Mehnat Qizil Bayrog’i Ordeni bilan taqdirlangan Alisher Navoiy nomidagi Samarqand Davlat Universiteti O’zbekiston

PARTIYA MA’MURIY-BOSHQARUV TIZIMINING MARKAZIY BO‘GINI 

 

Partiyani  keskin  sonini  oshirish  siyosati,  partiyaning  sifatini  pasaytirdi,  bu  esa  o‘z  navbatida  Stalin 

byurakratiyasining  manipuyatsiyasi  uchun  qulay  vaziyatni  tug‘dirdi.  1927-yilgi  ro‘yxatga  muvofiq 

ravishda  partiya  a’zolarining  –  98%  o‘qimishli,  9,1%  esa  o‘rta  ta’limga  ega  bo‘lishgan.  Partiyaning 

a’zolari  soni  1926-yilda  –  1088  ming  kishi,  1930-yilda  –  2mln,  1941-yilning  fevral  oyiga  kelib  –  3,876 

ming. 

 

1929-1930,  1933-yillardagi  partiya  ichini  tozalashlar,  1935-1936-yillardagi  partbiletlar  tekshirilishi  va 

partbiletlar almashinuvi, 1937-1938-yillardagi “katta terror”, partiyadagi hamma oppozitsion kayfiyatlarga 

barham beradi va jamiyatdagi keskinlikni “strelkachi”lar jazolashga qaratish bilan bartaraf etadilar. 

 

20-yillar oxiridan asta-sekinlik bilan partiya ichki demokratiyasining susayishi: 

-  1928-yildan – MQ Plenumlari, Politbyuro va Ogrbyuroning ish rejalarining joylarga jo‘natilishi 

bekor etiladi: 

-  1929-yildan – “ ИзвестияЦКВКП(б)“jurnali nashr etilishi to‘xtatiladi: 

-  Syezdlar, konferensiyalar, plenumlar kamdan-kam chaqiriladigan bo‘ldi (XII syezd 1923-yilda 

chaqirildi, XIII syezd – 1924-yilda, XIV syezd – 1925-yilda, XV syezd – 1927-yilda, XVI syezd – 

1930-yilda, XVII syezd – 1934-yilda, XVIII syezd – 1939-yilda); 

-  1934-yilda  -Partiya va davlat boshqaruv organi nazorat qilishga huquqli ЦКК-РКИ, ЦКВКП(б) 

qoshidagi Partkontrol Komissiyasiga va СНК qoshidagi Sovkontrol Komissiyalariga qayta tuziladi. 

 

30-yillar boshida partiya tomondan total ravishda nazoratni o‘rnatmoq uchun hamma yoqda partkomlar va