Международный научно-образовательный электронный журнал


Foydanilgan adabiyotlar ro'yxati



Download 20,94 Mb.
Pdf ko'rish
bet392/402
Sana01.06.2022
Hajmi20,94 Mb.
#629637
TuriСборник
1   ...   388   389   390   391   392   393   394   395   ...   402
Bog'liq
Международный научно-образовательный электронный журнал «образов

Foydanilgan adabiyotlar ro'yxati. 
1. Logopediya (pod. red. L.S.Volkovoy) - M., 1989.
2. Muminova L.R., Ayupova M. «Logopediya» T. 1993 y.
3.Logopedicheskaya ritmika (uchebno-metodicheskoe posobie dlyalogopedov 
spes.det. sadov) Toshkent – 2006.E. N. Nazarova, Sh. BoltaevaD. Nurkeldieva 
4.K.Mamedov, G.Berdiev, SH.Xoliqova. Maxsus psixologiya ma’ruzalar matni. 
Toshkent, 2001. 
jurnallarining barcha sonlari. 


973 
ФИО автора:
Yunusova Nafisa Samandar qizi 
Qarshi davlat universiteti 
Ijtimoiy fanlarni o'qitish metodikasi 
(ma'naviyat asoslari) yo'nalishi
2 kurs magistranti 
Название публикации:
«MILLIY G'OYANING IJTIMOIY AHAMIYATI» 
Annotatsiya. 
xalq millat taqdiriga daxldor bo‘lgan, qisqa yoki uzoq muddatda 
hal etilishi kerak bo‘lgan, qisqa yoki uzoq muddatda hal etilishi kerak bo’lgan milliy 
g’oyaning ijtimoiy ahamiyati
 
Kalit so’zlar. 
Insoniyat, xalq, milliy g’oya, siyosiy, huquqiy, iqtisodiy islohotlar
 
Insoniyatning ko‘p asrlik tarixi shundan dalolat beradiki, bu dunyoda o‘zining 
milliy davlatini qurishga azmu qaror qilgan har qaysi xalq yuksak vazifalarni amalga 
oshirish, shu yo‘lda odamlarni birlashtirish va safarbar qilish, ularning qalbida ishonch 
uyg‘otish, eski ijtimoiy tuzumdan mutlaqo yangi tuzumga o‘tishda o‘ziga qo‘shimcha 
kuch-quvvat va madad topishda umumiy, yagona maqsad va orzu intilish ifodasi 
bo‘lgan milliy g‘oyani tayanch va suyanch deb biladi. 
Darhaqiqat, har bir xalq o‘z tarixining burilish nuqtalarida, avvalo, mafkura 
masalasini, 
uning 
o‘zagini 
tashkil 
etadigan, 
o‘ziga 
xos 
o‘q, 
birlashtiruvchi yadro vazifasini o‘taydigan ijtimoiy g‘oyani shakllantirish muammosini 
hal qiladi. Mamlakatimiz uchun milliy g‘oya haqidagi masalaning bugungi amaliy 
ahamiyati shundaki, biz o‘tish davrini boshdan kechirmoqdamiz. Aynan shunday 
paytda aholining turli qatlamlari manfaatlarini himoya qiluvchi mafkuralarning 
shakllanishiga sharoit tug‘ilishi mumkin. Shunday ekan, millat, jamiyatni parokanda 
bo‘lib ketishiga yo‘l qo‘yib bo‘lmaydi. Aks holda, siyosiy, huquqiy, iqtisodiy 
islohotlar o‘z ahamiyatini yo‘qotadi, mustaqillik yo‘lida g‘ov paydo bo‘ladi [1]. 
Milliy g‘oya. Milliy istiqlol g‘oyasi O‘zbekistonda yashovchi barcha millat va 
elat vakillarining tub manfaatlarini, xalqimizning asrlar mobanyida intilib kelgan orzu-
ideallarini, olijanob maqsad muddaolarini o‘zida mujassam etadi. Shunday ekan milliy 
g‘oyaning o‘zi nima? 


