Mehmonxonalarda axborot kommunikatsion tizimlar

 
 
 
 
 
 
 
 
 
5-bob
 
 

 
Taqdimotlar yaratish dasturiy vositalari.  

 
Multimedia texnologiyasi.  

 
Virtual sayohat, muzey, mehmonxona.  

 
Axborotiy ma’lumotnomalar tizimi.  

 
Elektron katalog.  

 
Gipermatn texnologiyasi.  

 
HTML tili haqida.  

 
Veb-sahifa yaratish asoslari.  

 
Veb-sahifani Internetda joylashtirish texnologiyasi. 

 
Tayanch so‘z va iboralar 

 
Nazorat savollari 

 
Test savollari 

 
Foydalanilgan adabiyotlar 
 
 
 

---

 
162 
 
 
 
1. Taqdimotlar yaratish dasturiy vositalari 
 
Biz  har  kuni  odamlar  bilan  muloqot  qilamiz,  ma’lumotlar  almashamiz. 
Ma’lumotlar almashganda, masalan ovoz, sxemalar, rasmlar, chizmalar yordamida 
bo‘lishi mumkin. 
Amaliyot  shuni  ko‘rsatadiki,  taqdim  etilayotgan  ma’lumotlar  majmuasi 
matn,  rasm,  sxema,  grafiklar,  ovozli,  videofayllar  ko‘rinishida  bo‘lsa,  eshituvchi 
yoki kuzatuvchi uchun tushunarli, qulay va oson bo‘ladi. 
Bir  obyektni  qisman,  faqat  matn  ko‘rinishida  tushuntirib  bo‘lmaydi.  Shu 
sababli, ma’lum bir obyekt haqida umumiy ma’lumotlarni taqdim etish uchun har 
xil  uslubdagi  namoyishlarni  qulay  hamda  osonlashtirish  maqsadida  elektron 
taqdimot yaratilgan. 
Hozirgi kunda ta’lim sohasida, rasmiy uchrashuvlarda, reklamalar va har xil 
turdagi yig‘ilishdagi taqdimotlar keng qamrovli va amaliy jihatdan hammabopdir. 
Yaratilayotgan  taqdimot  mazmunli,  tushunarli  bo‘lishi  uchun  unda  grafik-
lardan,  sxemalardan,  audiofayllardan  va  videofayllardan  foydalanilgan  holda 
chiroyli  so‘zlar  bilan  va  unga  qo‘shimcha  namoyish  effekti  sifatida  musiqani 
tashkil qilib, namoyishni o‘tkazish mumkin. 
Taqdimot  uchun  yuqorida  aytilgan  barcha  jihatlarni  birlashtirib,  yagona 
elektron  faylga  aylantirsak,  faylni  ekranga  berish  yoki  proyektor  yordamida  katta 
auditoriyalarda taqdimotni ko‘rish mumkin. 
Bu bilan taqdimotni bir kishini boshqarib o‘tkazish uchun emas, balki katta 
hajmdagi  ishlar,  shu  jumladan  qog‘ozga  bosma  ishlari,  suratga  olish,  diskka  yoki 
kassetaga  yozish  ishlariga  barham  berildi.  Taqdimot  jarayoni  faylga  jamlangan 
bo‘lib, ekranga uzatilganda ma’lumotlarni sezilarli darajada tushunish osonlashadi. 
Microsoft  PowerPoint  dasturi  juda  ixcham  va  shu  bilan  birgalikda  oddiy 
dastur bo‘lib, yaratilayotgan elektron taqdimotning asosidir.  

---

 
163 
Microsoft PowerPoint yangi turlari vujudga kelishi bilan foydalanuvchilarga 
yanada ko‘proq imkoniyatlarni yaratadi. 
Microsoft  PowerPointning  boshqa  dasturlar  bilan  interfeysi  maksimal 
darajada bo‘lib, bu dasturning funksionaliga biriktirilgan. 
Foydalanuvchi bu dasturni tez o‘zlashtiradi va samarali elektron taqdimotni 
yaratadi.  Dasturning  katta  yutuqlaridan  biri  katta  ko‘lamdagi  fayllar  majmuasini 
yagona faylga keltirib, taqdimotga tayyorlaydi. Buning natijasida bu dastur ixcham 
va tezkor taqdimot darajasiga ko‘tariladi. 
Microsoft 
PowerPoint 
mavjud 
uskunalar 
yordamida 
ma’lumotlar 
qo‘shimcha bejirim ko‘rk berish mumkin. Bu holat kuzatuvchilarda katta taassurot 
hosil  qilib,  berilayotgan  ma’lumotlarning  asosiy  maqsadini  va  mazmunini  oson 
tushunish imkonini beradi. 
Microsoft  PowerPoint  dasturida  yaratilgan  taqdimotni  bevosita    internet 
tarmog‘i orqali ham ko‘rish imkoniyati bor. 
Taqdimot  –  bu  slaydlar  deb  atalmish  bir  -  biri  bilan  almashib  kelayotgan 
kadrlardan (slaydlardan) tashkil topgan. 
Taqdimot
   —  bu  slaydlar  va  maxsus  effektlar  (animatsiya,  audio  va  video 
tasmalar, interfaol elementlar ) to‘plamidir. 
Slayd – Microsoft PowerPoint dasturining asosiy ishchi sohasi bo‘lib, bu har 
xil  tipdagi  ma’lumotlar  (matnli,  rasmli,  grafikli,  audio,  video  va  h.k.)  bilan 
ishlashga mo‘ljallangan. 
Slaydlararo  jarayonlarda  turli  xil  yo‘nalishlar,  holatlar  mavjud  bo‘lib,  ular 
avtomatik yoki foydalanuvchi tomonidan belgilanadi. 
Slaydlar  mantiqiy  bog‘langan  va  yagona  mavzu  doirasida  tuziladi  va 
umumiy shablon asosida yaratiladi. 
Taqdimot yaratishda quyidagi qoidalarga rioya qilish zarur.   
1)Taqdimotning tarkibi aniq belgilangan bo‘lishi shart: 
•
 
Titul (mavzu, muallif ); 
•
 
Slaydlarning yagona formati ( stil, ranglar);  
•
 
Kolontitulni shakllantirish (sana, slayd nomeri); 

---

 
164 
•
 
Xulosa; 
•
 
Adabiyotlar; 
•
 
Mustaqil ish topshiriqlari.  
2)
 
Taqdimotdagi matnga qo‘yiladigan talablar yagona bo‘lishi kerak: 
•
 
Slayd sarlavhalari diqqatni jalb qilishi kerak; 
•
 
Ma’lumotlarni  gorizontal joylashtirish; 
•
 
Fon va matn ranglari o
‘
zaro farq qilishi shart; 
•
 
Sarlavha shriftlari kamida 24 pt o‘lchamda bo‘lishi kerak; 
•
 
Axborotlar uchun shriftlar kamida 18 pt o‘lchamda bo‘lishi kerak. 
3) Axborotlarni qabul qilish darajasini inobatga olish zarur: