Mazkur ishchi o’quv dastur Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligining 2021 yil 30-avgustdagi 375-son buyrug’i bilan tasdiqlangan namunaviy o’quv dastur asosida ishlab chiqilgan

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

FARG‘ONA VILOYATI KASBIY TA’LIMNI RIVOJLANTIRISH VA MUVOFIQLASHTIRISH HUDUDIY BOSHQARMASI

DANG‘ARA TUMAN 2-SON KASB-HUNAR MAKTABI

“TASDIQLAYMAN”
Dang‘ara tuman 2-son kasb-
hunar maktab direktori
___________B.Mirxamidov
“___”_________2021yil

DIPLOM OLDI AMALIYOTIDAN

ISHCHI O‘QUV DASTUR.
3.51.02.00 - Elektr enrgetika (tarmoqlar va yo’nalishlar bo’yicha).

3.51.02.07 – Elektrik

Ajratilgan soati: 288 soat

Dang‘ara-2021

Mazkur ishchi o’quv dastur Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligining 2021 yil 30-avgustdagi 375-son buyrug’i bilan tasdiqlangan namunaviy o’quv dastur asosida ishlab chiqilgan.
Qorovulbozor tuman kasb-hunar maktabining kasbiy fanlar kafedrasi yig’ilishida muhokama qilindi va 2021 yil “2” -noyabrdagi ilmiy Pedagogik kengashda tasdiqlanib, o’quv jarayoniga tabiq etishga qaror qilindi Bayonnoma № 2

Tuzuvchi:
N.Haydarov		Dang‘ara tuman 2-son kasb-hunar maktab Diplom oldita’lim ustasi
Taqrizchilar:
__________________		___________________________________________
__________________		____________________________________________

1. DIPLOM OLDIAMALIYOTI DASTURINING PASPORTI

Mutaxassis tayyorlashda Diplom oldi amaliyoti dasturining o‘rni shundan iboratki, elektromontyorlik kichik kasbi doirasida Diplom oldi amaliyotining tashkil etishning professional ta’lim tizimidagi ta’lim muassasalarida maxsus fanlar kesimida Diplom oldi amaliyoti va diplom oldi amaliyoti ishchi o‘quv dasturlarini va malaka talablari yangi modeli va mazmunini kompetensiyaviy yondoshuvlar asosida ishlab chiqish, takomillashtirish professional ta’lim darajasi (boshlang‘ich, o‘rta va o‘rta maxsus)ning o‘qitish materiallarini va didaktik materiallarni yaratishda asos bo‘lib xizmat qiladi.
Diplom oldi amaliyotining ishchi o‘quv dasturi tegishli mutaxassislik tayyorlash uchun asosiy hujjat hisoblanadi. Shuningdek, mutaxasis tayyorlashda amaliyot dasturining o‘qitish natijasi belgilangan aniq ketma-ketlik asosida va umumiy, kasbiy kompetensiyalarni rivojlantirishga mo‘ljallangan. Mazkur yo‘riqnomada ishchi o‘quv dasturlarini ishlab chiqish bosqichlariga qo‘yiladigan talablar belgilab qo‘yilgan. Mutaxasis tayyorlashda amaliyot dasturining o‘rni va dolzarbligi shundan iboratki, kasbiy tayyorgarlikni ta’minlash va ta’lim dasturlarini amalga oshirishda kasb standartlari va Worldskills standartlari talablariga muvofiq, mehnat bozorida raqobatbardosh kadrlarni tayyorlashda kompetensiyaga asoslangan yondashuvni hisobga olgan holda o‘quvchilarni amaliy mashg‘ulotlarini natijalarini baholash bo‘yicha yagona yondashuvga mezoni hisoblanadi.

