Mehnat iqtisodiyoti

MEHNAT IQTISODIYOTI

1.«Mehnatiqtisodiyoti» fanining predmeti nima?

J:mehnat munosabatlari va ularning yo’nalishlari nazariyasi va amaliyoti;

2. Мehnat iqtisodiyoti fanining vazifalari nimalardan iborat?

J:mehnat resurslarida samarali foydalanish, ishchilarni takror ishlab chiqarish, makro va mikrodarajada mehnatni tashkil qilish;

3.Mehnat faoliyati deb nimaga aytiladi?

J:insonlarning daromad olish yo’lida maqsadga muvofiq faoliyati;

4.Mehnat faoliyatining mazmunga ko’ra turlari nimalardan iborat?

J:ishlab chiqarish harakati, mulkchilik shakllari, ijtimoiy psixologik, ijtimoiy-tashkiliy;

5.Mehnat taqsimoti nima?

J:har xil mehnat turlarining bir biridan ajratilishi, pirovardida ishlab chiqarishda ishtirok etuvchi turli guruh kishilarining xilma xil mehnat bilan band bo’lishi;

6.Ishlab chiqarish jarayoni nima?

J:ishlab chiqarish jarayoni deganda mehnat, texnologik va tabiiy jarayonlarning mehnat predmetlari bilan chambarchas bog’liq holda amal qilishi natijasida xom ashyodan ma’lum bir turdagi tayyor mahsulotning yaratilishi tushuniladi;

7.Funksional mehnat taqsimoti nima?

J:ishchi kuchiga bo’lgan talab va taklif, uning qiymati va baxosi, ishchi kuchi o’rtasidagi raqobat;

8.Operasion mehnat taqsimoti nima?

J:ayrim texnik va iqtisodiy talablarga amal qilgan xolda ishlab chiqarish jarayonini tarkibiy qismlarga bo’lish;

9.Mehnat bozorining elementlari qaysilar?

J:ckuchiga bo’lgan talab va taklif, uning qiymati va baxosi, ishchi kuchi o’rtasidagi raqobat;

10.Mehnat kooperasiyasi deb nimaga aytiladi ?

J:bu birlashtirish, mehnat faoliyati jarayonidagi alohida ixtisoslashtirilgan ijrochilar o’rtasidagi aloqalarning o’rnatilishi;

11.Ish o’rinlari mexanizasiya darajasi bo’yicha necha guruxga bo’linadi ?

J:3

12.Mehnat bozori nimalardan iborat?

J:ishchi kuchining talab va taklifini muvozanatlash jarayoni;

13.Ishchi kuchining taklifi nimalardan iborat?

J:ish joylari bilan ta’minlanmagan ishchi kuchi miqdori;

14.Ishchi kuchiga bo’lgan talab nimalardan iborat?

J:ish beruvchilarning muayyan ishchi kuchiga bo’lgan ehtiyoji;

15.Mehnat bozorida raqobatdosh asosiy omillar nimalarga bog’liq?

J:ishchi kuchini kasb-malakasiga bog’liq;

16.Demografiya nimani o’rganadi?

J:inson resurslarini;

17.O’zbekistonda aholining o’rtacha zichlik ko’rsatkichi qancha kishiga to’g’ri keladi?

J:1 kv. km. ga 100 kishiga;


18.Insonlarning hududiy jihatdan safarbarligi – bu…?
J:migrasiya;

19.Mehnat kimlar kiradi?

J:Mehnatga layoqatli yoshdagi mehnatga qobiliyatli aholi hamda ishlayotgan o’smirlar va pensiyanerlar;

20.Mehnat resurslarining yosh chegarasini to’g’ri aniqlab bering?

J: 16 - 60 16 - 55

21.Mehnat resurslarini takror ishlab chiqarish mazmuniga nimalar kiradi?

J:iqtisodiyot tarmoqlarini ishchi kuchi bilan ta’minlash maqsadida beto’xtov ravishda mehnat resurslarini shakllantirish jarayoni;

22.Mehnat resurslarini takror ishlab chiqarish jarayonlarining asosiy bosqichlari nimalardan iborat?

shakllantirish, taqsimlash, ayirboshlash, foydalanish;

23.Mehnat resurslarini shakllantirishning mazmuni nimadan iborat?

J:mehnat resurslarining doimiy ravishda yangilanib turishi;

24.Mehnat resurslarini taqsimlanishiga nimalar kiradi?

J:mehnat resurslarining faoliyat turlari bo’yicha iqtisodiyot sohalarida taqsimlanishi va qayta taqsimlanishi;

25.Mehnat resurslarini takror ishlab chiqarishning ayirboshlashi nimalardan iborat?

J:mehnat bozorida ishchi kuchining ish haqi orqali oldi sotdi jarayoni;

26.Mehnat resurslaridan foydalanish bosqichi nimalardan iborat?

J:takror ishlab chiqarish korxonalarida kalendar ish rejimida mehnat resurslaridan samarali foydalanish;

27.Mehnat potensialining ijtimoiy-iqtisodiy mazmuniga nimalar kiradi?

J:mehnat resurslarining ijtimoiy-iqtisodiy salohiyati;

28.Mehnat resurslaridan mehnat potensialining farqi nimada?

J:mehnat potensiali miqdori mehnat resurslari miqdoridan ortiqcha;

29.Respublika miqyosida mehnat resurslarining sifat darajasini oshirish borasida qanday qonun va dasturlar qabul qilingan?

J:ta’lim to’g’risidagi qonun va kadrlar tayyorlashning Milliy dasturi;

30.Ishchi kuchidagi “inson kapitali” tushunchasi sizga nimani bildiradi?

J:ishlab chiqarish jarayoni natijasida ishchi kuchining bilim, malaka, tajriba darajasining oshib borishini bildiradi;

31.«Aholini ish bilan ta’minlash to’g’risida»gi O’zbekiston Respublikasi Qonuni yangi tahrirda qachon qabul qilingan?

J:1998 yil

32.Aholining ish bilan bandligi tushunchasiga nimalar kiradi?

J:ishchi kuchini ish joylari bilan ta’minlanganligi;

33.Aholini ish bilan bandligining qanday turlari bor?

J:to’la ish bilan bandlik, to’la bo’lmagan ish bilan bandlik;

34.Aholi ish bilan bandligini rasmiy boshqarish tizimi nimadan iborat?

J:davlat mehnat muassasalari.

35.To’la bandlik nima?

J:ishchi kuchiga bo’lgan talab va taklifning tenglik xolati;

36.Qisman bandlik nima?

J:yarim ish vaqtida band bo’lish;

37.Ishsizlik nima?

J:ish bilan ta’minlanmagan aholi.

38.Ishsizlik tushunchasini qanday tushunasiz, va unga aniq ta’rif bering?

J:16 yoshdan boshlab to pensiya bilan ta’minlanish xuquqini olishgacha bo’lgan yoshdagi, ishga va ish haqiga ega bo’lmagan, ish qidiruvchi shaxs sifatida maxalliy mehnat organidan ro’yxatga olingan, mehnat qilishga, kasbga tayyorlash va qayta tayyorlashdan o’tishga, malakasini oshirishga tayyor mehnatga qobiliyati shaxslar ishsiz deb e’tirof etiladi;

39.Davriy ishsizlik nima?

J:muayyan iqtisodiy rivojlanish darajasiga to’g’ri keladigan meyeriy ishsizlik holati;

40.Tarkibiy ishsizlik nima?

J:iqtisodiyot tarkibining o’zgarishi bilan yuzaga keladigan ishsizlik;

41.Joriy ishsizlik nima?

J:Ishchi kuchini ish joyini o’zgartirishi munosabati bilan yuzaga keladigan ishsizlik;

42.Iqtisodiy jihatdan faol aholi kimlardan iborat?

J:Ish bilan bandlar va ishsizlar;

43.Ishsizlikning tabiiylik darajasi qanday bo’lishi kerak?

J:1,5 -2,5%;

44.Quyidagilarning qaysi biri ishsizlik turini tavsiflaydi?

J:joriy, davriy, tarkibiy va boshqalar;

45.Ishsizlik nafaqasi ishsiz deb e’tirof etilgan shaxslarga qancha muddatgacha to’lanishi mumkin?

J:yigirma olti xafta;

46.Ilgari ishlamagan va birinchi bor ish qidirayotgan shaxslarga qancha muddatda ishsizlik nafaqasi belgilanadi?

J:26 xafta

47.A. Ouken qonuni deganda nimani tushunasiz?

J:mamlakat miqyosida tabiiy ishsizlikning 1% oshishi YaMM ning 2.5% ga kamayishiga olib keladi;

48.Boshqaruv ilmi deganda nimani tushunasiz?

J:mamlakat miqyosida, iqtisodiyotning boshqaruvini tashkil etish
ishchi va xizmatchilarni boshqarish;

49.Inson resurslarini boshqarish mamlakat miqyosidami yoki korxona miqyosida ham amalga oshiriladimi?

J:korxona va mamlakat miqyosida;

50.Tashkilot deganda nimani tushunasiz?

J:yagona mehnat sharoitida maqsadga yo’naltirilgan mehnat mazmunidagi odamlar birlashmasi;

51.Korxonalarda qaysi bo’limlar inson resurslari bo’yicha ma’lumotlarni taxlil etadi?

J:kadrlar va ish haqi bo’limi;

52.Korxona miqyosida inson resurslarining balansini tuzishdan maqsad nima?

J:inson resurslaridan foydalanish, uning samaradorlik darajasini aniqlashdan iborat;

53.Ishchining shaxsiy xislati omiliga nimalar kiradi ?

J:ishchining ma’lumoti, yoshi, jinsi;


54.Kadrlar qo’nimsizligi?
J:o’z hohishiga ko’-ra va mehnat intizo-mini buzilganligi uchun xodimlarni ishdan bo’shatilishi;

55.Hodimlar harakati intensivligi qaysi koeffisentlar bilan tavsiflanadi?

J:qabul qilish, bo’shatish, umumiy aylanish koeffisentlari;

56.Korxonaning funksional tarkibi qanday shakllantiriladi?

J:korxonada mavjud faoliyat turlari bqyicha hodimlarni guruxlarga ajratish yo’li bilan;

57.Mehnat unumdorligi nima?

J:vaqt birligi ichida mahsulot ishlab chiqarish (xizmat ko’rsatish);

58.Mehnat unumdorligini oshirish omillariga nimalar kiradi?

J:ijtimoiy-iqtisodiy, moddiy texnik, tashkiliy;

59.Mehnat unumdorligini oshirish rezervlari qaysilar?

J:iqtisodiy, tashkiliy texnik, ijtimoiy psixologik;

60.Mеhnаt bоzоrini tаrtibgа sоlishning qаndаy uslublаri mаvjud?

ishchi kuchigа tаlаbning оshishi, ishchi kuchi tаklifining kаmаyishi, ishchi kuchigа tаlаbning kаmаyishi, ishchi kuchi tаklifining оrtishi;

61.Mehnat unumdorligini o’lchash usullari qaysi ko’rinishda bo’ladi?

J:natural, qiymat, mehnat;

62.Mehnat unumdorligini natural usulda qanday o’lchash mumkin?

J:tovar ishlab chiqarishning jismoniy hajmi unga ketgan mehnat sarfiga bo’lish bilan;

63.Mehnat unumdorligini qiymat usulida qanday o’lchash mumkin

J:tovar ishlab chiqarishning qiymat ko’rsatkichlari(pul birligi) unga ketgan mehnat sarfiga bo’lish bilan.

64.Mehnat unumdorligi mehnat usulida qanday aniqlanadi?

J:tovar ishlab chiqa-rishga ketgan jami mehnat xarajatlari ketgan mehnat sarfiga yoki normativ mehnat sarfiga bo’lish bilan;

65.Makrodarajada mehnat unumdorligi qanday o’lchanadi?

J:milliy daromadning aholi soniga nisbati bilan;

66.Korxonalarda mehnat unumdorligi o’lchashning asosiy hususiyatlari nimalardan iborat?

J:korxonalarda mehnat unumdorligi ishlab chiqarilgan tovarlar miqdorini unga ketgan haqiqiy vaqt miqdoriga bo’lish orqali topiladi;

67.Jon boshiga to’g’ri keluvchi aholi daromadlari qanday aniqlanadi?

J:yalpi ichki maxsulot respublika fuqarolari soniga bo’linadi;

68.Aholining real daromadlari bu-?

J:daromadlarning tovarlar sotib……

69.Turmush darajasi tushunchasi bu - ...?

J:turli ne’matlar bilan ta’minlanganlik va ularni iste’mol qilish darajasi;

70.Quyida qaysi ko’rsatkich ta’riflangan: “mehnat uchun resurslarni qayta yaratishning quyi chegarasi sifatidagi ish qobiliyatini saqlash darajasida ne’matlarni iste’mol qilish”?

J:normal daraja;

71.Tirikchilik minimumi bu - ...?

J:jismonan yashash uchun zarur bo’lgan ish haqi darajasi;

72.Iste’mol byudjeti bu-...?

J:yashash uchun zarur bo’lgan tovarlar va xizmatlar qiymati;

73.Aholining turmush darajasini ifodalovchi ko’rsatkichlar qaysilar?

J:salomatlik, ovqatlanish, turur joy, uylardagi mol-mulklar, pulli xizmatlar, aholining madaniy darajasi, daromadlar va xarajatlar;

74.Aholi ehtiyojlari va turmush darajasiga qanday omillar ta’sir ko’rsatadi?

J:ishlab chiqarish va xizmat ko’rsatish sohasining rivojlanishi;

75.Lorens egri chizig’i?

J:aholining eng kam va eng ko’p daromadli qismlari nisbati;

76.O’zbekistonda aholining moddiy, ma’naviy ijtimoiy ehtiyojlarini qondirilish darajasini ifodalaydigan qanday atama keng qo’llaniladi?

J:turmush darajasi;

77.Ijtimoiy transfert nima?

maxsus fondlardan yoki davlat byudjetidan to’lanadigan to’lovlar;

78.Ish haqi nima?

J:ishchi kuchining qiymat ekvivalenti;

79.Ish haqining asosiy shakllari qaysilar?

J:ishbay va vaqtbay;

80.O’zbekistonda ish haqining tarif setkasi nechta razryaddan iborat?

J:22

81.Ishbay ish haqi shaklda haq to’lash qanaqa bo’ladi?

J:bir dona mahsulotga ketgan vaqtga qarab;

82.Vaqtbay ish haqi shaklda haq to’lash nimaga asoslanib amalga oshiriladi?

J:vaqt sarfiga qarab;

83.Bozor iqtisodiyoti sharoitida ish haqi qanday usulda tartibga solinadi?

J:talab va taklif mexanizmi orqali, shuningdek davlat kafolatlari orqali;

84.Nominal ish haqi nima?

J:soliqlar olinmagan ish haqi;

85.Real ish haqi nima?

J:ish haqini to’lovga qobilligi;

86.Mehnatga haq to’lashni tashkil etish elementlariga nimalar kiradi?

J:mehnatni normalash, tarif tizimi;

87.Mehnatga haq to’lashning ishbay-akkord shakli qaysi tarmoqlarda keng qo’llaniladi?

J:sanoat, qishloq xo’jaligi;


88.Rag’batlantirish deb nimaga aytiladi?
J:ishchilarga nisbatan ma’lum maqsadga yo’naltirilgan munosabatlar;

89.Korxonalarda mukofotlash tizimlari kim tomonidan tasdiqlanadi?

J:korxona rahbari.

90.Ijtimoiy sherikchilik jarayonida kimlar ishtirok etadi?

J:davlat va ish beruvchi;

91.Ijtimoiy sherikchilikning asosiy maqsadi nima?

J:mehnat sharoitlari hususida tomonlarni birgalashib faoliyat yuritishi;

92.Ijtimoliy sherikchilikni tashkil qilishning qanday usullari mavjud?

J:markazlashgan, markazlashmagan, aralash;

93.Mehnat bo’yicha audit qanday yo’nalishlarda olib boriladi?

J:ish haqi, mehnat unumdorligi, ishchi kuchidan foydalanish;

94.Bozor munosatbatlari sharoitida aholini ijtimoiy himoya qilishning O’zbekistondagi hususiyati?

J:kuchli ijtimoiy himoya yuritish;

95.O’zbekistonda aholini ijtimoiy himoya qilish mexanizmi qaysi tashkilot tomonidan olib boriladi?

J:respublika xukumati tomonidan;

96.Kambag’allik nima?

J:daromadning yashashga yetmasligi;

97.Ijtimoiy muhofazadan ko’zda tutilgan asosiy maqsad nima?

J:aholini turmush darajasining pasayib ketishiga yo’l qo’ymaslik;

98.Ijtimoiy ta’minotning davlat siyosatini davlatning qaysi idorasi amalga oshiradi?

J:pensiya idoralari;

99.Ish bilan ta’minlanmagan mehnat zahiralari va ishsizlar ijtimoiy muhofaza qilinadimi?

J: ha;

100.Mаhsulоt ishlаb chiqаrish zаhirаlаri qаndаy аniqlаnаdi?

J: RVP = RKR · GRF

101.Аhоlini ish bilаn bаndligining qаndаy turlаri bоr?

J:to’liq, sаmаrаli, оqilоnа bаndlik, o’z-o’zini bаnd etish.

102.Kentribyuter so’zi inglizcha “contributor” so’zdan olingan bo’lib …… degan ma`noni anglatadi.

J:qatnashchi, xodim

103.Investor yuridik shaxs bo’lishi mumkinmi?

J:ha

104.«aholini ish bilan ta’minlash to’g’risida»gi O’zbekiston Respublikasi Qonuni yangi tahrirda qachon qabul qilingan?

J:1998-yil

105.Aholini ish bilan ta’minlash to’g’risidagi qonun nechta moddadan iborat ?

25ta modda

106.Tabiiy ishsizlik nima?

J:ishchi kuchini ish joyini o’zgartirishi munosabati bilan yuzaga keladigan ishsizlik

107.Mеhnаt unumdоrligi mеhnаt usulidа qаndаy аniqlаnаdi?

J:tоvаr ishlаb chiqаrishgа kеtgаn jаmi mеhnаt хаrаjаtlаri kеtgаn mеhnаt sаrfigа yoki nоrmаtiv mеhnаt sаrfigа bo’lish bilаn;

108.Umumlаshtiruvchi ko’rsаtkichlаrgа nimаlаr kirаdi?

bittа ishchning ishlаb chiqаrgаn o’rtаchа yillik o’rtаchа kunlik vа o’rtаchа sоаtlik mаhsulоti, shuningdеk bir ishlоvchigа to’g’ri kеlаdigаn o’rtаchа yillik mаhsulоt ishlаb chiqаrishning qiymаt ifоdаsi kirаdi

109.Хususiy ko’rsаtkichlаr- bu ...

J:muаyan turdаgi mаhsulоt birligini ishlаb chiqаrish uchun vаqt sаrfi yoki bir kishi –kuni yoki sоаtdа muаyyan turdаgi nаturаl ifоdаdа mаhsulоt ishlаb chiqаrishgа sаrflаngаn vаqt.

110.Kоrхоnа miqyosidа insоn rеsurslаrining bаlаnsini tuzishdаn mаqsаd nimа?

J:insоn rеsurslаridаn fоydаlаnish, uning sаmаrаdоrlik dаrаjаsini аniqlаshdаn ibоrаt;

111.Mеhnаt sаrfi - bu...

J:mаhsulоt birligigа vа tаyyorlаnаdigаn butun mаhsulоt hаjmigа ish vаqti sаrflаshdir

112.Sоlishtirmа mеhnаt sаrfi o’rtаchа dаrаjаsining o’zgаrishi nimаlаrgа bоg’liq?

J:mеhnаt sаrfining аyrim mаhsulоt turilаri bo’yichа dаrаjаsi vа ishlаb chiqаrish tushilishi o’zgаrishi hisоbigа sоdir bo’lishi mumkin

113.Mеhnаt ko’rsаtkichlаri qаndаy turlаrgа bo’linаdi?

J:dirеktiv vа ishlаb chiqаrish ichidаgi

114.Kоrхоnа ishchi kuchi bilаn tа’minlаnishi tаhlil qilishning оb’еkti nimа?

J:qo’llаnilаyotgаn mеhnаt tаqsimоti kооpеrаsiyasi

115.Tаhlil dаvоmidа bоshlаng’ich mа’lumоtlаr ustidа ishlаsh usullаrini аniqlаng?

J:guruhlаsh, bаlаnsli bоg’lаnish, bоg’liqliklаrni tоpish, zаnjirli o’rin аlmаshtirish tаqsimlаsh

116.Mеhnаt unumdоrligi dаrаjаsigа bаhо bеrish uchun qаndаy ko’rsаtkichlаr tizimi qo’llаnilаdi?

J:umumlаshtiruvchi, хususiy vа yordаmchi

117.Mеhnаt sаrfi nimа?

J:ishlаb chiqаrilgаn mаhsulоtni tаyyorlаshgа kеtgаn ish vаqtining nаturаl hоldаgi mаhsulоt sоnigа nisbаti

118.Sаnitаriya-gigiеnа hоlаtini bаhоlаshdа nеchtа ko’rsаtkichdаn fоydаlаnilаdi?

J: 4

119.Mеhnаt unumdоrligini nеchtа turdа o’lchаsh mumkin?

J: mаkrо dаrаjаdа ijtimоiy mеhnаt unumdоrligi, mikrоdаrаjаdа mеhnаt unumdоrligi

120.Iqtisоdiy tаhlil nаtijаlаri nimаlаrgа bоg’liq?

J:mа’lumоtlаrning to’g’ri, to’liq vа sifаtliligigа

121.Mеhnаt ko’rsаtkichlаrini tахlil qilishgа dоir vаzifаlаr qаysi jаvоbdа аniq ko’rsаtilgаn?

J:mаhsulоtgа sаrflаngаn mеhnаt хаjmini kаmаytirish, mеhnаt unumdоrligini оshirish kаbi rеjаlаrning аsоslаngаnligini chuqur tеkshirish

122.Mаkrоdаrаjаdа mеhnаt unumdоrligi qаndаy o’lchаnаdi?

J:yalpi milliy mаhsulоtning ish bilаn bаnd аhоli sоnigа nisbаti bilаn.

123.Ijtimоiy yordаm hаrаjаtlаr.

J:kаm tаminlаngаnlаrga yo’nаltirilgаn bаrchа turdаgi ijtimоiy hаrаjаtlаr turdаgi ijtimоiy hаrаjаtlаr.

124.Mеhnаt bоzоrining хоlаtini qаndаy uslublаrdа tахlil qilish sаmаrаli?

J: stаtistik, iqtisоdiy-mаtеmаtik, sоsiоlоgik;

125.Mеhnаt bоzоrini kеlаjаkdа sаmаrаli rivоjlаnishi uchun qаysi bir muаmmо eng muhim hisоblаnаdi?

J: ishchi kuchi tаlаbi vа tаklifini mоslаshtirish;

126.Mеhnаt bоzоrining rivоjlаnishidа qаysi bir tаdbir eng muhim hisоblаnаdi?

J: ishchi kuchi tаlаbini оshirish vа uning tаklifini kаmаytirish

127.Kеlаjаkdа mеhnаt bоzоrining sаmаrаli rivоjlаnishi uchun qаysi bir guruh tаdbirlаrni ko’prоq аmаlgа оshirish kеrаk?

J: Iqtisodiy

128.Vаqtbаy ish hаqi to’lаshdа nimа аsоs bo’lаdi?

vаqt sаrfi;

129.Ishsizlik nimа?

J: mеhnаt dаrоmаdlаri vа ish jоyigа egа bo’lmаgаn, hаmdа rаsmiy ro’yхаtdаn o’tgаn аhоli;

130.Korporativ madaniyat deganda nima tushuniladi?

J: tashkilot ichidagi qadryatlar, e`tiqod, yondashuvlar, munosabat va amaliyot, shuningdek, tashkilotning har kungi vazifalarini amalga oshirshda qo’llaniluvchu uslublar

131.Jamoatchilik faoliyati fanda yana nima deb yuritiladi?

J: Korporativ faoliyat

132.Ijtimoiy munosabatlar dеgаndа nimаni tushunаmiz?

J: ishchi kuchining оldi sоtdisigа bоg’liq ijtimоiy iqtisоdiy munоsаbаtlаr

133.Mehnatning qiymat yaratishdagi roli jihatidan qanday turlarga bo’linadi?

Konkret va abstrakt

134.Jismoniy mehnat deyilganda nima tushuniladi?

J:Insonning jismoniy faoliyati

135.Aqliy mehnat deyilganda nima tushuniladi?

J: Insonning aqliy faoliyati

136.O’zbekiston Respublikasida mehnat munosabatlari qaysi huquqiy hujjat bilan tartibga solinadi?

J: Mehnat Kodeksi

137.Iqtisodiyotni servislashtirish atamasi qachondan boshlab qo’llanilmoqda?

J: 1990-yil

138.Qishloq aholisining tashqi mehnat migratsiyasini samarali tashkil etishdagi asosiy muammol qaysi javobda aniq ko’rsatilgan?

J: tashkiliy-huquqiy, iqtisodiy va ijtimoiy

139.Sanoatda yaratilgan ish o’rinlarining eng ko’p miqdori respublikamizning qaysi tumanlarida kuzatilgan?

J: Urgut, Kitob, Shaxrisabz, Pastdarg’om va Paxtakor

140.Hududiy mehnat bozorini tartibga solish yo’nalishlarining tabaqalashishi qanday tartibda ko’rsatilgan?

J: Ijtimoiy-demografik, Iqtisodiy, Tashkiliy-huquqiy, Tarkibiy-axborot, Ijtimoiy-madaniy

141.Kentribyuterlik elementlari qaysi qatorda to’liq va aniq ko’rsatilgan?

J: Meyoriy-huquqiy asos, moliyaviy tizim, marketing tizimi, axborot tizimi

142.Vositachilik elementlari qaysi qatorda to’liq va aniq ko’rsatilgan?

J: Ijtimoiy-psixologik qo’llab quvvatlash, kasbga yo’naltirish va kasbga tayyorlash tizimi, mehnat vositachilik elementlari

143.Mulk shakli bo’yicha mehnat bozori infratuzilmasining barcha elementlari qanaqa turlarga ajratiladi?

J: davlat va nodavlat

144.Moliyaviy tizim turli darajadagi …….. va boshqa manbaalar hisobiga shakllanadi?

J: byudjet mablag’lari

145.Avtarkiya atamasi qaysi tildan olingan va anima ma`noni bildiradi?

J: grekcha-o’z o’ziga yetarli

146.Aralash korxonalarga to’g’ri ta`rif berilgan javobni aniqlang

J: turli mulk shakllariga taalluqli firmalar bo’lib, odatda davlat, jamoa va xususiy mulkning aralash mablag’lari asosida tashkil etilgan korxonalar.

147.…… bozor iqtisodiyoti sharoitida tadbirkorlikning barcha sohalarida qo’llanadigan muhim qurol bo’lib hisoblanadi.

J: Biznes reja

148.Bozorning tuzilishi deyilganda nima tushuniladi?

J: Bu bozor elementlarining ichki tuzilishi, joylashishi va tartibi, ularning bozor umumiy hajmidagi ulushi demakdir.

149.Davlat mulki necha xil yo’l bilan paydo bo’ladi?

J: 2

150.Davlat qarzlari necha xil ko’rinishda bo’ladi?

J: 2

151.Debitor so’zi qaysi tildan olingan va qamday ma`noni anglatadi?

J: lotincha qarzdor

152.2020-yil Prezidentimiz tomonidan qanday nomlandi?

J: ilm-ma`rifat va raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish

153.Birjalarda oldi-sotdi jarayonlarida vositalik qiluvchi shaxslar nima deb ataladi?

J: Makler

154.Abstrakt mehnat tovar qiymatini yaratadimi?

J: Albatta

155.Abstrakt so’zi o’zbek tilida nima degan ma`noni bildiradi?

J: mavhum

156.Ishchi, xizmatchi va ish beruvchi o’rtasidagi ishchi kuchini sotish va sotib olish bo’yicha kelishuvni amalga oshirishda muntazam vositachi vazifasini o’taydigan, ishsizlar sonini yuritadigan, ularni ish bilan ta`minlash, qayta o’qitish kabilar bilan shug’ullanuvchi davlat muassasasi nima deb ataladi?

J: Mehnat birjasi

157.Nafaqa nima?

J: Ijtimoiy madadga muhtoj barcha kishilarning moddiy taminoti

158.Bir yoki bir qancha korxonlar mahsulotlarini shartnoma asosida sotadigan vakillar nima deb yuritiladi?

J: Savdo agentlari

159.Iqtisodiyotning turg’unlik holatida tushib qolishi holati nima deb ataladi?

J: Stagnasiya

160.Tabiiy resurslar uchun to’lov eng avvalo qanday harajatlarga sarf qilinadi?

J: Tabiat muhofazasiga oid tadbirlarga

161.Narx bilan sotishga chiqarilayotgan tovarlar o’rtasidagi bevosita ya`ni to’g’ridan-to’g’ri bog’liqlik nima deb yuritiladi?

J: Taklif qonuni

162.Xalqaro mehnat taqsimoti bu …..

J: alohida mamlakatlarning tovar va xizmatlar ma`lum turlarini ishlab chiqarishga ixtisoslashuvi

163.Aholining pul daromadlarini nimalar tashkil qiladi?

J: Barcha javoblar to’g’ri

164.Talab turlari berilgan qatorni aniqlang.

J: Salbiytalab, Mavjud bo’lmagan talab

165.Talabni nechta turga ajratish mumkin?

J: 8 ta

166.Kambag’allik sabablariqaysiguruhlargabo’linadi?

J: iqtisodiy

167.Kambag’allikning mutlaq konsepsiyasi bu-?

J: Ushbu konsepsiya kambag’allik chegarasi tushunchasi bilan uzviy bog’liqdir.

168.Nisbiy kambag’allik konsepsiyasining asoschisikim?

J: P.Taunsend

169.Subyektiv kambag’allik – bu ?

J: Mazkur konsepsiyaga ko’ra, faqat shaxsning o’zi kambag’alligini belgilashi mumkin.

170.Kambag’allik darajasini belgilaydigan ko’rsatkichlar qaysilar?

J: mutlaq daraja

171.BMT da birinchi marta nechanchi yilda “imkoniyat bo’yicha kambag’allik ko’rsatkichi” g’oyasi prinsipial ahamiyatga ega bo’ldi?

J: 1996

172.Aholi qashshoqligi indeksinechanchiyilda taklif qilindi?

J: 1997

173.----- Bu bosqichda iqtisodiy rivojlanishning asosiy xarakatlantiruvchi kuchi iqtisodiyotning agrar sektori xisoblanadi; ---- o’rniga mos so’z qo’ying.

J: iqtisodiy rivojlanishning sanoat rivojlanishidan oldinga bosqichida.

174.Yuqori mehnat unumdorligi va rentabellik insonni rivojlantirish modeliga nimalar kiradi?

J: davlatning bosh islohotchi vazifasini bajarishi, ya’ni islohotlar tashabbuskori bo’lishi va ularni muvofiqlashtirib borishi;

175.Talabni nechta turga ajratish mumkin?

J: 8 ta

176.Nechinchi yillarda mamlakat iqtisodiyoti yiliga 3,8 % – 5,2% o’sish darajasida rivojlanib bordi?

J: 1997-2003

177. 2010 yilda mamlakat iqtisodiyotida o’zlashtirilgan kapital quyilmalarning hajmi nechchi mlrd AQSh dollariga teng bo’ldi?

J: 9,7

178.Haddan tashqari yuqori bo’lgan talab?

J: To’laqonli talab

179.Iqtisodiy adabiyotida hozirga qadar “inson salohiyati” atamasi tushunchasiga aniq tarif berilmagan. Uning o’rniga, odatda, qaysi atamadan foydalaniladi?

J: xodimning mehnat salohiyati

180.------Oldinga qo’yilgan vazifani eng samarali hal etish yo’lini topishga intilishdir. ----- o’rniga mos so’z qo’ying.

J: Ijodga moyillik

181.-----turli sohalar bo’yicha to’plangan bilimlar bo’lib, ular ana shu qobiliyatga ega shaxsga ko’plar uchun kutilmagan vazifani hal qilish yo’lini qidirib topishda namoyon bo’ladi. ----- o’rniga mos so’z qo’ying.

J: Tafakkur salohiyati

182.-----bir xil ishni belgilab qo’yilgan tartibda bajarilishiga rioya qilish qobiliyatida, ya’ni ijodiy hisoblanmagan ishni sidiqidildan va faol bajarishda namoyon bo’ladi. ----- o’rniga mos so’z qo’ying.

J: Oddiylik

183.------insonni muayyan ishni bajarish uchun o’zining butun kuch g’ayratini mujassamlashtirishga bo’lgan qobiliyatini ko’rsatadi. ----- o’rniga mos so’z qo’ying.

J: Faollik

184.------ (kompetentlik) egallangan bilim va ko’nikmalarni ishga solgan holda korxonada belgilangan maqsadlarga erishish qobiliyatidir. ----- o’rniga mos so’z qo’ying.

J: Asoslilik

185.Turmush darajasini tahlil etishda farovonlikdagi nima asosiy muammo hisoblanadi?

J: Tengsizlik

186.Daromadlardagi tengsizlik ulkan ko’lam kasb etishi hamda mamlakatdagi -----barqarorlikka xavf tug’dirishi mumkin. ---- o’rniga mos so’zlarni qo’ying

J: siyosiy va iqtisodiy

187.Aholini jon boshiga o’rtacha daromadlar bo’yicha guruhlash nima?

J: Mazkur ko’rsatkich jon boshiga to’g’ri keladigan o’rtacha pul daromadlarini ko’rsatadi;

188.------ mamlakatning jami aholisi beshta teng guruhga (20,0 % dan), ularga kiradigan uy xo’jaliklari soni bo’yicha bo’linadi. ----- o’rniga mos so’z qo’ying.

J: Lorens egri chizig’ida

189.Jami aholining (100,0 %) o’nta teng guruhga bo’lish hamda birinchi va so’nggi guruhlar o’rtasidagi tafovutni aniqlashni nazarda tutadigan ko’rsatkich nima?

J: Daromadlar markazlashishining desil koeffisiyenti

190.------- jami aholining har biri 25,0 % ni tashkil etgan to’rtta teng guruhga, kvantil koeffisiyenti esa jami aholini har biri 20,0 % ni tashkil etadigan beshta guruhga bo’lish va yuqorida qayd qilinganidek, eng yuqori hamda eng kam daromadga ega guruhlar o’rtasidagi tafovutni aniqlashga asoslangan. ---- o’rniga mos so’z qo’ying.

J: kvartil koeffisiyenti

191.Daromadlarning markazlashishi koeffisiyenti yana nima deb nomlanadi?

J: Jini koeffisiyenti

192.------muayyan mamlakat yoki mintaqadagi jamiyatning biror belgi bo’yicha tabaqalanishi darajasidan dalolat beradigan statistika ko’rsatkichidir.----o’rniga mos so’z qo’ying.

J: Jini koeffisiyenti
193.“O’zgarish va nodoimiylik” asari muallifi?
J: Korrado Jini

194.Jinining mashhur asari O’zgarish va nodoimiylik nechanchi yilda yozilgan?

J: 1912

195.Iste’mol savati eng kam iste’mol darajasini ta’minlaydigan necha xil mahsulotlar va xizmatlar to’plamidir?

J: 35

196.Iste’mol savatining nechtasini tasini non va non mahsulotlari, kartoshka, sabzavot, meva, go’sht, sut va baliq mahsulotlari, tuxum, shakar va qandolat mahsulotlari, o’simlik yog’i va margarin, boshqa oziq-ovqat mahsulotlari tashkil etadi.

J: 11

197.Iste’mol savatiga nooziq-ovqat maxsulotlarining necha guruhi hamda xizmat turlarining 5 turi ham kiradi?J: 4

198.Iste’mol savatiga nooziq-ovqat maxsulotlarining necha guruhi hamda xizmat turlarining nechaturi ham kiradi?

J:4-5

199.----- insonning jismoniy hayotini ta’minlash uchun zarur bo’lgan moddiy ne’matlar va xizmatlarning qiymatidir. ----- o’rniga mos so’z qo’ying.

J: Tirikchilik o’tkazish uchun eng kam miqdori

200.------tirikchilik o’tkazish uchun eng kam miqdorga kiradigan, shuningdek insonning asosiy ma’naviy va ijtimoiy ehtiyojlarini qondirish, bo’sh vaqtni o’tkazish uchun xarajatlarning eng kam miqdori qo’shilgan moddiy ne’matlar va xizmatlarning qiymatidir. ----- o’rniga mos so’z qo’ying.

J: Eng kam iste’mol byudjeti

201.-------turmush kechirish, mehnat layoqatini saqlab turish, avlodlar uzviyligini davom ettirish uchun zarur bo’lgan eng kam ehtiyojlarni qondirish imkoniyatiga ega bo’lmagan shaxs yoki ijtimoiy guruhlar iqtisodiy ahvolining ko’rsatkichidir. ----- o’rniga mos so’z qo’ying.

J: Kambag’allik

202.Talab turlari berilgan qatorni aniqlang.

J:Salbiy talab, Mavjud bo’lmagan talab

203.Talabninechtaturgaajratishmumkin?

J: 8 ta

204.Kambag’allik sabablari qaysi guruhlarga bo’linadi?

J: iqtisodiy

205.Kambag’allikning mutlaq konsepsiyasi bu-?

J: Ushbu konsepsiya kambag’allik chegarasi tushunchasi bilan uzviy bog’liqdir.

206.Nisbiy kambag’allik konsepsiyasining asoschisi kim?

J: P.Taunsend

207.Subyektiv kambag’allik – bu ?

J:Mazkur konsepsiyaga ko’ra, faqat shaxsning o’zi kambag’alligini belgilashi mumkin.