202
ФИО автора:
Mamatazizova Dilafruzxon
O‘qituvchi, Qo‘rg‘ontepa Abu Ali ibn Sino nomidagi Jamoat salomatligi texnikumi,
Andijon, O‘zbekiston
Название публикации:
«REPRODUKTIV
SALOMAT VA UNING INSON
HAYOTIDAGI O‘RNI»
Annotatsiya:
Ushbu maqolada reproduktiv salomatlik va unga ta’sir etuvchi
faktorlar, reproduktiv salomatlikning tamoyillari, reproduktiv
huquq hamda uning
inson hayotidagi o’rni haqida so‘z yuritiladi.
Kalit so‘zlar:
Reproduktiv salomatlik, tamoyil, reproduktiv huquq,
kontratsepsiya, tibbiy madaniyat.
Asosiy qism
Reproduktiv
salomatlik
–
sodda qilib aytganda, faqat insonning
reproduktiv tizimi va funksiyalari hamda jarayonlariga oid barcha masalalarda
xastalikning yo‘qligini anglatmaydi, balki uning jismoniy, ruhiy va ijtimoiy jihatdan
to‘liq mo‘tadil (farovon) holatini ifoda etadi.
Reproduktiv huquq nima?
Reproduktiv huquq – bu barcha er-xotin juftliklar va alohida shaxslarning bolalar
soni, ular orasidagi oraliq va ularning tug‘ilish vaqti haqida erkin hamda to‘liq
mas’uliyat hissi bilan qaror qabul qilishi va buning uchun shart bo‘lgan ma’lumot va
vositalarga ega bo‘lishi borasidagi asosiy huquqlarni tan olish.
Reproduktiv salomatlikni muhofaza qilishdagi 12
ta tamoyil quyidagilardan
iborat:
Xavfsiz homiladorlik;
Bexatar tug‘ruqlar;
Chilla davridagi malakali yordam;
Istalmagan homiladorlik va uni oldini olish;
Tug‘ruqlar oralig‘ini 3 yil va undan ortiq muddatga saqlash;
Zamonaviy kontratseptiv vositalar haqida aholiga keng ma’lumot berish;
203
Jinsiy yo‘l orqali yuqadigan kasalliklarni oldini olish, tashhislash va davolash
(OIS/IIVni oldini olish);
Bepushtlikni oldini olish;
O‘sma kasalliklari va o‘sma oldi kasalliklarini oldini olish;
Ona suti bilan boqish targ‘iboti;
Onalik va bolalikni muhofazasi;
O‘smirlar reproduktiv salomatligi va jinsiy tarbiyasi.
Binobarin, mamlakatimizda onalar va bolalar o‘limi ko‘rsatkichi
yildan-yil
kamayib, yuqumli, virusli, o‘ta xavfli infeksiyalardan asrash sog‘lom muhit sharoitlari,
ekologik xavfsizlikni ta’minlash, aholi o‘rtasida kasalliklarning oldini olishga
qaratilgan profilaktik chora-tadbirlar ko‘rilayapti. Bemorlarga tegishli hajmdagi
malakali
tibbiy xizmat, jumladan, shoshilinch tibbiy xizmat ko‘rsatish tizimi
takomillashib bormoqda. Qishloq joylarida ko‘plab
zamonaviy qishloq vrachlik
punktlari barpo etildi. Tibbiyotning 10 ta muhim yo‘nalishi bo‘yicha zamonaviy
Respublika ixtisoslashtirilgan ilmiy-amaliy markazlar tashkil etilgani ham zamonaviy
tibbiyotimizning yutuqlaridan biridir. Xalqimizning o‘rtacha umr ko‘rish darajasi
uzaygani, navqiron avlodning jismoniy va intellektual
salohiyati oshgani bu ezgu
ishlarning samarasidir. Ta’kidlash joizki, sog‘liqni saqlash tizimida erishilgan yutuqlar
barobarida hali o‘z echimini kutayotgan dolzarb masalalar xam mavjud.
Do'stlaringiz bilan baham: