Mehnat muhofazasi

7.2. Xavfsizlikni ta’minlovchi tåxnik vositalar
Ishlab chiqarishda xavfsizlikni ta’minlash, asosan, quyidagi tadbirlar
yordamida amalga oshiriladi:
a) tåxnikalarni xavfsizlik talablari asosida loyihalash va tayyorlash;
b) xavfdan himoyalanishning muhandislik-tåxnik vositalaridan foyda-
lanish;
d) xavfsiz tåxnologik jarayonlarni tatbiq etish;
e) ishchilarni xavfsizlik tåxnikasi bo‘yicha malakali o‘qitish;
f) xavfsiz ish joyi va ish sharoitini tashkillashtirish.
Yuqorida ta’kidlangan tadbirlar amalda komplåks holda qo‘llanilgan-
dagina ijobiy natijalarga to‘liq erishiladi. Vaholanki, ushbu tadbirlarni
ishlab chiqish, birinchi navbatda xavfning turi, uning kålib chiqish sabab-
larini o‘rganishni talab etadi.
Xavfning turi va kålib chiqish sabablariga bog‘liq holda xavfli omillardan
himoyalanish usullari ikki xil: faol va passiv turlarga bo‘linadi.
Faol himoya xavfli omillarni hosil bo‘lishi yoki uning ta’sir darajasini
kamaytirishga yo‘naltirilgan bo‘ladi.
Passiv himoya xavfli omillarning insonga ta’sirini bartaraf etishga
qaratilgan tadbirlar majmuidan iborat bo‘lib, u ishni tashkil etish, shaxsiy

---

81
himoya vositalaridan foydalanish, xavfsizlikni ta’minlovchi tåxnik vosi-
talardan foydalanish yo‘llari orqali amalga oshiriladi.
Xavfsizlikni ta’minlovchi tåxnik vositalar jumlasiga to‘siqlar, saqlash
qurilmalari, blokirovkalash moslamalari, signalizatsiya, masofadan
boshqarish jihozlari va tormoz qurilmalari kiradi.