Мазкур ўқув-услубий мажмуа Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 019 йил октябрда тасдиқланган ўқув режа ва дастур

ИСО(ISO) нинг тузилишидан асосий мақсад 
– халқаро миқёсдаги мол 
алмашинувида ва ўзаро ёрдамни енгиллаштириш учун дунё кўламида 
стандартлаштиришни ривожлантиришга кўмаклашиш ҳамда ақлий, илмий, 
техникавий 
ва 
иқтисодий 
фаолиятлар 
соҳасида 
ҳамдўстликни 
ривожлантиришдир.
ИСО 9000 сериясининг биринчи стандартлари 1987 йилда нашр 
эттирилиб, шундан буён бир неча маротаба қайта кўриб чиқилди. Даставвал 
улар ишлаб чиқаришда(ўз-ўзини баҳолаш ёки биринчи томондан) биринчи 
навбатда “ички қўллашда” раҳбарлик сифатида сифат тизимини яратиш ва 
мустаҳкамлаш учун киритилди. Шунингдек, уларнинг шартнома ҳужжатлари 
сифатида қўлланилиши, яъни буюртмачи маҳсулот ёки хизматнинг сифати 

---

35 
борасида бир мунча ишончга эга бўлиши эътиборга олинди(иккинчи 
томонини баҳолаш).
ИСО 9000 - сифатни таъминлаш бўйича сифат ва стандартларга умумий 
раҳбарлик-бошқа стандартларни танлаш ва қўллаш бўйича асосий қоидаларни 
ва раҳбарлик кўрсатмаларини берувчи кириш курси, яъни асосий тушунча ва 
қоидалар;
ИСО 9001 – лойиҳалаштириш ва ёки яратишда, ишлаб чиқишда, монтаж 
қилиш ва хизмат кўрсатишда сифатни таъминлаш модели, яъни қўйиладиган 
талаблар;
ИСО 9002 – ишлаб чиқариш ва хизмат кўрсатишдаги сифатни таъминлаш 
модели;
ИСО 9003 – якуний назорат ва синовдан ўтказишдаги сифатни таъминлаш 
модели;
ИСО 9004 – ишлаб чиқариш жараёнининг вариантига боғлиқ бўлган 
ҳолда қўллаш учун тавсия этилган барча элементлар изоҳлари келтирилган 
сифат ва сифат тизими элементларига умумий раҳбарлик қилиш.
ISO 9001 – Халқаро стандартида сифат менежменти тизимига бўлган 
талаблар баён этилган бўлиб, улар умумий тавсифга эга бўлган тарзда турли 
фаолият соҳасидаги ташкилотлар учун мақбул ҳисобланади ва ушбу стандарт
асосида сифат менежментининг саккизта асосий тамойиллари ётади(5-расм).
Шуни таъкидлаш лозимки, аввало, сифатни бошқариш усуллари саноатда 
қўлланилган. Лекин ҳозирги вақтда ISO 9000 халқаро стандартлар сериясига 
мувофиқ сифатни бошқариш фалсафаси ва уни таъминлаш меъёрлари 
хизматларни кўрсатиш соҳасида – соғлиқни сақлаш, туризм, таълим ва 
ҳаказоларда қўлланилмоқда.
Раҳбариятнинг етакчилиги