Mehnat Qizil Bayrog’i Ordeni bilan taqdirlangan Alisher Navoiy nomidagi Samarqand Davlat Universiteti O’zbekiston

SHARQIY YEVROPA DAVLATLARIDA SOTSIALIZMNING  MA’MURIY-

BOSHQARUVINING BARBOD BO‘LISHI 

 

1989-yili Polshada T.Mozaveskiy boshliq hukumat tuziladi, 1990-yilda esa “Birdamlik” harakatining 

rahbari Lex Valensa Polsha prezidenti etib saylanadi. Davlat jadal sur’atda sotsiolizmdan kapitalizmga o‘ta 

boshlaydi. 

1990-yilning bahorida Vengriyada demokratik saylovlarda “Vengriya demokratik forumi” g‘alaba 

qozondi, partiyaning sardori Yojef Antal hukumat boshligi bo‘ldi. 1990-yilning avgustida “Ozod 

Demokratlar Ittifoqi”ning raisi Arpad Gyons Vengriya prezidenti bo‘ladi 

1989-yildagi  siyosiy  krizisdan  so‘ng  GDR  1990  yilning  martida  bo‘lib  o‘tgan  saylovlarda  oppozitsion 

partiyalar g‘alaba qozondi va XDS sardori Lotarde Mazyer hukumat boshlig‘i bo‘ldi. Bozor iqtisodiyotiga 

o‘tish boshlandi. 

1990-yilning 3-oktabrida GDR – GFRning tarkibiga kirdi. 

1988-1989-yillarda Chexoslavakiyada “Xartiya 77” oppozitsion guruhining tarafdorlari – hukumatni 

tanqid etib jamiyatni bo‘linishiga erishadilar. 1989-yilning 17-noyabrida talabalar namoyishi o‘qqa 

tutilganidan so‘ng, “baxmal inqilobi”ning boshida turgan “Fuqarolik forumi” tuzildi. 1989-yilning oxirida 

– president etib Vatslav Gavel saylanadi, 1990-yilning iyunida esa saylovda oppozitsion kuchlar g‘alaba 

qozonadi. Dunyo xaritasida ikkita mustaqil davlat – Chexiya va Slovakiya Federativ Respublikalari paydo 

bo‘ldi. 

1989-yilning 10-noyabrida Bolgariya prezidenti Todor Jivkov iste’fosidan so‘ng, VKPning jamiyatni 

yangilashga bo‘lgan urinishiga qaramasdan, “Demokratik Kuchlar Ittifoqi”ning sardori Jelyu Jelev 

prezident bo‘ldi. 

Ruminiyada Timishoara va Buxarest shaharlarida dekabrda sodir bo‘lgan voqealardan so‘ng, harbiy kurash 

natijasida Chaushesku (1989-yil 22-dekabr) diktaturasi ag‘dariladi. Chaushesku va uning xotini qatl etiladi. 

“Milliylikni Qutqarish Fronti” sardori I. Iliyesku president qilib saylandi. 

---

 

 

– 62 –