Mehnat iqtisodiyoti

Ишчи кучининг таркиби




Мехнат ресурсларининг хисобот баланси.

Ko’rsаtkиchlаr	Жаmи	SHаhаr	qиshloq
I. hаmmа mеhnаt rеsurslаrи
shu жumlадаn: mеhnаt yoshиdаgi mеhnаtга qobilиyatlи аholи
II.Mеhnаt rеsurslаrиnиnг tаqsimlаnishи
II.I. Iqtиsodиy fаol аholи
shu jumlаdаn:
1. Ish bilаn bаndlаr
shulаrдаn: rаsmiy sеktorда
norаsmий sеktorда
2. Ish bilаn bаnд bo’lmагаn, ishgа joylаshиshга muhtoж shаxslаr
shulаrдаn: rаsmаn ro’йxаtдаn o’tгаn ishchиlаr
mеhnаt orгаnlаrида ish izlаyotгаn sиfаtида hиsobdа turuvchilаr
mеhnаt orгаnlаrиdа ro’йxаtdаn o’tmаsдаn mustаqиl rаvиshда ish qиdirаёgгаnlаr
II.2. Iqtisodiy nofаol аholи

Т ашкилот потенциалини шакллантириш ва ундан фойдаланиш

Мехнат потенциалининг тегишлилик хусусиятига кўра даражавий омиллари






Инсон капитали

1
80-йилларнинг иккинчи ярмига келиб «Инсон салоҳияти тараққиёти индекси» (ИСТИ) тушунчаси шакллланди, бу кўрсаткични нафақат моддий неъматларнинг истеъмоли, балки инсонлар ривожланишининг барча имкониятлари, яъни таълим тизими ва соғлиқни сақлаш кўрсаткичлари орқали ҳисоб-китоб қилиш йўлга қўйилди.
1990 йилдан бошлаб эса, ИСТИ БМТ сафидаги барча давлатлар орасида нашр этила бошлади. Ўзбекистонда илк бор 1999 йилдан бошлаб ИСТИ 3 тилда мунтазам йиллик ҳисобот шаклида нашр этилмоқда.
-илoва







Инсон капитали – инвестициялар натижасида шаклланган билимлар, кўникмалар, малакалар заҳирасидан иборат бўлиб, у шахснинг жисмоний, ақлий ва психологик сифатлари ҳамда қобилиятларини акс эттиради.


1-илoва

Меҳнат бозори – бу, меҳнатга қобилиятли аҳолининг иш билан банд бўлган ва банд бўлмаган қисмлари ва иш берувчилар ўртасидаги муносабатларни ҳамда уларнинг шахсий манфаатларини ҳисобга олувчи шартномалар асосида “меҳнатга қобилиятларини” харид қилиш - сотишни амалга оширувчи, шунингдек, ишчи кучига талаб ва таклиф ўртасидаги нисбатларни бевосита тартибга солувчи, бозор иқтисодиётининг мураккаб, кўп аспектли, ўсувчи ва очиқ ижтимоий-иқтисодий тизимчасидир.









Меҳнат бозорини тартибга солиниши меҳнат бозорида юзага келадиган ижтимоий-иқтисодий муносабатлар тизимида аҳолининг иш билан бандлиги ва меҳнат шароитларини белгилаш, у ёки бу ижтимоий муаммоларни ҳал қилиш, ижтимоий-меҳнат можароларини бартараф этиш бўйича иш берувчилар билан ёлланма ходимлар ўртасидаги муносабатларни мувофиқлаштириш орқали амалга оширилади.





Иш билан бандликка кўмаклашиш марказларининг асосий фаолияти аҳолини бандлик даражасини аниқлаш, ҳудудда янги иш ўринлари яратишга ёрдамлашиш, корхоналарда касаначилик асосида иш ўринлари яратиш бўйича ҳужжатларни расмийлаштириш, иш билан банд бўлмаган аҳолини ишга жойлаштириш, касбга қайта ўқитиш, ҳақ тўланадиган жамоат ишларига жалб қилишдан иборат.







Вақтинча иш
билан бандлик ва
тасодифий ишлар