Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №37 (том 4)

Kalit so‘zlar:
an’anaviy va noan’anaviy, sxema, ma’ruza, izlanish, mustaqil…
 
Barchamizga ma’lumki, yurtimizda ko‘p yillar davomida an’anaviy ta’lim 
sxemasidan foydalanib kelindi. Ammo, o‘quv jarayonini tashkil etishning an’anaviy 
sxemasi o‘quvchilarning fikrlash qobiliyatini yetarli darajada rivojlantira olmadi,
ularning bilimga bo‘lgan ehtiyojlarini, fanga bo‘lgan qiziqishlarini qondira
olmaydi, faol fikrlashni hamda bilishni e’tiqodga, e’tiqodni esa ongli ijtimoiy
maqsadga muvofiq faoliyatga aylantirishni ta’minlay olmaydi. Ayniqsa, 
matematika 
fanlar
ichida eng murakkabi bo‘lib, bu fan pedagoglardan mas’uliyatni, o‘quvchilarni 
ushbu fanga qiziqtirish usullari o‘ylab topishni talab etdi. Shundan so‘ng noan’anaviy 
ta’limga ehtiyoj sezildi.
Darslarni takomillashtirishda quyidagilarga e’tibor qaratilishi ko‘zda tutiladi: 
1. Ta’lim jarayonini demokratlashtirish
.
O‘quvchilarga tanlash huquqini
berish. 
2. O‘quvchilarning bilish faoliyatini faollashtirish, o‘zaro hamjihatlikka asoslangan 
qulay ijtimoiy – psixologik muhit yaratish. 
3. O‘quvchilarning ijodiy va mustaqil ishlarini samarali tashkil etish. 
4. Ma’ruza, seminar va amaliy mashg‘ulotlarda zamonaviy ta’lim texnologiyasi 
elementlaridan foydalanish. 
Bugungi ta’lim jarayoni pedagogning shaxsga bo‘lgan insonparvarlashtirilgan
munosabati bolalarni sevish, ularning taqdiri uchun qayg‘urishi, bolalarga

---

428 
ishonchning yuqoriligi, o‘zaro hamkorlikning vujudga kelishi, muloqot
madaniyatining yuqori darajada bo‘lishi, ta’lim oluvchilarni to‘g‘ridan-to‘g‘ri
majburlashdan voz kechish, aksincha, ijobiy rag‘batlantirishning ustunligi tufayli
ko‘zlangan maqsadga erishish, bolalar faoliyatida uchraydigan kamchiliklarga
chidamli bo‘lish, ularni bartaraf etishning samarali usullarini qo‘llashda namoyon
bo‘lsa, ta’lim jarayonini demokratlashtirish esa o‘qituvchi va o‘quvchilar
huquqlarini tenglashtirish, ta’lim jarayonida ta’lim oluvchilarga tanlash huquqining
berilishi, o‘z fikri, nuqtai nazarini erkin bayon etishni taqozo etadi.