1.1. Amaliyot mashg‘ulotining maqsadi

Elektrik kasbi bo‘yicha ta’lim oluvchi talabalarga mo‘ljallangan. Bu amaliyot maqsadi korxona, muassasalarni elektr ta’minoti, elektr jihozlari, qurilmalari haqida ma’lumotga ega bo’lish, bilim (ko’nikma) hosil qilish. Diplom oldi amaliyoti davomida elektr jihoz va qurilmalarga xizmat ko’rsatish, ta’mirlash va sozlash ishlarin bajarish ko’nikmalarini shakillantiradilar.
1.2. Amaliyot mashg‘ulotining vazifalari
Ushbu amaliyot bosqichida har bir o‘quvchi uchun amaliyot uchun ajratilgan 396 soat vaqtni dasturda belgilangan kompetensiyalarni shakllantirish uchun muhim bo‘lgan amaliy, zarur va yetarli amaliy ko‘nikmalarni shakllantirish uchun to‘g‘ri taqsimlash. Amaliyot dasturiga muvofiq boshlang‘ich kasbiy tajribani rivojlantirish uchunkorxonalarning elektr sexlarida sharoit yaratish. O‘quvchini ongli tushunishiga va o‘z faoliyatini baholashga jalb etish uchun Ishlab chiqarish korxonalarida sharoit yaratish. Ish beruvchilar Diplom oldikorxonalari va professional ta’lim muasasasi bilan amaliyotni tashkil etish va o‘tkazishga qo‘yiladigan maxsus talablar asosida ish joyini tashkil etish. Amaliyot natijalarini ro‘yxatdan o‘tkazish yoki hujjatlar bilan ishlash bo‘yicha qo‘shimcha izohlar berish.

1.3. Amaliyot natijalari va mazmuniga qo‘yiladigan talablar

Elektrik kasbini tayyorlashda elektr qurilma va jihozlarni tuzilishi, texnologik jihozlar va asbob-uskunalarni ishlash jarayoni, ish joyini ratsional tashkil etish hamda ta’mirlash va xizmat ko’rsatish jarayonga mustaqil faoliyat ko’rsatadilar. Elektr jihozlari, qurilmalarini ta’mirlash, sozlash va ularga texnik xizmat ko’rsatish ishlarini tashkil etish talablarini o’rganadilar. Xizmat ko’rsatishda xavfsizlik qoidalariga rioya qiladilar. Elektromontyorlik ish joyida texnika xavfsizligi sanitariya-gigiyena qoidalariga va shaxsiy gigiyena qoidalariga qat’iy rioya qiladilar

2. AMALIYOT NATIJALAR

Kompetensiya kodi va nomi	Amaliyot natijasi nomi
KK-3.1. Korxona sexlari haqida ma’lumotga ega bo’lish. Diplom mavzusiga taaluqli ma’lumtlarni to‘plash.	Diplom oldi amaliyoti davrida ukuvchi kuyidagilarni bilishi kerak: Amaliyot utilayotgan korxonaning tarixiyu. Energetika tarixi. Diplom mavzusiga taalukli materiallar tuplashi va uni yozish. Energetik karxona asosiy va yordamchi sexlari to‘g‘risida ma’lumot.
KK-3.2. Elektr sexi bilan tanishish	Xavfsizlik texnikasidan yuriknoma utish. Ish joyi bilan tanishish. Korxona to‘g‘risida qisqacha ma’lumot. Korxona jixozlarining turlari va ishlash uslublari. Issiqlik korxonasining qo‘shimcha binolari bilan birgalikta tulik chizmasi va uning asosiy bino ichki jixozlarining joylashish tartibi chizmasi bilan tanishish va urganish. Issiqlik stansiyasining chizmasi. Elektr kurilmalari jixozlari va yordamchi elektr sexlari xakida umumiy tushunchalar.
