Mehnat vazirligi respublika aholi bandligi va mehnatni muhofaza qilish ilmiy markazi

 
4.5. Binolarga ta’sir etayotgan yuklar va binonnng er osti qismini 
loyihalash
 
 
Turar joy va jamoat binolarining er osti qismlari erto‘lali, texnik erto‘lali va 
podvalsiz turlarga bulinadi. Binonnng yerto’laqismida har xil yordamchi xonalar 
bo‘lib, ularda binoni normal ekspluatatsiya qilishga yordam beradigan uskunalar 
joylashadi. 
Hozirgi  paytda  binolarni  isitnsh  sxemasi  markazlashtirilganligi  tufayli 
erto‘lali  binolar  soni  kamayib  bormoqda.  Muxandislik  tarmoqlari  va  bino 
ichidagi aloqa kommunikatsiyalari texnik erto‘lalarga o‘rnashtiriladi. 
Binoning yerto’ladevorlari odatda erto‘lasiz bino poydevori mate-riali bilan 
bir xil bo‘ladi. Ular tuproqning gorizontal bosimiga etarlicha bardosh beruvchi, 
yerto’laisitiladigan  binolarda  esa  issiqlikni  saqlash  xususiyatlariga  ham  ega 
bo‘lishi  kerak  Yerto’laxonalarini  shamollatish  va  yoritish  uchun  er  sathidan 
pastda  joylashgan  deraza  o‘rnatiladi  va  o‘z  navbatida  deraza  oldida  maxsus 
chuqur  qoldiriladi.  Yerto’laqavati  xonalariga  bino  ichidan,  ya’ni  zina  katagida 
joylashgan  yoki  bino  tashqarisida  joylashgan,  alohida  chuqurga  o‘rnatilgan  bir 
yo‘nalishli  zinalar  orqali  kiriladi.  CHuqurning  tepa  qismi  yopmalar  yordamida 
yoki yondosh qurilgan bino bilan ta’minlanadi.