Mehmonxonalarda axborot kommunikatsion tizimlar

Patch cable
 – qisqa kabel , qaysikim kompyuterni tarmoq rozetkasiga ulash uchun 
ishlatiladi. 
Twisted Pair
  (TP)-o‘rama  juftlik  , qaysikim  bir-biriga  o‘ralgan izolyatsiyalangan 
ikki  simdan  iborat.  Simlarni  o‘ramalashdan  maqsad,  o‘tkazuvchanlikni 
kuchaytirish  va  tashqi  muhitning  elektromagnit  to‘lqinlar  (ElectroMagnetic 
Interface  -  EMI)  ta’sirini  kamaytirish.  Juftlangan  simlar  o‘z  navbatida 
izolyatsiyalangan  qobiqda  bo‘ladi.  EMI  ning  ta’sirini  kamaytirish  maqsadida 
kabellar  o‘z  navbatida  qo‘shimcha  simlar  turidan  iborat  qobiqqa  ega  bo‘lishi 
mumkin.Ushbu  kabellar  ekranlangan  (STP  -  Shield  Twisted  Pairs)  yoki 
ekranlanmagan (UTP - UnShield Twisted Pairs) kabel b‘lishi mumkin. IBM Token 
Ring va local Talk kabellar ekranlangan kabel turiga kirsa, oddiy telefon kabellari 
ekranlanmagan kabel turiga kiradi. TP kabellarning afzalligi - uning arzon narxida 
va o‘rnatishdagi qulayligidir. O‘z navbatida kamchiligi sifatida uning EMI ga  va 
mexanik buzilishlarga ta’sirchanligi hisoblanadi. 
Ko‘rsatkichlari bo‘yicha asosan 5 ta kategoriyaga bo‘linadi: 
1-kategoriya  kabel  (UTP-1)-  tezlikga  talab  kuchli  bo‘lmagan  tarmoqlarda 
qo‘llaniladi. Asosan AQSh da telefon aloqasida ishlatib kelingan.  
2-kategoriya kabel (UTP-2)- IBM firmasi tomonidan ishlab chiqilgan, unda uzatish 
kengligi 1MGs. 

---

 
101 
3-kategoriya kabel (UTP-3)- 16 MGs  uzatish kengligiga ega, unda ma’lumotlar va 
tovushli ma’lumotlarnini ham uzatish imkoniyati bor. 
4-kategoriya  kabel  (UTP-4)-    uzatish  kengligi  20MGs.  Yaxshi  himoyalangan  va 
kichik  so‘nish  koeffitsiyentiga  ega.  Asosan  bir  tarmoqni  ikkinchi  tarmoq    bilan 
ulashda qo‘llaniladi. 
5-kategoriya  kabel  (UTP-5)-  yuqori  tezlikli  tarmoqlarni  yaratish  uchun 
qo‘llaniladi, uzatish kengligi 100MGs, asosan keng ishlatiladigan kabel. 
Bundan  tashqari  6-  va  7-  kategoriyali  kabellar  ham  mavjud,  uzatish  kengligi  200 
MGs  va  600  MGs.  Juda  yuqori  tezlikli  tarmoqlarda  qo‘llaniladi,  lekin  narxi  juda 
qimmat bo‘lganligi sababli keng joriy etilmagan. 
Koaksial  kabel
  (coax  cable  )  –  televideniyeda  ishlatiladigan  markaziy 
o‘tkazuvchan. Koaksial kabellar ikkita o‘tkazuvchandan iborat. Umumiy o‘qqa ega 
bo‘lganliklari sababli u COAX deb atalgan va ekranlashgan to‘r bilan qoplangan, u 
ikki vazifani bajaradi: 
1)  axborotlarni  uzatish  2)  ichki  o‘q  mis  simni  tashqi  elektromagnit  to‘lqinlardan 
himoyalaydi. 
Koaksial  kabellar  ikki  xil  bo‘ladi:  qalin  va  ingichka.  Qalin  koaksial  kabel 
ma’lumotlarni uzoq masofaga jo‘ natish imkoniga ega bo‘lsada ingichka kabeldan 
yuqori  narxi  bilan  ajralib  turadi.  Koaksial  kabellar  TP  kabellarga  nisbatan 
ma’lumotlarni  yuqori  tezlikda  uzatadi  va  EMI  dan  ko‘proq  himoyalangan  deb 
hisoblanadi,  lekinda qimmatbaho bo‘lib, o‘rnatishda ko‘p xarajatlarni talab qiladi. 
Ushbu  kabel  umumiy  shinali  topologiyali  tarmoqlarda  qo‘llaniladi.  Qalin  kabel 
(RG-8,  RG-11)    qarshiligi  50  Om,  diametri  10  mm,  ingichka  kabel  (RG-58) 
qarshiligi 50 Om, diametri 5 mm.