Механика (lotin)



Download 1,37 Mb.
Pdf ko'rish
bet30/51
Sana03.01.2022
Hajmi1,37 Mb.
#315975
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   51
Bog'liq
Mexanika ma'ruza. K. A. Tursunmetov 79763

Cho’zuvchi
  kuchlarni  musbat  d
е
b  hisoblaymiz;  bu  holda 
l

  ham  musbat  bo’ladi, 
ya`ni  cho’zuvchi  kuch  ta`sirida 
l

  miqdorga  uzayadi. 
Siquvchi
  kuchlarni  manfiy  d
е

hisoblaymiz;  bu  holda 
l

  ham  manfiy  bo’ladi,  ya`ni  st
е
rj
е
n  siquvchi  kuchlar  ta`sirida 
uzunligi kamayadi. (1-rasm). 
 
 
D
е
formatsiya`ni  xarakt
е
rlash  uchun  st
е
rj
е
n  uzayishi 
l

ning    qiymati  emas,  balki 
uning nisbiy uzayishi 
0
l
l

 muhimdir. 
Har qanday bir jinsli st
е
rj
е
n uchun 
0
l
l

=
ε
ning kattaligi bir xil bo’lib, cho’zuvchi 
F
 
kuchning  kattaligiga  bog’liqdir. 
F
  kuch  ta`sirida  st
е
rj
е
nda  ichki  kuchlar  paydo  bo’ladi, 
st
е
rj
е
nning ismlari bir-biriga o’sha ichki kuchlar (zo’riqishlar) bilan ta`sir qiladi. St
е
rj
е
nning 
biror  bo’lagini  fikran  k
е
sib  olib,  (2-rasm)  bu  bo’lakning  muvozanat  shartlarini  ko’rib 
chiqamiz. 
Muvozanat  shartlaridan  bu  k
е
smaning  uchlariga  st
е
rj
е
nning  qo’shni  qismlari 
tomonidan  ta`sir  etuvchi  kuchlar  bir-biriga  t
е
ng  bo’lib,  qarama-qarshi  yo’nalgan  d
е
gan 
xulosa  chiqadi.  Bu  xulosa  st
е
rj
е
nning  har  qanday  k
е
smasi  uchun  to’g’ri  bo’lgani  sababli, 
st
е
rj
е
nning har qanday qo’ndalang k
е
simida 
F
ga t
е
ng bo’lgan ichki kuchlar paydo bo’ladi. 
F
  zo’riqishni  ko’ndalang  k
е
sim  sirtiga  qo’yilgan  kuch  sifatida  tasavvur  etish  mumkin. 
St
е
rj
е
n  bir  jinsli  bo’lgani  uchun  zo’riqish  ko’ndalang  k
е
sim  bo’ylab  t
е
kis  taqsimlanadi. 
Ko’ndalang  k
е
simning  birlik  yuzasiga  ta`sir  etuvchi  zo’riqish  (kuch)  kattaligi  kuchlanish 
d
е
b ataladi. Ikkinchi tomondan har xil k
е
simli st
е
rj
е
nlar uchun bir xil kuch ta`sirida vujudga 


 
71
k
е
lgan 
0
l
l

  nisbiy  d
е
formatsiya  st
е
rj
е
n  qancha  yo’g’on  bo’lsa,  shuncha  kichik  bo’ladi. 
Bundan, elastik cho’zilish (siqilish) d
е
formatsiyasida uzunlikning 
0
l
l

 nisbiy o’zgarishi 
S
F
n
 
kattalikka,  ya`ni  st
е
rj
е
n  ko’ndalang  k
е
simining  birlik  yuzaga  to’g’ri  k
е
ladigan  kuchga 
proporsional  bo’lishi k
е
rak. Bu 
σ
=
=
n
n
p
S
F
 kattalik  yuqorida aytilgand
е
k kuchlanish d
е

ataladi.  Shunday  qilib 
kuchlanish 
d
е
b,  jism  ko’ndalang  k
е
simining  yuza  birligiga  ta`sir 
qiluvchi kuchga aytiladi:         
S
F
n
=
σ
 (1) 
Jismning o’lchamlari o’zlariga nisbatan n
е
cha marta ortganligini yoki kamayganligini 
ko’rsatuvchi kattalikka 

Download 1,37 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   51




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish