Mehnat muhofazasi

9.2. Yong‘in va portlash sabablari
Yong‘inning kålib chiqishini oldini olish tadbirlaridan eng asosiysi,
uning sabablarini puxta bilishdan va shunga mos holda yong‘in xavfsizligi
qoidalariga rioya qilishdan iborat.

---

111
Yong‘in chiqishining asosiy sabablariga quyidagilarni misol tariqasida
kåltirish mumkin:

ochiq alangalardan foydalanish;

taqiqlangan joylarda chåkish;

yong‘in xavfsizligi bo‘yicha tåxnologik jarayonlarni buzish, ularga
amal qilmaslik;

matåriallarni saqlash qoidalariga rioya qilmaslik (masalan,
so‘ndirilmagan ohak yoki xlorli ohakka suv aralashsa, harorat 8000 C
gacha yåtishi mumkin);

statik elåktr zaryadlariga qarshi tåxnik qurilmalardan foydalanmaslik;

atmosfåraning kuchli zaryadlardan himoyalovchi qurilmalardan
foydalanmaslik (yashin vaqtida 2 
V
dan 8 
mln
V 
kuchlanish, 200000 
A
tok
kuchi miqdorida elåktr zaryadlari hosil bo‘lishi mumkin);

ichki yonuv dvigatållarini sinash va ulardan foydalanish qoidalariga
rioya qilmaslik;

elåktr jihozlari va qurilmalarini noto‘g‘ri o‘rnatish yoki ularni zo‘-
riqtirish;

isitish tizimlaridan noto‘g‘ri foydalanish;

bug‘ qozonlari va issiqlik gånåratorlaridagi avtomatik qurilmalarning
nosozligi yoki ularning noto‘g‘ri o‘rnatilishi;

ishlab chiqarish binolari havosi tarkibidagi gaz, bug‘ va changlarni
me’yorlashtirilmaganligi va boshqa shu kabilar.
Yong‘inning paydo bo‘lishining asosiy sabablarini quyidagi rasmlar
orqali ifodalash mumkin.
Nosoz ulagich.
Elektr qurilmalarni o‘chi-
rilmay, qarovsiz qolishi.
Ortiqcha kuchlanish-
ning paydo bo‘lishi.
Qo‘lda yasalgan saqlagich
(predoxranitel).
Qog‘ozni lampaga o‘rash.
Qo‘lda yasalgan elektr
qurilmalardan foydalanish.

---

112
Detallarni ish kiyimida tez
yonuvchi moddalar bilan
tozalamang.
Ballon og‘zini yog‘li qo‘l
bilan ushlamang.
Zinapoya ostida issiq ma-
teriallarni saqlash mumkin
emas.
.
Aerozoldan olov oldida
foydalanish.
Gazli plitani qarovsiz
qoldirish.
Turli gaz ballonlarini bir
joyda saqlash.
Yoqilg‘i sifatida benzin,
kerosin kabi tez alanga
oluvchi vositalardan foy-
dalanish.
Chiqindilarni binodan 50 
m
uzoqroq joyda yondirish
kerak
Payvandlash ishlarini
temir shchit bilan to‘-
silgan joyda qilish kerak.
Elåktr jihoz va qurilmalarini
zo‘riqtirib ishlatish taqiq-
lanadi.
Bo‘yoq sochuvchi jihozlarni
faqat ventilator harakat-
lanayotgan vaqtda ishlatish
kerak.
Yerga ulash yordamida
puxtalikni himoyalang.

---

113