Mehnat vazirligi respublika aholi bandligi va mehnatni muhofaza qilish ilmiy markazi



Download 7,26 Mb.
Pdf ko'rish
bet168/248
Sana06.07.2021
Hajmi7,26 Mb.
#110577
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   248
Bog'liq
ABw9KJIO6mmD3xRs2QpJyCrMmSGNqx07VZpbfi7a

Yonuvchi  guruhga,  yuqori  harorat  manbaining  ta’siridan  yonadigan  va 
manba    yuqolgandan  keyin  ham  cho’g’lanib  yonishi  davom  etadigan,  ya’ni 
yonmaydigan  va  qiyin  yonuvchi  ashyolarning  talablariga    javob  bermaydigan, 
organiq ashyolar kiradi. Olov yoki yuqori harorat ta’siridan muhofizalanmagan 
yonuvchi ashyolardan yasalgan qurilmalar yonuvchi deb ataladi. 
Qurilish  ashyolarining  yonuvchanlik  xususiyatlarini  tajriba  usuli  orqali 
aniqlash  mumkin.  Buning  uchun  9.1  chizmada  ifodalangan  «olovli  quvur» 
uskunasidan foydalanish mumkin.  
 
 
 
 


 221 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ashyolarni  sinash  uchun  mo’ljallangan  bu  uskuna  uzunligi  165  mm, 
diametri  50  mm  bo’lgan  metal  quvur  (1)  dan    iborat  bo’lib,  u  shtativ  2-ga 
o’rnatilgan.  SHtativning  pastki  qismida,  sinalayotgan  namuna  3  ning  yonish 
jarayonini  kuzatish  uchun  xizmat  qiladigan  maxsus  oyna  4  o’rnatilgan. 
Uskunanig tepa qismida maxsus tutg’ich 5 yordamida shablon quvurni ichida tik 
holatda  o’rnatilgan  bo’lishi  kerak.  YOnishni  ta’minlash  uchun  shablonning 
ostida,  bitta  o’qda  gaz  yondirgich  manba  6  o’rnatilgan.  Namuna  odatda 
150x10x10mm  o’lchamlarda  tayyorlanadi.  Namunani  olovli  quvurga  shunday 
o’rnatilishi lozimki,  u quvurdan 5mm chiqib tursin.  
Namuna o’rnatilgandan keyin 1 min davomida isitiladi, undan keyin 10 min 
davomida olov ta’sirida sinov o’tkaziladi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
9.2-rasm. Shaxta pechi. 
1-tutun so’rg’ich zont; 2-mo’rikon; 3-harorat o’lchagich; 
91-rasm. Qаттиq jismlarni yonuvchanligini aniqlash.  
«Оlovli quvur» uskunasi. 


 222 
 
 
4-  namunani ushlab turgich; 5- sinalayotgan namuna; 6-pech devori; 7- gaz yondirgich; 8- 
shamol beruvchi uskuna.
 
 
Bu  uskunada  ashyolarni  sinalayotganda  olovni  o’chirgandan  keyin  ham  1 
min  davomida  namuna  yonib  tursa  va  o’zini  20%  hajmini  yuuqotsa,  bunday 
ashyolayonuvchilar  guruhiga  kiradi.  Tajribada  aniqlanishicha  yuqotilgan  hajmi 
20% dan kam bo’lgan va o’zi mustaqil yonmaydigan ashyolardan tayyorlangan 
namunalarni kalorimetrlarda yoki shaxtali pechlarda sinaladi.  
Qiyin  yonuvchi  ashyolarni  guruhini  shaxta  pechi  yordamida  aniqlash 
usulining  mohiyati  10  min            davomida  88  mDj/soat  issiqlik  beruvchi  olovni 
ta’sirida ularda sodir bo’ladigan o’zgarishni aniqlashdan iboratdir. Harbir tajriba 
uchun 3 tadan shablon tayyorlanadi. Harqaysi namuna o’lchamlari 1000x190x50 
mm  ga  teng  bo’lgan  4  ta  taxtachalarning    quvur  shaklida  bog’langan  holda 
chizma  6  da  ko’rsatilgani  kabi  shaxta  pechiga  o’rnatiladi.  SHaxta  pechining 
o’lchamlari odatda 2700x800x800 mm bo’ladi. Uning quyi qismida minutiga 10 
m
3
 hajmda havoni haydab beraoladigan shamollatgich o’rnatilgan, tepa qismida 
esa  havoso’rg’ichli    mo’rikon  o’rnatilgandir.  SHaxta    ichidagi  haroratni 
o’lchamoq  uchun  6  ta  va  mo’rikonda  2  ta  issiqlik  o’lchagich  termoparalar 
o’rnatilgan bo’ladi. Tajriba boshlangandan 1 min o’tishi bilan olov yoqiladi va 
10  min    davomida  sinov  o’tkaziladi.  Olov  o’chirilgandan  so’ng  namunaning 
yonishi  tugagunga  qadar  shamollatgich  uskunalar  ishlab  turishi  lozim.  Tajriba 
jarayonida har 2 minutda barcha issiqlik o’lchagich termoparalarning ko’rsatgan 
miqdorlari  aiqlanib  yozib  boriladi  va  namunalarning  mustaqil  yonish  vaqti 
aniqlanadi.  Tajriba  tugagandan  keyin  namuna  olinib  uning  buzilmagan 
qismining  o’lchamlari  o’lchanadi  va  qoldiq  og’irligi  aniqlanadi  va  jad.3  dagi 
qiymatlar bilan taqqoslanadi. 
 
9.1-Jadval 
O’lchanayotgan o’lchamlar 
O’rtacha qiymat 
Eng katta qiymat 
 
Mo’rikondagi havo harorati, grad; 
Mustaqil yonish vaqti, se; 
Uzunligining qisqarganligi, % ; 
Vaznining  kamayganligi, % 
       
           235 
30 
85 
80 
      
          250 
60 
90 
85 


 223 
 
 
 
Agar  tajriba  yakunida  olingan  qiymatlar  ushbu  jadvaldagi  raqamlarga  mos 
kelsa,  bunday  ashyolardan  tayyorlangan  qurilmalar  qiyin  yonuvchilar  guruhiga 
kiradi. 

Download 7,26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   248




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish