Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №25 (том 3)

---

394 
ФИО автора: 
Bobomurodov Salohiddin Chori o’g’li 
Termiz davlat universiteti, Yuridik fakulteti, Milliy g’oya, ma’naviyat asoslari va 
huquq ta’limi yo’nalishi, 2-bosqich talabasi 
Название 
публикации:
«YURIDIK 
TA’LIMDA 
HUQUQIY 
KO’NIKMALARNING AHAMIYATI» 
Annotatsiya: 
Huquqiy ta'limning yondashuvlari va uslublari ham o'sha davrda 
ta'limning o'zida yangi o'rganish bilan o'zgardi va yaqinda ta'limni tekshirish va 
monitoring qilishdagi byurokratiya an'anaviy uslub va yondashuvlarni yanada 
keskinlashtirdi. Ushbu maqolada huquqiy ta'limning yondashuvi, mazmuni, uslubi va 
paradigmalarini butunlay o'zgartirishga olib keladigan katta qiyinchiliklar ko'rib 
chiqilib, o'zgarishga majbur qiladigan asosiy masalalarga qisqacha e'tibor beriladi. 
Kalit so’zlar: 
Huquq, yuridika, advokatlar, ta’lim tizimi, nazariya, amaliyot,akademik, 
huquqiy ko’nikmalar, kadrlar, mutaxassis. 
 
Huquqiy ta'lim va tadqiqot sohasidagi mukammallik juda muhim, chunki u qonun 
ustuvorligi sifatini shakllantirishga yordam beradi. Yuridik ta'lim bo'lajak advokatlarga 
taqdim etishi mumkin bo'lgan bebaho tajribalar bir nechta. Ular orasida birinchi 
navbatda ta'sir qilishdir. Tvining "Perikl va chilangar" asarida yuridik ta'limning har 
qanday amaliy nazariyasi ma'lum funktsional farqlar qat'iy dixotomiyalarga 
aylanganligi bilan kurashishi kerakligini ta'kidladi: ta'limni o'qitishdan, akademikni 
amaliydan, nazariyani ajratish kerak. amaliyotdan ajralishi, liberal ta'lim kasbiy 
ta'limdan ajralib turishi va huquq boshqa fanlardan ajratilgan bo'lishi kerak. So'nggi 
paytlarda huquqiy ta'lim tushunchalari ham uning uchta alohida bosqichga bo'linishi 
tufayli to'sqinlik qilganligi ma'lum bo'ldi: akademik. , kasbiy va uzluksiz yuridik ta'lim. 
Bunday bo'linishlarni hisobga olgan holda, huquqiy ta'limning an'anaviy maqsadlari 
so'nggi yillarda qattiq tekshiruvdan o'tganidir. Bu muammo “Yuridik taʼlimda huquqiy 
koʻnikmalarning ahamiyati” kontekstida alohida turadi, chunki u ma’lum bir shaxsning 

---

395 
taqdiriga nihoyatda yaqin: panjara ortida qolish yoki yo‘q, mulkni yo‘qotish yoki yo‘q, 
otalikni yo‘qotish yoki yo‘q?.. 
Shu asosda yuridik ta’limga bevosita bog‘liq bo‘lishi kerak bo‘lgan advokatura haqida 
munozaralar borligi aniq. Kimdir advokatlik kasbini amalda egallaydi, deb hisoblaydi. 
Ta'lim esa bilim sifati uchun emas, balki diplom olish uchun kerak. Afsuski, bu 
pozitsiya juda keng tarqalgan, garchi u haqiqiy amaliyotchilar va "bitiruvchi" 
advokatlar soni o'rtasidagi muvozanatni oshirishi aniq. Kasb bo'yicha zamonaviy 
advokat modeli huquqiy ta'lim muammosini ichki kelishmovchiliklar to'plami sifatida 
tobora keskinlashtirmoqda, bu islohotlarda, xususan, G'arbiy Evropa modelidagi oliy 
ta'limda o'zining milliy kontseptsiyasini yo'qotgan mavjud tushunarsiz standartlar bilan 
bog'liq. "ta'limga kasbiy qobiliyatdan alohida erishish". Bu har bir huquqshunos – olim 
va amaliyotchi – xorijiy manbalarni qiyosiy jalb qilishni chetlab o‘tgan holda, elektron 
manbalarga asoslangan huquqni o‘rganish shablonida o‘qitilishi kerak degani emas. 
Davlatning sud, prokuratura, militsiya uchun kadrlar tanlashga qiziqishi allaqachon 
yo‘qolganiga, davlat lavozimlariga advokatlar tanlovi, aksincha, “ekran”ga 
aylanganiga befarq bo‘lish mumkinmi? ” loyiq va yuridik xizmatga tayyor, lekin keng 
eshiklar va nufuzli ota-onalar yoki biznes tuzilmalari hamkorlari tomonidan "o'rtacha" 
bitiruvchi nomzodining afzalliklari bilan. Aksariyat huquqshunos olimlarning 
ta'kidlashicha, kam ma'lumotli "mutaxassislar" raqobatbardosh ballar bo'yicha davlat 
apparatida (keng ma'noda) o'zlarini qanday topishlarini tushunish uchun hech qanday 
fantaziya etarli emas. Ular hatto o‘qituvchilarining ismlarini ham bilishmaydi, ular 
kurslarda yoki maxsus kurslarda (magistrlar uchun) ma’ruza o‘qishlarida 
qatnashmagan, birorta ham referat yozmagan. Ya'ni, ta'lim professional huquqshunosni 
yaratmagan. Men yana o'zimga savol beraman: agar har yili 16 mingga yaqin advokat 
mutaxassis hisoblansa, bu qanday bo'lishi mumkin va jamiyatimiz nimaga olib keladi? 
Haqiqiy qonunchilik bilan birinchi tanishuvdayoq ularning ko'pchiligiga savol 
tug'iladi: sizga qanday professor-o'qituvchilar o'rgatgan? Bu nazariy munozaralar 
uchun emas - eng muhimi, "Boloniya tizimi" deb ataladigan rejalar (O’zbekiston 2017- 
yilda Boloniya deklaratsiyasiga qo'shilgan) bo'yicha ta'lim jarayonining samarasiz 

---

396 
tashkil etilishiga tanqidiy qarash kerak. Ta'lim ob'ektiv ravishda bilim "vakuumini" 
yaratadi. Shuning uchun ham ko‘pchilik “bitiruvchi yuristlar” ma’ruzalarda 
qatnashmaganliklarini, amaliy mashg‘ulotlarga qiziqmaganliklarini aytishga ham 
uyaladilar. Va nima kutish kerak, agar o'qitish bo'lmasa, unda oliy ma'lumot ham 
bo'lmaydi. Xo‘sh, huquqshunoslik amaliyotidan tashqari turli faoliyat sohalarida 
uchratish mumkin bo‘lgan ko‘plab huquqshunos talabalarning yaroqsizligining asosiy 
sababi nimada? Shu bilan birga, markazlar yuridik ta’limni takomillashtirish namunasi 
sifatida yuridik fakultetlarning klassik kafedralariga nisbatan ham bir afzalliklarga ega 
bo‘lib, ular o‘z maqomiga ko‘ra oddiyroq amaliy, amaliy xarakterdagi ishlarni amalga 
oshira olmaydi. Bu esa grant loyihalarida ishtirok etishdir. Buning uchun katta tashkiliy 
va ijodiy-ilmiy harakatlar talab etiladi. Lekin biz erishilgan yutuqlarni tanqidiy 
baholaymiz va bunyodkorlik hamkorligimizni qadrlaydigan rahbariyatimiz va xalqaro 
tashkilotlarning qo‘llab-quvvatlashini oqlashimiz kerak. 
Xulosa 
Huquqiy ta'lim va ta'lim o'rtasidagi farqni ko'rsatadigan bo'lsak, aytish mumkinki, vaqt 
o'tishi bilan ikkinchisi doimiy ravishda birinchisini siqib chiqardi, natijada yaqin 
vaqtgacha huquqiy tafakkur chegaralari torayib bordi va huquqiy ong ko'proq introvert 
bo'lib, texnik bilimlarga singib ketdi. asosiy qadriyatlardan ko'ra vaqtinchalik qoidalar. 
Huquqiy tarbiya o‘quvchilar o‘rtasida fuqarolik tarbiyasini tashkil etishda o‘ziga xos 
o‘rin tutadi.