KK-3.3. Ochiq taqsimlash qurilmadagi elektr jihozlari.	Ish joyi bilan tanishish. Uchirgich va ajratgichlarni joylashtirish bilan tanishish. Ulchov transformatorlari va nazorat ulchov asboblari bilan tanishish. Elektr jixozlarini xisoblash turlari. Ochik tarkatish kurilmasi amaliyoti davrida elektr xavfsizlik, xavfsizlik texnikasi va yonginga karshi xavfsizlik koidalari.
KK-3.4. Yopiq taqsimlash qurilmalaridagi elektr jihozlari	YOTK dagi elektr jixozlari bilan tanishish. YOTkning elektr sxemasi bilan ishlash. YOTkning ximoya vositalari. YOpik tarkatish kurilmasidagi amaliyot davrida elektr xavfsizlik texnikasi va yonginga karshi xavfsizlik koidalari.
KK-3.5. Korxonani avtomatlashtirish	Ish joyi ishchilarning ishlash soxasi bilan tanishish. Issiqlik elektr stansiyasi elektr jixozlarini avtomatlashtirish, avtomatikaga kuyilgan talablar va ularni boshkarish tizimi. Korxonani avtomatlashtirishning asosiy tartibi koidalari va ularga kuyilgan talablar. Avtomatlashtirishda xavfsizlik texnikasi va yonginga karshi xavfsizlik talabalariga etibor berish va javobgarlik.
KK-3.6. Korxonada ta’mirlash ishlari	Ish joyi va ishchilarning ishlash soxasi bilan tanishish, Issiqlik chizmasini boshkaruv, yokilgi bilan taminlash, kozonxona, turbina, elektr sex, OTK va YOTK boblarining avtomatlashtirilgan va uzokdan turib boshkariladigan asosiyo chizmalari, tamirlash, iktisodiyotni oshirish yullarini ishlab chikish. Elektr sex kurilmalari va ochik turdagi elektr taksimlash tizimi boshkarish yullari va ularni tamirlash usullari. Tamirlashda xavfsizlik texnikasi va unga rioya kilish konun koidalar.
KK-3.7. Amaliyot bo‘yicha xisobot yozish va malakaviy bitiruv ishini rasmiylashtirish	Ish joyi va ishchilarning ishlash sxemasi bilan tanishish. Issik elektr korxonasining bir xil turdagi jixozlarini tamirlash. Tamirlashda ishlatiladigan mexanizmlar, narvonlar, arkonlar trosslar. Elektr stansiya elektr jixozlarini urnatish, ishlatish va tamirlashda kullaniladigan tamirlash asbob uskunalar. Tamirlashni tanik va tez bajarish uchun texnika va avtomatlashtirilgan kurilmalarning ishlatilishi. Tamirlashda ishlatiladigan xujjatlar, ish kogozi, chizmaning bajarilishi va uni urnatish. Tamirlashda xavfsizlik texnikasi, ekologiya koidalarining bajarilishi va uning roli. Korxona amaliyotchilarga uzining etakchi mutaxassislarini biriktiradi. Mutaxassis amaliyot davrida ukuvchini tulik nazorat ostiga oladi. Ukuvchi amaliyot davrida kundalik tutishi shart va xar kungi ishini kundalikka yozib boradi. Mutaxassis kundalikni xar doim tekshirib borishi kerak va amaliyot oxirida ukuvchi kundaligiga yozma baxo, xisobotiga esa shaxsan imzo chekib beradi. Amaliyot tugagandan keyin ukuvchi kundalik va xisobotni ukuv yurti tomonidan biriktirilgan mutaxassisga topshiradi. Xisobot xar bobga aloxida yozilgan va unga eskiz sifatida chizma chizilgan bulishi kerak, dasturda kursatilgani buyicha xisobat jami 25-30 varakdan oshmasligi kerak. Amaliyot ukuvchining xisoboti va javobiga boxa kuyilgandan keyingina tugallangan xisoblanadi.

3. AMALIYOT MAVZULAR REJASI

№	Amaliy mashg’ulot mavzusi	Ajratilgan soat	Amaliyot natijasi
1	Amaliyot korxonasi bilan tanishish	6	Korxona sexlarining vazifalari, ko’rsatadigan xizmatlari haqida ma’lumotga ega bo’ladilar. Korxonang ish rejimi, kasb lavozimlari va ularning vazifalari bilan tanishadilar. Amalyot ruxsatnomasini hujjatlashtiradilar. Amaliypot rahbari bilan tanishadilar.
2	Xavfsilik texnikasi yo‘riqnomasi bilan tanishish	6	Texnika, yong’in xavfsizligi va elektr xavfsizligidan yo’riqnomasini o’qib o’rganadilar. Yo’riqnomalar bilan tanishgani uchun daftarga imzo chekadilar. Korxona sexlarida baxtsiz hodisalar bo’lganda bajarilishi lozim bo’lgan ishlar bilan tanishadilar.
3	Ish joyi bilan tanishish	6	Kuchlanishi 1000 V gacha bo’lgan elektr o’tqazish liniyalari haqida ma’lumot oladilar. Liniyalarning elementlari, ularning vazifasini o’rganadilar. Tayanchlar turlari, o’rmnatilishi, qaytma, to’g’ri va oxirgi tayanchlrning konstruksiyasi haqida ma’lumotga ega bo’laddilar. Pasinka, bandaj tushunchalari hamda tayanchlarni yemirilishdan saqlashni o’rganadilar
4	Korxona to‘g‘risida qisqacha ma’lumot.	6	Kuchlanishi 1000 V gacha bo’lga elektr o’tqazish liniyalarini ko’rikdan, sinovdan va ta’mirlash mudatlari bilan tanishadilar. Yillik, oylik ish rejasini tuzishni o’rganadilar. Ta’mirlash turlari bo’yicha uning o’tqazish mudatlarini, ko’lamini aniqlash haqida ma’lumotga ega bo’ladilar. Ta’mirlash loyihasi va hujjatlari bilan tanishadilar.
5	Korxona jixozlarining turlari va ishlash uslublari.	6	Havo elektr liniyalarini ta’mirdan so’ng yoki yangi qurilgan davrda ishga qabul qilish usullari va talablari bilan tanishadilar. Ishga qabul qilishda ko’rikdan o’tjkazish, sinash usullarini o’rganadilar.
6	Issiqlik korxonasining qo‘shimcha binolari bilan birgalikta tulik chizmasi va uning asosiy bino ichki jixozlarining joylashish tartibi chizmasi bilan tanishish va urganish.	6	Liniyani yuklama tokini aniqlash usullarini o’rganadilar. Liniyani yuklama tokini nazorat qilish usullari bilan tanishadilar. Yuklama toki oshganda ro’y beradigan jarayonlar haqida ma’lumotga ega bo’ladilar. Liniyani yuklama toki bo’yicha ish jarayonini tashkil etishni o’rganadilar.
7	Issiqlik stansiyasining chizmasi.	6	Havo elektr o’tqazish liniyasini ko’rikdan o’tqazish talablari bilan tanishadilar. Havo liniyasini ko’rikdan o’tqazish usuli va me’yyorlari bilan tanishadilar. Ko’rikdan o’tqazishda xavfsizlik texnika qoidalari bilan tanishadilar.
8	Elektr kurilmalari jixozlari	6	Havo elektr o’tqazish liniyasini ko’rikdan o’tqazish davrida aniqlanadigan nosozliklarni hisobga olish usullarini o’rganadilar. Havo elektr o’tqazish liniyalarida uchraydigan eng ko’p nosozliklar bilan tanishadilar. Havo elektr o’tqazish liniyalarini ishlatishda nosozliklarni bartaraf etish haqida ma’lumotga ega bo’ladilar. Nosozliklarni hisoba olish daftari bilan tanishadilar.
9	Yordamchi elektr sexlari xakida umumiy tushunchalar.	6	Havo elektr o’tqazish liniyasini ta’mirga tayyorlash usullari bilan tanishadilar. Ta’mirlash turi, vaqti, muddati, ko’lamini belgilash talablari hqaida ma’lumotga ega bo’ladilar. Ta’mirlashda zarur mexanizmlar, jihozlar va xom-ashyolar ro’yxatini tuzish usullari bilan tanishadilar.
10	Ochiq taqsimlash qurilmasidagi elektr jihozlari	6	Havo elektr o’tqazish liniyasini joriy ta’mirlash hujjatlari bilan tanishadilar.joriy ta’mirlash yo’l-yo’riq xaritasi haqida ma’lumot oladilar. Joriy ta’mirlash o’tqazish tashkiliy tadbirlarni hal etishni o’rganadilar. Ta’mirlashda zarur jihozlar, mashina-mexanizm, xom-asholarni tayyorlash usullari bilan tanishadilar. Joriy ta’mirlashni texnik tadbirlar ro’yxati tuzishni o’rganadilar.
11	Ish joyi bilan tanishish.	6	Havo elektr o’tqazish liniyasini izolyatorlarni almashtirish va simlarni tortish ishlarini bajarishning texnik va tashkiliy tadbirlari bilan tanishadilar. Liniyalarning tayanchiga chiqib ishlash xavfsizlik yo’riqnomasi oladilar. Liiyada ishlashni o’rganadilar.
12	O‘chirgich va ajratgichlarni joylashtirish bilan tanishish.	6	Havo elektr o’tqazish liniyasini kapital ta’mirlash hujjatlari bilan tanishadilar. Kapital ta’mirlash yo’l-yo’riq xaritasi haqida ma’lumot oladilar. Kapital ta’mirlash o’tqazish tashkiliy tadbirlarni hal etishni o’rganadilar. Ta’mirlashda zarur jihozlar, mashina-mexanizm, xom-asholarni tayyorlash usullari bilan tanishadilar. Kapital ta’mirlashni texnik tadbirlar ro’yxati tuzishni o’rganadilar.
13	O‘lchov transformatorlari va nazorat o‘lchov asboblari bilan tanishish.	6	Kuch kabellari turlari bilan tanishadilar. Kabelning tuzilishi haqida ma’lumot oladilar. Kabel liniyalari va kabel o’tish yo’llari hadida ma’lumotga ega bo’ladilar
14	Elektr jixozlarini xisoblash turlari.	6	Kuch kabellarini elektr jihozlari haqida ma’lumot oladilar. Mufta va varonkalar bilan tanishib, ularni materiallari va ishlatilish joylarini o’rganadilar.
15	Ochik tarqatish qurilmasi amaliyoti davrida elektr xavfsizlik	6	Kuch kabellarini ishlatish talablari bilan tanishadilar. Kuch kabellarini ishlatishda nazorat qilish tartibi bilan tanishadilar.
16	YOTK dagi elektr jixozlari bilan tanishish.	6	Kuch kabellarini kabel kanallarda, estakadada va boshqa o’tqazish yo’llarida o’tqazish usullari bilan tanishadilar. Kabel yo’llariga qo’yilgan talablarni o’rganadilar.
17	Yopiq taqsimlash qurilmasi ishlash sxemasi	6	Kuch kabellarni troslarda osish usullari va vositalari bilan tanishadilar. Kuch kabellarini troslarda osishda kabel turini tanlashni o’rganadilar.
18	YOTkning elektr sxemasi bilan ishlash.	6	Kabel liniyalarni ko’rikdan o’tkazish talablari bilan tanishadilar. Kabel liniyalarini ko’rikdan o’tkazishda bajariladigan ishlar bilan tanishadilar
19	YOTkning himoya vositalari.	6	Kabel liniyalarini sinovdan o’tkazish muddati, talablari va usullari bilan tanishadilar. Kuch kabelini sinov davrida xavfsizlik talablari haqida ma’lumot oladilar.
20	Yopik tarqatish qurilmasi	6	Kabel liniyalarini ta’mirlash meyyori, vaqti va uning ta’mirlash tur muddatlari bilan tanishadilar. Ta’mirlash ko’lami va asosiy hujjatlari bilan tanishadilar.
21	Yopik tarqatish qurilmasi dagi amaliyot davrida elektr xavfsizlik texnikasi	6	Kabel liniyalarini yuklama toki bo’yicha ish jarayoniga reyoya qilish. Kabel liniyani yuklama toki mavsumi grafigini tuzishni o’rganadilar. Kabel liniyani shikastlanmasdan ishlatish talablarini o’rganadilar.
22	Korxonani avtomatlashtirish	6	Kabel liniyalarini ishlatish talablarini o’rganadilar. Kabel liniyani ishlatishda yuzaga keladigan noxush hodisalar bilan tanishadilar. Ishltish hujjatlari bilan tanihadilar.
23	Ish joyi ishchilarning ishlash soxasi bilan tanishish.	6	Kuchlanishi 1000 V dan yuqori bo’lgan ochiq va yopiq tarqatish qurilmalari bilan tanishadilar. Kompleks tarqatish qurilmalar jihozlanishi va sxemalarini o’rganadilar.
24	Issiqlik elektr stansiyasi elektr jixozlarini	6	Kuchlanishi 1000 V dan yuqori bo’lgan ochiq tarqatish qurilmalarining tarqatish shinalari va sxemalari bilan tanishadilar. Tarqatish qurilma sxemalari turlari va ularni ulanishlarini o’rganadilar. Bir va ikki shiali hamda ikki shinali aylanib o’tuvchi shinasi bilan, ko’prik sxemali tarqatish qurilma sxemalarini o’rganadilar.
25	Avtomatlashtirish, avtomatikaga kuyilgan talablar va ularni boshkarish tizimi.	6	Kuchlanishi 6-10 kV li tarqatish qurilmalarini ishlatish. 35-110 kV li tarqatish qurilmalarni ishlatish. 220 kV va undan yuqori kuchlanishli tarqatish qurilmalarni ishlatish. Yopiq taqsimlash qurilmalarni ishlatish.
26	Korxonani avtomatlashtirishning asosiy tartibi koidalari	6	Kuchlanishi 6-10 kV li tarqatish quimaning releli himoya va avtomatikani ishlatish. Kuchlanishi 35,110 va 220 kV li tarqatish qurilmalarning releli himoyasi va avtomatikasini ishlatish.
27	Avtomatlashtirishda xavfsizlik texnikasi	6	Kuchlanishi 6-10 kV li tarqatish qurilma o’lchash tizimini ishlatish. 35 va 110 kV li tarqatish qurilmalarida o’lchash tizimini ishlatish. Telemexanika va teleo’lchov tizimni ishlatish. 220 kV li tarqatish qurilmalarining o’lchash tarmog’ii ishlatish.
28	Ish joyi va ishchilarning ishlash soxasi	6	Kuchlanishi 6-10 kV li tarqatish qurilma boshqaruv tizimini ishlatish. 35 va 110 tarqatish qurilmalarini boshqaruv tizimini ishlatish. 220 kV li tarqatish qurilmaning boshqaruv tizimini ishlatish.
29	Issiqlik chizmasini boshkaruv, yokilgi bilan taminlash	6	Kuchlanishi 6-10 kV li kommutasion qurilmalarini ta’mirlash. Kam moyli o’chirgichlarni ta’mirlash. 6-10 kV li ajratgichlar va yerga ulagichlarni ta’mirlash. 35 kV li o’chirgichlarni ta’mirlash. 35 kV li ayirgich, yega ulagich va ajratgicharni ta’mirlash. 110 kV li o’chirgichlarni ta’mirlash. 110 kV li ajratgich, ayirgich va qisqa tutashtirgichlarni ta’mirlash.
30	Avtomatlashtirilgan va uzokdan turib boshkariladigan asosiyo chizmalari.	6	Kuchlanishi 6-10 kV li kompleks qurilma shinalarini ta’mirlash. 6-10 kV li yopiq tarqatish qurilm shinalarini ta’mirlash. 35 kV li tarqatish qurilma shinalarini ta’mirlash.
31	Elektr sex kurilmalari va ochik turdagi elektr taksimlash tizimi	6	Kuchlanishi 6-10 kV li tarqatish qurilma releli himoya va o’lchash tizimlarini ta’mirlash. 35 kV li tarqatish qurilmalarining releli himoyasi va o’lchov tizimlarini ta’mirlash. 110 kV li tarqtish qurulmalarining releli himoyasi va o’lchov tizimini ta’mirlash.
32	Boshqarish yullari va ularni tamirlash usullari.	6	Kuchlanishi 6-10 kV li komplekt tarqatish qurilma blakrovka va boshqaruv tizimini ta’mirlash. 35 kV li yopiq tarqtish qurilma blokirovka va oshqaruv tizimining ta’mirlash. 6-10 va 35 kV li ajratkichlarni blakirovkasini ta’mirlash.
33	Tamirlashda xavfsizlik texnikasi va unga rioya qilish qonun qoidalar	6	Kuch transformatorlari turlari, tuzilishi va ishlash prinspi bilan tanishish. Kuch transformatorini sovitsh tizimlari bo’yicha turlarini o’rganish.
34	Ish joyi va ishchilarning ishlash sxemasi bilan tanishish.	6	Kuch transformatorini sinovdan o’tkazish va hujjatlarini rasmiylashtirish. Kuch transformatorini ishlatishga topsirish talablarini o’rganish.
35	Issik elektr korxonasining bir xil turdagi jixozlarini tamirlash.	6	Kuch transformatorini paramerlarini olish usullarini o’rganish. Kuch transformatorini parallel ishlash shartlari bilan tanishish. Ruxsat etilgan kattaliklar bilan parallel ishlatishni o’rganish.
36	Tamirlashda ishlatiladigan mexanizmlar, narvonlar, arkonlar trosslar.	6	Kuch transformatorini sovitish tizimi bo’yicha turlarini o’rganish. M, D, DS turlari bo’yicha ishlatish shartlari bilan tanishish.
37	Elektr stansiya elektr jixozlarini urnatish, ishlatish	6	Kuch transformatorini ikkilamchi zanjiri tokli zanjirlari bilan tanishish. Ikkilamchi nazorat va boshqaruv tizimini ishlatishda qo’yigan talablarni o’rganish. Kuch transformatorini ikkilamchi zanjir sxemalari bilan tanishish.
38	Tamirlashda qullaniladigan tamirlash asbob uskunalar.	6	Kuch transformatorini releli himoyasini ishlatish. Kuch transformatorini asosiy releli himoyasiga qo’yilgan talablarni o’rganish. Zohira releli himoyasini ishga tushish muhitini, shartlari bilan tanishish. Releli himoya sxemalri bilan tanishish va himoya zonnasini o’rganish.
39	Tamirlashda asbob uskunalar ishlatish	6	Kuch transformatorini ko’rikdan o’tkazish talablari va usullari bilan tanishish. Kuch transformatori moyni holatini aniqlash uchun analizga olish va uni baholash. Moyning rangi va chiqarayotgan hidga qarab holatini baholash.
40	Tamirlashni tanik va tez bajarish uchun texnika va avtomatlashtirilgan kurilmalarning ishlatilishi.	6	Kuch transformatorini joriy ta’mirdan o’tkazish ko’lami va vaqtini o’rganish. Joriy ta’mirlash talablari va unga zarur mashina , mexanizmlar, xom-ashyolar bilan tanishish.
41	Tamirlashda ishlatiladigan xujjatlar, ish kogozi, chizmaning bajarilishi va uni urnatish.	6	Kuch transformatorini sovitish tizimlarida uchraydigan nosozliklar bilan tanishish. Kuch transformatorini sovitish tizimining ikkilamchi zanjirini ta’mirlash. Sovitish tizimi ventilyatorlarni almashtirish. Sovitish tizimini moy oqadigan yoylarini ta’mirlash
42	Tamirlashda xavfsizlik texnikasi	6	Kuch transformatorini boshqaruv sxemasi elementlari bilan tanishish va ro’y berishi mumkin bo’lgan nuqsonlarni o’rganish. Kuch transformatorini releli himoya va nazorat tarmog’ini ta’mirlash.
43	Ekologiya koidalarining bajarilishi va uning roli.	6	Elektr mashinalari turlari bilan tanishish. Elektr mashinalarini qismlarini o’rganish. Elektr mashinalarida uchraydigan nosozliklar va ularning kelib chiqish sabablarini o’rganish.
44	Korxona amaliyotchilarga uzining yetakchi mutaxassislarini biriktirish.	6	Asinxron motorini o’rnatish uchun tekshirish. Mashinali mexanik qismlarini tekshirish va ishlatishga qabul qilish.
45	Mutaxassis amaliyot davrida o’quvchini tulik nazorat ostiga olish	6	Elektr mashinalarini boshqaruv sxema turlari bilan tanishish. Elektr mashinani boshqaruv sxemalarini yig’ish. Elektr mashinalari boshqaruv sxemadagi blokirovka va nazorat tarmoqlari.
46	Elektr stansiya elektr jixozlarini urnatish, ishlatish va tamirlashda kullaniladigan tamirlash asbob uskunalar.	6	Bir fazali va uch fazali asinxron motorlarini ishlatish talablari bilan tanishish. Motorni ishlatish xavfsizlik talblarini o’rganish. Ishlatishda nazorat qilish va holatini baholab boorish.
47	Xisobotlarni umumlashtirish	6	Elektr mashinani ko’rikdan o’tkazish usullari bilan tanisish. Ko’rikdan o’tkazishda nuqsonini aniqlash usullari. Normal jarayonni ta’minlash..
48	Xisonotni rasmiylashtirish	6	Elektr mashinani ta’mirga tayyorlash talablari. Elektr mashinani joyida ta’mirlashni tashkil etish. Mashinani tarmoqdan ajratish, sxemani yig’ishtirish va demontaj qilish. Mashinani ta’mirlash hujjatlarini tayyorlash.
		288

4. Amaliyot mashg‘ulotlarini o‘tkazishda zarur bo‘ladigan zarur jihozlar hamda xom-ashyo va materiallar miqdori

t/r	Amaliy mashg’ulot mavzusi	Bir o’quvchi yoki guruh uchun talab etiladi
		Jihoz nomi	Miqdori	Xomashyo va materiallar nomi	O’lchov birligi va miqdori

5. AMALIYOT NATIJALARINI NAZORAT QILISH

Kompetensiya kodi va nomi	Amaliyot natijasi nomi	Nazorat va baholash shakllari va usullari
KK-3.1. Korxona sexlari haqida ma’lumotga ega bo’lish. Diplom mavzusiga taaluqli ma’lumtlarni to‘plash.	Diplom oldi amaliyoti davrida ukuvchi kuyidagilarni bilishi kerak: Amaliyot utilayotgan korxonaning tarixiyu. Energetika tarixi. Diplom mavzusiga taalukli materiallar tuplashi va uni yozish. Energetik karxona asosiy va yordamchi sexlari to‘g‘risida ma’lumot.	Korxona va uning sexlari haqida ma’lumot bera oladilar. Korxonang ish jarayoni, kasb lavozimlari va ularning vazifalari haqida tushuncha beradila. Korxona sexlarining ishlab chiqarishdagi o’rni haqida ma’lumot bera oladilar. Amalyot hujjatlarini ro’yxatdan o’tkazish. Korxonada tayinlangan amaliypot rahbari bilan tanishadilar va u bergan savollarga javob qaytarailar.
KK-3.2. Elektr sexi bilan tanishish	Xavfsizlik texnikasidan yuriknoma utish. Ish joyi bilan tanishish. Korxona to‘g‘risida qisqacha ma’lumot. Korxona jixozlarining turlari va ishlash uslublari.	Issiqlik korxonasining qo‘shimcha binolari bilan birgalikta tulik chizmasi va uning asosiy bino ichki jixozlarining joylashish tartibi chizmasi bilan tanishish va urganish. Issiqlik stansiyasining chizmasi. Elektr kurilmalari jixozlari va yordamchi elektr sexlari xakida umumiy tushunchalar.
KK-3.3. Ochiq taqsimlash qurilmadagi elektr jihozlari.	Ish joyi bilan tanishish. Uchirgich va ajratgichlarni joylashtirish bilan tanishish. Ulchov transformatorlari va nazorat ulchov asboblari bilan tanishish. Elektr jixozlarini xisoblash turlari.	Elektr tarmog’i liniyalarini ko’rikdan, sinovdan o’tkazish va ta’mirlash muddatlari bilan tanishandan so’ng asosiy maqsad va mohiyatini tushuntirib bera oladilar. Ochik tarkatish kurilmasi amaliyoti davrida elektr xavfsizlik, xavfsizlik texnikasi va yonginga karshi xavfsizlik koidalari.
KK-3.4. Yopiq taqsimlash qurilmalaridagi elektr jihozlari	YOTK dagi elektr jixozlari bilan tanishish. YOTkning elektr sxemasi bilan ishlash. YOTkning ximoya vositalari.	YOpik tarkatish kurilmasidagi amaliyot davrida elektr xavfsizlik texnikasi va yonginga karshi xavfsizlik koidalari.
KK-3.5. Korxonani avtomatlashtirish	Ish joyi ishchilarning ishlash soxasi bilan tanishish. Issiqlik elektr stansiyasi elektr jixozlarini avtomatlashtirish, avtomatikaga kuyilgan talablar va ularni boshkarish tizimi.	Korxonani avtomatlashtirishning asosiy tartibi koidalari va ularga kuyilgan talablar. Avtomatlashtirishda xavfsizlik texnikasi va yonginga karshi xavfsizlik talabalariga etibor berish va javobgarlik.
KK-3.6. Korxonada ta’mirlash ishlari	Ish joyi va ishchilarning ishlash soxasi bilan tanishish, Issiqlik chizmasini boshkaruv, yokilgi bilan taminlash, kozonxona, turbina, elektr sex, iktisodiyotni oshirish yullarini ishlab chikish	OTK va YOTK boblarining avtomatlashtirilgan va uzokdan turib boshkariladigan asosiyo chizmalari, tamirlash, iktisodiyotni oshirish yullarini ishlab chikish. Elektr sex kurilmalari va ochik turdagi elektr taksimlash tizimi boshkarish yullari va ularni tamirlash usullari. Tamirlashda xavfsizlik texnikasi va unga rioya kilish konun koidalar.
KK-3.7. Amaliyot bo‘yicha xisobot yozish va malakaviy bitiruv ishini rasmiylashtirish	Ish joyi va ishchilarning ishlash sxemasi bilan tanishish. Issik elektr korxonasining bir xil turdagi jixozlarini tamirlash. Tamirlashda ishlatiladigan mexanizmlar, narvonlar, arkonlar trosslar. Elektr stansiya elektr jixozlarini urnatish, ishlatish va tamirlashda kullaniladigan tamirlash asbob uskunalar. Tamirlashni tanik va tez bajarish uchun texnika va avtomatlashtirilgan kurilmalarning ishlatilishi. Tamirlashda ishlatiladigan xujjatlar, ish kogozi, chizmaning bajarilishi va uni urnatish.	Tamirlashda xavfsizlik texnikasi, ekologiya koidalarining bajarilishi va uning roli. Korxona amaliyotchilarga uzining etakchi mutaxassislarini biriktiradi. Mutaxassis amaliyot davrida ukuvchini tulik nazorat ostiga oladi. Ukuvchi amaliyot davrida kundalik tutishi shart va xar kungi ishini kundalikka yozib boradi. Mutaxassis kundalikni xar doim tekshirib borishi kerak va amaliyot oxirida ukuvchi kundaligiga yozma baxo, xisobotiga esa shaxsan imzo chekib beradi. Amaliyot tugagandan keyin ukuvchi kundalik va xisobotni ukuv yurti tomonidan biriktirilgan mutaxassisga topshiradi. Xisobot xar bobga aloxida yozilgan va unga eskiz sifatida chizma chizilgan bulishi kerak, dasturda kursatilgani buyicha xisobat jami 25-30 varakdan oshmasligi kerak. Amaliyot ukuvchining xisoboti va javobiga boxa kuyilgandan keyingina tugallangan xisoblanadi.