltiruvchi  moslama.
Д-654А  rusumli  kanal  sirtini  to‘la  tekislovchi  mashinaning 
kinematik  sxemasi  3.6-rasmda  keltirilgan.  Harakat  manbai  7,  9  orqali 
harakat  tegishli  ravishda yorish  uskunasi  11,  ko‘p  cho‘michli  ish jihozi
4,  tasmali  yoklagichlar  5  va  8,  vintli  mexanizm  12  larga  taqsimlanadi. 
Traktorning  motori  7,  generator  9  ni  harakatga  keltirib,  elektr 
energiyasini  ishlab  chiqaradi.  Generatordan  elektr  energiyasi  tegishli 
reduktorlar  yordamida,  yorish  uskunasi  19,  tasmali  yoklagich  5,  8  va 
ko‘p cho‘michli  ish jihozi 4 larga elektr motorlar orqali uzatiladi.
Kanal  sirtida  uncha  katta  bolm agan  qalinlikdagi  tuproqlarni 
qirqishda  maxsus  mashinalar  ishlatiladi.  Bu  mashinalarning  tasmali 
yoklagichlari boim aydi va kanalning sirti bo‘ylab qirqilgan tuproq, ko‘p 
cho‘michli  ish jihozi yordamida chiqarib  tashlanadi. Kanal qirg‘oqlarini 
uning  nishabligiga  mos  ravishda tekislanib,  unga temir yo‘l  o ‘rnatiladi. 
Ushbu  temir  y o‘lga,  kanal  tozalovchi  mashina  maxsus  yok  ko‘taruvchi 
mashinalar  yordamida  o ‘rnatiladi.  Temir y o ‘l  8  ga  o ‘matilgan  mashina 
harakatlanadi.  Vintli  mexanizm  4  yordamida  kerakli  qirqish  qalinligi 
o‘rnatilib,  ko‘p  cho‘michli  ish  jihozi  5  ga  harakat  beriladi.  Ko‘p 
cho‘michli  ish jihozining bir tomon zanjiri uzaytirilgan bo Tib,  qirqilgan 
tuproq,  shu  tomon  qirg‘og‘iga  chiqarib  tashlanadi  (3.7-rasm).  Temir 
yo ‘ldan  mashinaning  bir  o ‘tishida  qirqish  qalinligi  0,15  m  dan 
oshmasligi  kerak.  Agar  qirqish  qalinligi  0,15  m  dan  yoqori  boTsa,  uni
35

---

bir  necha  bor  shu  yo ‘idan  qayta  o ‘tish  orqali  amalga  oshirish  zarur. 
Bunda qirqish qaiinligi vintli mexanizmlar orqali o ‘zgartiriladi.
3.6-rasm.  D-654A rusumli kanal tekislagichning kinematik sxemasi: