Psixologik omillarga: Ish jarayonining ma’lum davrida paydo bo’ladigan va bir necha soat yoki minutlarda hisoblangan qisqa vaqt ichida odam xulq atvoriga ta’sir qiladigan omillar kiradi. Bularga tajribasizlik, ehtiyotsizlik va charchash kabi omillar kiradi.
Tajribasizlik - ish joyida ishchining butun hulqiga ta’sir qiladi va jadalligi, sur’ati va va bir maqomligi bilan ifodalanadi.Tajribasiz ishchi texnikaning bir xil kamchiliklardan paydo bo’lgan ishdagi uzilishlarga atrof-muhitning yomon ta’siriga tez moslashishga yo’l topaolmaydi, ko’p charchaydi va buning bilan o’z ishining xavfsizligini kamaytiradi.
Ishchilarning malakasi va ustaligini oshirishning ilmiy asoslangan usullari, nafaqat ularning mehnati natijalariga aktiv ta’sir qiladi, ishning xavfsizligiga yordam beradi.
Ehtiyotkorsizlik – bu shunday omilki, qandaydir vaqt ichida bironta ishchining yoki butun jamoaning xavfga noto’g’ri munosabatda bo’lishidan baxtsiz hodisa xavf ostida qolishini kuchaytiradi.
Charchash – organizmdagi har hil buzilishlar oqibatidir asosan og’ir holat;arda u baxtsiz hodisalar xavfi osttida qolishni kuchaytiruvchi patologik kelib chiqishlar deb ataladi. Haddan tashqari charchashdan qutilish uchun ta’til berish, yoki davolanishga jo’natish yoki boshqa ishga o’tjazish lozim.
Psixik charchash – markaziy asab tizimining haddan ortiq yuklanish holatidir. Psixik charchash sezish chegarasidan bilinadi qo’zg’alishni past o’quvchanlikda e’tiborni to’plash qobiliyatining pasayganligida asosan. Ishlab chiqarish jarayonida ishchini jalb qiluvchi ixtiyoriy bo’lmagan e’tibor kuchayadi, eslash qobiliyatining pasayishi, xotiraning vaqtinchalik buzilishi ishchiga mashina ishida to’satdan bo’lgan to’xtashda o’zining kasbiy bilim va uddabironligini kerakli tezlikda qo’llashga yo’l qo’ymaydi, kechikib uylashda u noaniq bo’ladi o’zining kritik xarakterini , epchilligini kengligini yo’qotadi.
3. Ishchilar – industrial jamiyatdagi mehnatga layoqatli aholining yollanib ishlovchi va jismoniy mehnat bilan shug’ullanuvchi toifasi, ijtimoiy guruh XIX asr o’rtalarida. Yevropa sanoat rivojlanishi bilan dehqonlar va hunarmandlar hisobidan sanoat proletalari paydo bo’ladi. Ishchilarning kasaba uyushmasi va siyosiy partiyalar rivojlanadi. XX asrning ikkinchi yarmidan rivojlangan industrialmamlakatlar va fan texnika progrtssi xizmat ko’rsatish sohalarining o’sishi va boshqalar natijasida ishchilar soni nisbatan qisqardi.Iqtisodiy faol aholining 50 % dan kam qismi, turmush darajasi madaniy rivojlanishi o’zgardi, turli ijtimoiy – kasbiy qatlamlarini o’z ichiga olgan ishchilarning o’z tarkibi ham o’zgaradi. SSSR va boshqa sobiq sotsialistik mamlakatlarda ishchilarda jamiyat rahbar kuchi – gtgtmoni deb e’lon qilingan edi, lekin totalitar tuzum davrida bu qatlam manfaatlarini ifodalash va himoya qilishning real imkoniyatlaridan mahrum edi. 1980 - yillar oxiridan bu mamlakatlarda ishchilarning harakati qayta tiklanish jarayoni boshlandi. Ish bruvchi mehnat shartnomasini tuzishda va boshqa ishga o’tkazishda hodimni mehnat sharoitlari to’g’risida , shu jumladan kasb kasalliklari va boshqa kasalliklarga chalinishi ehtimoli shu bilan bog’liq holda unga beriladigan imtiyoz va kompensatsiyalar, shuningdek , shaxsiy himoya vositalari haqida xabardor qilinishi kerak. Ish beruvchi xodimlarga yoki ularning vakillariga muayyan ish joyidagi va ishlab chiqarishdagi mehnatni muhofaza qilishning holati haqida ham axborot berishi shart. Xodim ish jarayonida o’zining hayoti va sog’lig’iga tahdid soluvchi holatlar yuzaga kelib qolganligi to’g’risida ish beruvchiga darhol xabar qiladi.
Funksional majburiyatlar:
Uydagi ijtimoiy xizmatlar bo’limining ijtimoiy ishchisi quyidagi ishlarni bajaradi:
Xizmat qilinadigan hududda yolg’iz nogiron keksa yoshdagi odamlarni , nogironlarni aniqlaydi va tasdiqlangan jadval bo’yicha xizmat ko’rsatiladigan tashrifni (haftasiga kamida 3 marta) ko’rib chiqadi.
Ijtimpiy ishchi II lavozimiga malaka toifasi o’rta maxsus ma’lumotga ega bo’lgan va 1 yil toifasiga ega bo’lmagan ijtimoiy ishchi sifatida ishlaydigan shaxs tayinlanadi. Umumiy o’rta ma’lumot va 2 yil toifasiz ijtimoiy ishchi sifatida ish tajribasi.
I darajali toifadagi ijtimoiy ishchi lavozimiga ega bo’lgan shaxs tayinlanadi oily ma’lumot ish tajribasiga yoki o’rta maxsus ma’lumotga va kamida 1 yil II darajali toifadagi ijtimoiy ishchi sifatida kamida 2 yil ish tajribasi.
Ijtimoiy ishchi o’z faoliyatida quyidagilarga amal qiladi: qonunchilik va normative hujjatlar tegishli masalalarni boshqarish. O’quv materiallari uning faoliyati masalalari bo’yicha muassasaning ustavi, muassasa rahbarining buyruqlari (bevosita rahbar), mehnatni muhofaza qilish qoidalari, qoidalari ish jadvali, hozirgi ish tavsifi. Ijtimoiy ishchi bilishi kerak: tartibga solish huquqiy hujjatlar oilalar va turli toifadagi fuqarolar uchun ijtimoiy hizmatlar sohasida , odamlarga yordam berishning ijtimoiy psixologik jihatlari pensiya yoshi va nogironlar , nafaqa yoshiodagi va nogironlarga yordam berishning shaxs psixologiyasi asoslari va ijtimoiy psixologik jihatlari, ijtimoiy xizmatlar shakllar , tez tibbiy yordam ko’rsatish usullari, nogironlar va qariyalarga uyda parvarish qilish uchun sanitariya – gigiyena talablari, asoslar mehnat qonuni, mehnatni muhofaza qilish va yong’in xavfsizlik qoidalari va normalari. Ijtimoiy ishchi yo’q bo’lganda , uning vazifalari belgilangan tartibda bajaradigan tayinlangan deputat tomonidan amalga oshiriladi to’liq javobgarlik ularning to’g’ri bajarilishi uchun.
II funksiyalar ijtimoiy ishchiga quyidagi funksiyalar yuklangan:
Ijtimoiy yordamga muhtoj shaxslarni aniqlash. Aholiga xizmat ko’rsatadigan toifani ijtimoiy patronaj qilishni amalga oshirish. Muhokama qilinayotgan aholi axborot bilan ta’minlashni amalga oshirish, birinchi yoqdam ko’rsatish kerakli ish oqimini saqlash.
