Mehnat vazirligi respublika aholi bandligi va mehnatni muhofaza qilish ilmiy markazi

 
13.2. Qurilishda montaj ishlarini xavfsiz bajarish usullari. 
 
Montaj  ishlari  qurilayotgan bino va  inshootlarni  zarur  mashina  hamda  asbob-
uskunalar  bilan  jihozlashda  bajariladi.  SHuningdek,  bunda  sanitariya-texnika 
hamda  elektrotexnika  jihozlari  ham  bir  yo‘la  montaj  qilinadi.  Lyokin,  hozir 
qurilishni  industriyalashtirishning  taraqqiyoti  tufayl  qurilish  maydonlari  borgan 
sari  montaj  maydonlariga  aylana  bormoqda.  Bunday  qurilishlarda  bino  yoki 
inshoot tayyor element va konstruksiyalardan yig‘ilmoqda. 
Texnologik  jihozlar,  ko‘tarish-tashish  vositalari,  elektro-texnik,  sanitariya- 
texnika  jihozlari,  stanoklar  va  boshqa  jihozlarning  montaji  batamom  qurib 
bitkazilgan qurilish binolari va inshootlarida bajariladi. Ba’zan sanoat ob’ektlarini 
ishga  tushirish  muddatini  tezlatish  maqsadida  ayrim  jihozlar  montaji  qurilish 
ishlari bilan parallel ravishda olib boriladi. Jihozlarni montaj qilish ishlari maxsus 
montaj  tashkilotlari  tomonidan  bajariladi.  Montaj  ishlariga  quyidagi  operatsiyalar 
kiradi: 
a)  qurilishga  keltirilgan  jihozni  ochish  va  uni  tekshirish  (holatini  belgilash 
maqsadida); 

---

 
331 
 
b) mashinalarning alohida uzel va detallarini yig‘ish; 
v)  yig‘ilgan  mashinaning  uzel  va  qismlarini  ularni  joylashtirish  eriga  etkazib 
berish; 
g) mashina va apparatlarni mo‘ljallangan joyiga o‘rnatish, mustahkamlash, 
muvozanatlash va ularni ish holatiga keltirish; 
d) montaj qilingan mashina, apparat va boshqa jihozlarni kuchli va kuchsiz 
holatda ishlatib sinab ko‘rish; 
e)  barcha  montaj  qilingan  jihozlarni  ish  kuchli  va  kuchsiz  holatda  kompleks 
sinab ko‘rish; 
j) sinab ko‘rilgan jihozlarni foydalanish uchun topshirish. 
Murakkab  va  ishlab  chiqarishda  yangi  o‘zlashtirilayotgan  jihozlarni  montaj 
qilish  ishlari  uni  tayyorlovchi  zavodlarning  boshchiligida  bajariladi.  Bunday 
vaqtlarda  shef-  montajchilar  montaj  ishlari  sifati  va  o‘rnatilgan  jihozlarni 
foydalanishga topshirish mas’uliyatini o‘z zimmalariga oladi. 
Sanoat ishlab chiqarishini tashkil etishda montaj qilingan jihozlarni uzil- kesil 
tayyorlash  va  ishga  tushirish  ishlari  montaj  ishiga  kirmaydi  —  bunday  ishlarni 
qurilgan bino yoki inshootdan foydalanuvchi shaxslar bajaradi.