Международный научно-образовательный электронный журнал



Download 20,94 Mb.
Pdf ko'rish
bet115/402
Sana01.06.2022
Hajmi20,94 Mb.
#629637
TuriСборник
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   402
Bog'liq
Международный научно-образовательный электронный журнал «образов

Список литературы: 
1.
Окружающий нас мир. Учебник для 1 класса школ Мамадинова Н.О., 
Ахмедова М.А., 4-е изд. Ташкент:2019г 
2.
http://library.ziyonet.uz
 
3.
 
https://moluch.ru
 
4.
http://info.ziyonet.uz/ru/post/view/education/preschool 
5.
http://www.maam.ru 
11
www.maam.ru 


290 
ФИО автора:
Qodirov Saidqosim Po'latxon o'g'li 
Toshkent Davlat Pedagogika Universiteti magistri 
Название публикации:
«FIZIKA O’TMISHI VA BUGUNGI KUNDAGI 
TARAQQIYOTI» 
Annotatsiya: 
Maqolada fizikani o’tmish tarixi va zamonaviy fizikada texnika va 
texnalogiyaning rivojlanish sur’atlari ko’rib chiqilgan.
 
 
Annatation:
 The article analyses historical and modern technology aspects of 
physics with its developmental pace. 
Аннотация:
Пословицы и прошлой и современной физики, технологии, 
развитие, рассмотрены их содержание.
Kalit so’zlar
: zamonaviy fizika, fizika, fan, qonun, taraqqiyot, rivojlanish. 
Key words
: contemporary physics, physics, subject, law, development, progress.
Ключевые слова
: Современная физика, предмет, закон, развитие, физика, 
достичь цели. 
Fizika tabiat hodisalarining eng sodda va shu bilan birga eng umumiy qonunlarni, 
materyaning xossalari, tuzulishi va uning, harakat qonunlarini o’rganadigan fandir. 
Fizika so’zi qadimgi yunon tilidan olingan bo’lib ‘’ tabiat’’ degan ma’noni anglatadi. 
Fizika moddiy dunyoning tuzilishi va evolyutsiyasini belgilaydigan eng umumiy 
fundamental qonunlarni o’rganadigan fan. Fizika qonunlari barcha tabiiy fanlarning 
asosidir.Fizika qonunlari-biz yashayotgan dunyo qonunlaridir. “Fizika’’ atamasi 
birinchi marta miloddan avvalgi IV asrda yashagan antik davrning buyuk 
mutafakkirlardan biri Aristotelning (mil.av.384-mil.av.322) asarlarida paydo 
bo’lgan.Dastlabki‘’fizika’’va’’falsafa’’ so’zlari sinonomiy ma’noga ega,chunki ikkala 
fan ham olamning ishlash qonunlarini tushuntirishga o’rgatadi.Biroq XVI asrning 
ilmiy inqilobi natijasida fizika alohida ilmiy yo’nalishga aylandi. 


291 
Rus olimlari ichidan birinchilardan bo’lib Mixail Vasilevich Lomonosov (1711-
1765) tomonidan,rus tiliga ‘’Fizika’’so’zi kiritilgan. Fizika bo’yicha birinchi rus tili 
darsligi ‘’Fizikaning qisqacha tasviri’’deb nomlangan va buni birinchi rus akademik 
Starkhov tomonidan yozilgan. Fizikaning rivojlanishi va ilmiy-texnikaviy taraqqiyot 
o’rtasidagi munosabatlar ikki tomonlama ekanligini takidlash lozim. Bir tomondan, 
fizika sohasida yutuqlar texnalogiyaning rivojlanishiga asos bo’ladi. Boshqa tomondan 
esa texnalogiya darajasining ortishi fizik tadqiqotlarni jadallashtirish uchun shart-
sharoitlarni yaratib beradi, bu yangi tadqiqotlarni tubdan o’zgartirish imkonini beradi. 
Tajriba ma’lum qonunlarni tekshirish va yangi natijalarni aniqlash uchun 
o’tkaziladi. Nazariya esa topilgan natijalarga tayanib tabiat qonunlarini shakillantiradi, 
ma’lum hodisalarni tushuntiradi va ba’zan yangi hodisalarni bashorat qiladi.
Zamonaviy dunyoda fizikaning ahamiyati juda katta. Jumladan, ilmiy-texnika 
taraqqiyoti fizika sohasi kashfiyotlarni rivojlantirib kelmoqda, misol tariqasida, 
elektromagnetizm sohasidagi tadqiqotlar telefonlarning paydo bo’lishiga olib keldi, 
termodinamikada kashfiyotlar avtomobillarni yaratishga imkon berdi, shuningdek 
elektronikaning rivojlanishi kompyuterlarning paydo bo’lishiga olib keldi. Zamonaviy 
jamiyatni o’tmishdagi jamiyatdan ajratib turuvchi barcha narsa fizik qonunlarni amaliy 
qo’llash natijasida yuzaga keldi. 
Fizika texnika bilan ham chambarchas bog’langan. Fizika fani texnikaning nazariy 
poydevorini tashkil qiladi. Boshqa fanlar kabi zamonaviy fizika ham ikkita keskin 
farqli qismdan iborat: zamonaviy fizika muammolari va zamonaviy fizika yutuqlari. 
Muammoni bartaraf etgach, uni amaliy qo’llash imkoniyatlari ko’rib chiqildi. 
Zamonaviy fizikalar to’plangan ma’lumotlarga qaramasdan, tabiatning barcha 
hodisalarini tushuntirib berishdan juda uzoqdir, chunki yangi tadqiqotlar yangi 
jumboqlarni topish va yangi fizika nazariyalarini tushuntirishni talab qiluvchi 
hodisalarni kashf qilmoqda. Bugungi kunda erishilgan natijalar misli ko’rilmagan 
o’sish sur’atlariga erishadi va dinamika ravishda rivojlanmoqda. Zamonaviy dunyo 
murakkab, xilma-xil, dinamik qarama-qarshliklarga moyil. Bu qarama-qarshilik, lekin 
o’zaro bog’liq bo’lib, asosan holistik. Yigirmanchi asr ilm-fan va texnalogiya asri deb 


292 
atalgan bo’lsa, hozirgi asr axborot asri bo’ladi. Asosiy qiymat -axborot. Zamonaviy 
fizikaning yutuqlaridan misollar keltiramiz: Lazerlar – kvant elektronikasida ixtiro 
(fizika bo’limi), kompyuterlar, uyali aloqa, raqamli televidenie – mikroelektronika. 
Fizika rivojlanishi hamma vaqt tabiiy fanlar bilan chambarchas bog’liq bo’lib 
kelgan. Boshqa tabiiy fanlar (biologiya, geologiya, kimyo va hokazolar) fizika 
qonunlariga bo’ysinadigan faqat ma’lum bir moddiy tizimni tasvirlaydi, chunki 
fizika‘’fundamental ilm’’ deb ataladi. Fizika ro’li haqida gapirganda, biz uchta asosiy 
fikrni takidlaymiz. Birinchidan, fizika odamlar uchun dunyodagi eng muhim bilim 
manbaidir. Ikkinchidan, insonning imkoniyatlarini doimiy ravishda, kengaytirib 
takrorlab ko’paytirish fizikani o’zining ilg’or rivojlanishini texnalogik taraqqiyot 
yo’lida ta’minlaydi. Uchinchidan fizika insonning ruhiy qiyofasini rivojlantirishda 
o’zining dunyo qarashini shakillantirishga, madaniy qadiryatlar miqiyosida harakat 
qilishga o’rgatadi. 

Download 20,94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   402




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish