Mehnat muhofazasi va ekologiya

2.Ma’muriy jazoga mehnat muxofazasi xaqidagi qonun,qoida va yo‘riqnomalarni buzgan, Yong‘in xavfsizligi talablariga rioya qilmagan mansabdor shaxslar nazorat organlari tomonidan jarima solish yo‘li bilan tortiladilar.Mehnat kodeksiga binoan jarima miqdori o‘rtacha ish xaqining 30% gacha, ayrim xollarda 50%gacha bo‘lishi mumkin.
3.Moddiy javobgarlik- mansabdor shaxsning o‘z faoliyati davomida korxona ishchi va xizmatchisiga etkazgan moddiy zarari to‘lashi demakdir ya’ni qonunsiz ravishda ishdan bo‘shatilgan, majburiy ish qoldirgan, kasbiy kasallik tufayli yoki baxtsiz xodisa tufayli jabrlangan kishiga to‘langan haqni rahbar lavozimidagi xodimdan qisman yoki to‘liq undirib olish.
4.Jinoiy javobgarlik-Respublika jinoyat kodeksida nazarda tutilgan.Bu javobgarlik turi, mehnat muxofazasi qonunlarining buzilishi,jinoiy xarakatlar alomatlari bo‘lganda qo‘llaniladi. Bunda mansabdor shaxslarni ishdan bo‘shatish, axloq tuzatish ishlariga yuborish va bir yildan besh yilgacha ozodlikdan maxrum qilish choralari qo‘llanilishi mumkin. Bunda ma’muriyva texnik xodimlarning mehnat muxofazasi qonunlarini, texnika xavfsizligi qoidalarini, ishlabchiqarish sanitariyasi talablarini buzmasliklari inobatga olinmaydi.
5.Jamoat javobgarligi- korxona jamoasining o‘rtoqliksudlari va jamoat tashkilotlari qarorlari bilan belgilanadi.


2.Jaroxatlar kasbiy kasalliklarva zararlanishning asosiy sabablari
Jarohat- tana a’zolarini va to‘qimalarni kutilmagan holatda tashqi ta’sir ostida shikastlanishidir.
Korxonada ishchi tomonidan xavfsizlik texnikasi qoidalariga rioya qilinmaganda olingan jaroxatlarga ishlabchiqarish jaroxatlari deyiladi.
Ishlab chiqarish jarohatlari o‘z navbatida:

• 
  mexanik (urib olish, kesilib ketishi, ezilish va h.k.)
  
• 
  kimyoviy ( kimyoviy kuyishlar)
  
• 
  issiqlik (kuyish va muzlatib olish)
  
• 
  elektrik (elektr zarbalar)
  
• 
  aralash jarohatlar turlariga bo‘linadi.
  

Korxonalarda ko‘pincha aralash jarohat turlari uchraydi.