974 
Milliy g‘oya – millatning o‘tmishi, buguni va istiqbolini o‘zida 
mujassamlashtirgan, uning tub manfaatlari va maqsadarini ifodalab, taraqqiyotga 
xizmat qiladigan ijtiomiy g‘oya hisoblanadi. 
Millat g‘oya o‘z mohiyatiga ko‘ra, xalq millat taqdiriga daxldor bo‘lgan, qisqa 
yoki uzoq muddatda hal etilishi kerak bo‘lgan, qisqa yoki uzoq muddatda hal etilishi 
kerak [2]. 
U yoki bu g‘oyaning illiy g‘oya sifatida maydonga chiqishi millatning o‘tmishi, 
mavjud holati bilan bevosita bog‘liqdir. Zero, ana shu ikki negizga tayangan hodagina 
u millatning qisqa yoki uzoq vaqtda erishishi lozim bo‘lgan maqsad – muddaolari va 
mo‘ljallarini to‘g‘ri ifodalay olishi mumkin. Tom ma’noda milliy g‘oya oxir oqibat 
ozmi-ko‘pmi insoniyat taqdirligicha tasir qiladi. Shu ma’noda, har qanday milliy 
g‘oyada umuminsoniy mohiyat mavjud bo‘ladi. Ammo aniq bir millat yoki umidman 
insoniyat uchun ahamiyatni bo‘lgan g‘aolar ham bor. Aytaylik, “Milliy yarash” g‘oyasi 
fuqarolar urush ketayotgan davlat uchun hayotiy mazmunga ega bo‘lsa, “Manfaatli 
hamkorlik” g‘oyasi dunyoning barcha mamlakatlari uchun birdek ahamiyatlidir. Har 
bir xalq o‘z tarixinnig burilish nuqtalarida, avval mafkura masalasini ,uning o‘zlarini 
tashkil etadigan,o‘ziga xos o‘q, birlashtiruvchi yadro vazifasini o‘taydigan ijtimoiy 
g‘oyani shakllantirish muammosini hal qiladi. 
Har qanday mafkura muayan maqsadlarga xizmat qiladi, bu yo‘lda xilma-xil 
vazifalarni bajaradi. Malumki, mafkuraning asosiy maqsad va vazifalari quyidagilarda 
namayon bo‘ladi: 
- odamlarni muayan g‘oyaga ishontirish; 
- shu g‘oyani atrofida uyushtirish; 
- kishilarni manaviy – ruxiy jihatdan rag‘batlantirish; 
- g‘oyaviy tarbiyalash; 
- g‘oyaviy immunitetni shakllantirish; 
- harakat dasturi bo‘lish. 
Malakatimiz uchun milliy g‘oya haqidagi masalaning bugungi amaliy ahamiyati 
shundaki, biz o‘tish davrini boshdan kechirmoqdamiz. Aynan shunday paytda 


975 
aholining turli qatlamlari manfaatlarini himoya qiluvchi mafkuralarning shakllanishiga 
sharoit tuzilishi mumkin. 
“G‘oya” tushunchasi malumki, inson o‘zinnig aql-zakovati iymon-e iqodi va 
ijodiy mehnati bilan boshqa barcha tirik jonzotlardan farq qiladi. Falsafaning azaliy 
qoidalaridan biri – til va tafakkur birligidir – Tilning eng birlamchi mahsuli so‘z 
bo‘lgani kabi, tafakkurning dastlabki shakli tushunchadir. 
Mafkura esa muayan ijtimoiy guruh, ijtimoiy qatlam, millat, davlat, xalq va 
jamiyatning ehtiyojlari, maqsad va muddaolari,orzu intilishlari hamda ularni amalga 
oshirish tamoyillarini o‘zida mujassam etadigan g‘oyalar tuzilishidir. 
Inson tafakkur voqelikni idrok etish mobaynida turli fikrlar, qarashlar, g‘oyalar 
va talimotlar yaratadi. Lekin tafakkur yaratgan har qanday fikr yoki qarash, mulohaza 
yoki nuqtai nazar g‘oya bo‘la olmaydi. Faqat eng kuchli, tasirchan, zalvorli fikrlargina 
g‘oya bo‘la olishi mumkin. 
Ilmiy adabiyotlarda “g‘oya”, “mafkura”, “idea” va “ideologiya” tushunchalari 
ishlatilmoqda. Idea va ideologiya ko‘proq G‘arb davlatlarida hamda rus tilidagi 
manbalarda uchraydi. Idea iborasi on yunon tilidagi idea so‘zidan olingan, u ideologiya 
so‘zining o‘zagi bo‘lib hisoblanadi va tushuncha yoxud fikr ma’nosini anglatadi. 
Ideologiya (Idea - g‘oya, tushuncha, logia – talimot) atamasi esa g‘oyalar 
to‘g‘risidagi talimotni anglatadi va ikki xil ma’noda ishlatiladi: 
- G‘oyalarning mohiyat-mazmuni shakllanishi, ahamiyati to‘g‘risidagi 
bilimlarni ifodalaydi va ilmiy soha bo‘lib hisoblanadi. 
- Muayan g‘oyani amalga oshirish, maqsadga yetish usullari, vositalari, omillari 
tizimini anglatadi. 
G‘oyalarning oddiy fikrlardan farqi yana shundaki ular garchi tafakkur paydo 
bo‘lsada , inson ruhiyatiga,xatto tub qatlamlariga ham singib boradi. G‘oya shunday 
harakatga keltiruvchi maqsad sari yetaklovchi ruhiy-aqliy kuchga aylanadi. 
Tafakkurning mahsuli sifatida g‘oya tevarak olamni o‘rganish, bilig jarayonida 
vujudga keladi. Ijtimoiy ongning barcha shakllar –ilm – fan, din, falsafa, sanat va badiy 
adabiyot, axloq, siyosat va huquq – muayan bir g‘oyalarni yaratadi, ularga tayanadi va 


976 
ularni rivojlantiradi. Malum ma’noda aytish mumkinki, har bir ong sohasining o‘z 
g‘oyalari mavjud bo‘ladi [3]. 
Mazmuni va namoyon bo‘lish shakliga qarab, g‘oyalarni bir qancha turlarga 
ajratish mumkin. 
- Ilmiy g‘oyalar; 
- Falsafiy g‘oyalar; 
- Diniy g‘oyalar; 
- Badiiy g‘oyalar; 
- Ijtimoiy – siyosiy g‘oyalar; 
- Milliy g‘oyalar; 
- Umuminsoniy g‘oyalar va hokazo. 
Xullas, insoniyat tarixi xilma-xil va mafkuralarining vujudga kelishi, amaliyoti 
bir – biri bilan munosabatidan iborat uzluksiz jarayondir. 

Download 20,94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   388   389   390   391   392   393   394   395   ...   402




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish