8-sinf geografiyasi Sana

Texnik jixozlar:Kompyuter, multimedia, slaydlar.

I. Tashkiliy qism. 1.O`qituvchining kirish so`zi. Davomatni aniqlash. O`quvchilarni darsga hozirlash

II. O`tgan mavzuni so`rab baholash. 3.Biz bilgan bilimlar.

III. Yangi mavzu bayoni :

QuIlay tabiiy sharo it isifiab chiqarish samaradorligining muhim tabiiy omilidir. U, ayniqsa, qishloq xo’jaligi, foydali qazilmalar qazib chiqarish va transport harakatida yaqqol bilinadi. Tog’ relyefi, sho’rxoklar, cho’llar, taqirlar, jarlikiar hududni xo’jalik jihatdan o’zilashtirishni qiyinlashtiradi.

Qurg’oqchil yillarda daryo suviari kamayib, ekinlami suv bilan ta’minlash og’ir kechadi. Fan-texnika yuksala borgani sari ishlab chiqarishning tabiatga bog’liqligi kamayib, ayni vaqtda uning tabiatga ta’siri kuchayadi. Natijada tabiatni muhofaza qilish, uning boylikiaridan oqilona foydalanish va ulami tikiash muhim vazifaga aylandi.Tabiiy boylikiar tabiiy sharoitdan farq qilib, ishlab chiqarishga bevosita aloqador, ya’ni uning xomashyo hamda energetika bazasini tashki.l etadi.

Mineral boyliklardan og’ir sanoatda, suv boylikiaridan sanoat, qishloq xo’jaligi va maishiy ehtiyojlarda, yer (tuproq) unumdorligidan qishloq xo ‘j aligida foydalaniladi. Shuningdek, o ‘simlik va hayvonot dunyosi (baliq, yovvoyi hayvonlar) boylikiaridan ham foydalaniladi. Biz kattagina hududga va bitmas-tuganmas quyosh energiyasi boyliklariga egamiz. Tugamaydigan tabiat boylikiaridan foydalanish imkoniyatlari deyarli cheksizdir(2-rasm), Lekinbu imkoniyatlardantexnikaning hozirgi taraqqiyoti daraj asida juda oz foydalanilmoqda.

Ammo mamlakat iqtisodiyotining xornashyoga va yoqilg’ iga bo’lgan ehtiyoji to’xtovsiz oshib bormoqda. Ko’pgina korxonalar liar yili eng katta shaharlar aholisi iste’mol qiladigan suvdan ko ‘proq suvni <> qo ‘ ymoqda. Qishloq xo ‘j aligi ham ko’p suv talab. Ayrim sanoat rayonlari, Toshkent, Farg’ona, Navoiy kabi shaharlar hududida hosil bo’layotgan tabiiy kisLorod ular ehtiyoj mi qondira oLmayotir. Holbuki, kisLorod rnanbayi bo’lgan o’sirnliklar o’nLab yillarda tikianadi. Tuproq boylikiari esa undan ham sekin tikianadi. Insonning tabiatga ta’siri ortishi bilan ekologik muammolar yuzaga kelrnoqda.