Mehnat muhofazasi va ekologiya

 
Topshiriqlar:
1.Turli xil holatlardagi jarohatlanishlarda vrachgacha birinchi tibbiy yordam 
ko`rsatish usullarini o`rganing. 
2.Maneken-trenajyorda sun`iy nafas berish va yurakni massajini bajaring. 
3.Ish bo`yicha hisobot tayyorlang, jarohatlanganda birinchi tibbiy yordam 
ko`rsatish usullarini batafsil yoriting.

Tayanch iborar: 
Jarohat, shikastlanish, zaharlanish, hushsizlik, qon ketishi, sun`iy 
nafas berish, yurak massaji.
 

---

113 
 
Inson o`zining hayotiy faoliyati davomida turli xil xavfli va zararli omillar 
ta`sirida ma`lum bir sabab bilan baxtsiz hodisalarga duch keladi. Xavfning turi va 
ta`sir darajasi yoki baxtsiz hodisaning sababiga bog‘liq holda jarohatlanish turi va 
darajasi ham turlicha bo`lishi mumkin.
Aksariyat hollarda jarohatlanish va shikastlanishlar to`satdan yuz beradi. 
SHuning uchun shikastlangan kishiga zudlik bilan dastlabki yordam ko`rsatish juda 
muhimdir. Buning uchun dastlabki yordamni ko`rsatayotgan kishi harakatlari tez, 
aniq, to`g‘ri va o`ylab amalga oshirilmog‘i lozim. 
Favqulodda vaziyatlarda birinchi tibbiy yordam (BTYO)
-o`z-o`ziga va 
atrofdagilarga 
tibbiydam 
ko`rsatishdir. 
Fuqoralar 
birinchi 
tibbiy 
yordam 
ko`rsatishning hamma usullarini mukammal bilishlari shart. Birinchi tibbiy yordam 
o`z vaqtida va to`g‘ri ko`rsatilishi lozim. U qanchalik tez va malakali oshirilsa, 
shuncha ko`p odam hayoti saqlab qolinadi. 
Jarohat
-organizm 
teri 
va 
shilliq 
qavati 
butunligining 
buzilishi. 
Jarohatlanganda birinchi tibbiy yordam qon oqishini to`xtatish, ochiq jarohatlarni 
bog‘lam bilan yopish, jarohatlangan joyning qo`zg‘almas holati ( immobilizatsiya)ni 
ta`minlab berishi lozim.
Jarohatlanganda birinchi tibbiy yordam quyidagilarni o`z ichiga oladi: 
1.Jarohatlanish manbasini va omilini aniqlab, uning ta`sirini to`xtatish. 
2.Jarohatlangan kishini noqulay xavfli sharoitdan ajratish, uning ahvolini 
aniqlash. 
3.Darhol dastlabki yordamni ko`rsatish. 
4.Eng yaqin davolash maskaniga olib borishni tashkil qilish. 
Har qanday sharoitda ham jarohatlangan kishiga birinchi tibbiy yordam 
ko`rsatish jarohat ta`sirini kamaytirishda yoki jarohatlangan kishining hayotini saqlab 
qolishda muhim rol‘ o`ynaydi. SHu sababli, har bir inson birinchi tibbiy yordam 
ko`rsatish usullarini va qoidalarini puxta bilishi zarur.