Мбт педагогика мажмуа 2020 21 Йил лотинча docx


Компетенция лотинчада



Download 6,66 Mb.
Pdf ko'rish
bet27/506
Sana27.01.2022
Hajmi6,66 Mb.
#413337
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   506
Bog'liq
PED

Компетенция

лотинчада
 “Competo” 
эришяпман

муносибман
,
лойиқман
-
у
ёки
 
бу
 
соҳадаги
 
билимлар

тажрибага
 
деган
 
маъноларни
 
англатади
.


35
«
Компетенция
» 
лотинча
сўз
бўлиб
,
ўзбек
тилидаги
луғавий
маъноси
«
инсон
яхши
биладиган
»,
«
тажрибага
эга
бўлган
»
каби
маъноларни
билдиради
.
yondoShuvda
ta’lim oluvchi faol iShtirokchiga aylanadi, chunki uning
ta’lim oliSh faoliyati
ko‘proq mustaqil individual topShiriqlarni bajariSh va uning natijasini himoya qiliShga, kreativ
amaliy maShg‘ulotlarda
doimiy raviShda
savollarga javob
beriSh va
individual tadqiqot
iShlarini olib boriShga qaratilgan bo‘ladi. Ta’limda
yangi
tadqiqot
yo‘naliShi
bo‘lgan
kompetentli
yondoShuvning paydo bo‘liShi hamda xorijiy pedagogik va metodik manbalarda
«kompetentlik» va «kompetensiya» toyifalarining paydo bo‘liShi natijasida ular 1960 yillarning
oxiri 1970 yillarning boShlaridan boShlab oliy ta’lim muassasalarida ta’lim oluvchilarning
kasbiy tayyorgarligi nazariyasi va amaliyotiga keng kirib bordi.
Ta’limni
jamiyat
madaniyatini
o‘zlaShtiriSh asosida ta’lim
oluvchilarda
faoliyatning turli sohalarida Shaxsiy
va
ijtimoiy
ahamiyatga
ega
bo‘lgan
muammolarni mustaqil hal etiSh qobiliyatini
rivojlantiriShning
maxsus
taShkil
etilgan
jarayoni sifatida qaraSh
mumkin.
Ta’lim
maqsadini
bunday
tuShuniSh
esa,
o‘z
navbatida
kompetentli
yondoShuvni ro‘yobga chiqariSh uchun asos yaratadi. Ta’limda
kompetentli yondoShuv - bu Vatanimiz pedagogikasi uchun nisbatan yangi hodisa.
Uning
rivoji
Shu
bilan
bog‘liqki,
mustaqil
Respublikamizda
ta’limni
modernizatsiyalaShning
zamonaviy
bosqichida
eng avvalo uning maqsadi tubdan o‘zgaradi.
«Kompetentlik» va «kompetensiya» ta’limda kompetentli yondoShuvning asosiy tuShunchalaridir.
Manbalar tahlili esa, ularning ilmiy adabiyotlarda bir qiymatli ta’rifga ega bo‘lmagan murakkab,
ko‘p komponentli va fanlararo tuShunchalar ekanligini
ko‘rsatadi. Tadqiqotchilar fikricha ular
hajmi, turkumi, semantikasi va mantiqiy tuzilmasi bo‘yicha farqlanib, kompetentli Shaxs tavsifi
(xususiyatlari, odatlari va boShqalar) sifatida qaraliShi mumkin. Kompetentli Shaxs tavsifi
(xususiyat, Shaxssifati, uning komponenti), Shaxs tuzilmasida yaxlit ta’lim, Shaxs xususiyatlari
tizimi, bilim, ko‘nikma va malakalarni egallaSh natijasida yuzaga keluvchi holatlar (tayyorgarlik,
yo‘naltirilganlik va boShqalar) sifatida ifodalaniShi mumkin, ko‘pincha esa, kompetentli bilim
va tajriba bilan tenglaShtiriladi.
Pedagogik adabiyotlarda, bugungi kunda, «kompetensiya», «kompetentlik» atamalari keng
qo‘llanilmoqda va barqarorlaShmoqda. Ammo, hozirga qadar ta’limning u yoki bu bosqichi
bitiruvchisining optimal obraziga qo‘llaSh mumkin bo‘lgan «kompetentlik» tuShunchasining
yagona va aniq ta’rifi mavjud emas. Manbalarda Shaxsning bilimi, ko‘nikmasi, malakasi, qobiliyati,
mehnatsevarligi, kasbiy mahorati
kabi
sifatlarini ifodalaSh
uchun «kompetentlik» va
«kompetentlilik» atamalaridan foydalanilgan.
Biz uShbu iShda «kompetentlik» atamasidan foydalanamiz. Demak, biror bir sohada
kompetentli inson Shu soha haqida asosli fikr yuritiSh va unda samarali faoliyat olib boriSh uchun
mos bilim va qobiliyatga ega hisoblanadi.
Компетентликка
йўналтирилган
таълим
америкалик
тилшунос
Н
.
Хомский
(1965
йил

Массачутес
университети

томонидан
таклиф
этилган
«
компетенция
» 
атамасининг
умумий
маъносида
шаклланади

Европа
Кенгаши
дастури
бўйича
Берн
шаҳрида
бўлиб
ўтган
симпозиумда
(1996 
йил
) «
компетенция
» 
тушунчаси
«
ўқув
», «
компетентлик
»,
«
қобилият
», «
маҳорат
»
сингари
тушунчалар
қаторига
киритилганлиги
таъкидланди
.
Европа
давлатларининг
таълим
вазирлари
Болония
декларациясида
(1999
йил
)
таълим
ислоҳатларининг
концептуал
асослари
сифатида
компетентли
ёндошувни
белгилашди
.


36
Kompetentlik - deganda ko‘pincha Shaxsning faoliyat yuritiShga umumiy qobiliyati va
uning kasbiy tayyorgarligida namoyon bo‘luvchi ta’lim jarayonida o‘zlaShtirilgan bilim va
tajribalarga asoslangan integrallaShgan sifatlari tuShuniladi.
Demak,
kompetensiya
va
kompetentlik tuShunchalari bilim, malaka va ko‘nikma tuShunchalaridan kengroq, chunki ular
Shaxsning yo‘naltirilganligi, muammolarni his qila oliShi, sinchkovlikni namoyon qila oliShi,
egiluvchan fikrlaShga ega bo‘liShi kabi sifatlarni o‘z ichiga oladi.
Rahbarning kompetentligi-bilimdonlik,
kasbiga
moslik,
malakalilik,
tajribalilik,
mas’uliyatlilikni
rahbarlik
faoliyatiga
singdirib boriSh. O‘z sohasini, iShining ustasi
bo‘liSh, sohasining sirlarini har tomonlama
chuqur
biliSh
demakdir.
Rahbar
kompetensiyasining ShakllaniSh bosqichlarini
quyidagi ko‘rsatib o‘tiSh joiz:

Download 6,66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   506




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish