Mayatnikli soat qutbda to’g’ri yuradi. Agar u ekvatorga olib o’ltilsa, soat 1 sutkada qancha orqada qoladi? g

1-Varyant

1. 
   Mayatnikli soat qutbda to’g’ri yuradi. Agar u ekvatorga olib o’ltilsa, soat 1 sutkada qancha orqada qoladi? g_q = 9,83 m/s² g_ekv= 9,78 m/s².
   

2. 
   Prujinali mayatnikda elastiklik koeffitsiyentlari k₁ va k₂ bo'lgan prujinalar avval ketma-ket, so'ngra o'zaro parallel mahkamlangan. Yukning vertikal tebranishlarining davri bunday holda necha marta o’zgaradi?
   
3. 
   Nuqtaviy yorug'lik manbayi optik kuchi D — 5,0 D bo'lgan yupqa yig'uvchi linzadan a — 30 sm masofada joylashgan. Agar linza bilan manba oralig'iga qalinligi d=15sm va sindirish ko'rsatkichi n=1.57 bo'lgan shisha plastinka qo'yilsa, tasvir qanday Ab masofaga siljiydi?
   

4. 
   Sham botiq ko′zgudan 60 sm uzoqlikda turibdi. Agar, shamni ko′zguga tomon 10 sm ga sursak, tasvirning ko′zgudan uzoqligi 80 sm ga ortadi. Ko”zguning egrilik radiusini toping.
   

5. 
   Elektronning massasi tinch holatdagi massasidan n = 3 marta katta bo’lishi uchun uning tezligi qanday bo‘lishi kerak?
   

2-Varyant

1. 
   Temir sharchali matematik mayatnik garmonik tebranma harakat qilmoqda. Agar unga pastdan magnit yaqinlashtirilsa, uning tebranish davri qanday o’zgaradi?
   
2. 
   Tebranish davri 2 s, boshlang’ich fazasiz kosinus qonuni bilan tebrana boshlagan nuqtaning qancha vaqtdan keyingi siljishi tebranish amplitudasining yarmiga teng bo'ladi?
   
3. 
   Linza yordamida bir buyumning k_] = 5 va k, — 2 marta kattalashtirilgan ikkita tasviri galma-gal hosil qilingan. Bir kattalashtirishdan ikkinchisiga o'tilganda ekranning tasvir hosil bo'lgan joyidagi yoritilganligi necha marta o'zgargan?
   
4. 
   Kogerent manbalar orasidagi masofa d=0,9 mm. Manbalardan ekrangacha bo′lgan masofa L=3,5 m. Agar, manbadan chiqayotgan monoxramatik nurni to′lqin uzunligi  =6400 A 0 bo′lsa, 1 sm uzunlikdagi yorug′ yo′llar sonini toping?
   
5. 
   Vodorod atomida n-statsionar orbita bo‘ylab harakatlanayotgan elektronning tezligi v_n ni va orbitasi radiusi r_n ni aniqlang va bu kattaliklarni n =1 hol uchun hisoblang
   

3-Varyant

1. 
   Garmonik tebranishlarning chastotasi 2 marta kamaytirilib, amplitudasi 2 marta orttirilsa, uning maksimal kinetik energiyasi qanday o’zgaradi?
   
2. 
   x =4sin2t va у=3cos2t tebranishlarning qo'shilishida hosil bo’lgan tebranishlar trayektoriya tcnglamasini toping.
   
3. 
   Radiusi R va sindirish ko'rsatkichi n bo'lgan shaffof sharga uning diametrlarining biri bo'yicha yorug'lik nurining ingichka parallel dastasi tushmoqda. Nurlar shar markazidan qanday F masofada fokuslanadi?
   
4. 
   Nyuton xalqalari kuzatiladigan qurilma, linza bilan shisha plastinka orqasida havo qatlami mavjud. Qaytgan yorug′likda kuzatilayotgan 5 va 15 qorong′i Nyuton xalqalarining diametri mos holda 0,7 va 1,7 mm ga teng. Linzaning egrilik radiusi topilsin. Yorug′likning to′lqin uzunligi =581mm
   
5. 
   Vodorod atomidagi n-statsionar orbita bo‘ylab aylanayotgan elektronning T kinetik, П potensial va E to‘la energiyalarini aniqlang va bu kattaliklarni n=1 hol uchun hisoblang.
   

4-Varyant

1. 
   Massasi 0,2 kg sharchali matematik mayatnik muvozanat vaziyatidan 30° ga og’dirib qo’yib yuborildi. Mayatnikning muvozanat vaziyatidan o'tish paytidagi tezligini toping. Ipning uziiniigi 0,5 m ga teng.
   
2. 
   Ingichka tor simini shu moddadan yasalgan, lekin diametric 2 marta katta bo'lgan tor simi bilan almashtirildi. Torning tebranish chastotasi o'zgarmasligi uchun uning tarangligini necha marta o’zgartirish kerak?
   
3. 
   Buyum yassi parallel shisha plastinkadan l=15 sm masofada turibdi. Kuzatuvchi buyumni plastinka orqali unga tik yo‘nalishda kuzatmoqda. Plastinkaning qalinligi h = 4,5 sm va shishaning sindirish ko'rsatkichi n = 1,5 bo‘lsa, buyumning tasviridan plas­tinkaning kuzatuvchiga yaqin tomonigacha bo'lgan x masofani aniqlang.
   
4. 
   Yorug′lik kuchi, 300 shamli elektr lampochka 6 m balandlikka osilgan (rasm). Yerda, stolba atrofidagi joyda yoritilganligi 2 lk dan kam bo′lmagan doiraning yuzi qancha?
   

5. 
   v=0,600 s tezlik bilan harakatlanayotgan elektronning kinetik energiyasini (MeVlarda) toping. Elektronning tinchlikdagi massasi m₀ = 9,l 1 10 ³¹ kg, c= 3,00-10^s m/s.
   

5-Varyant

1. 
   Massasi 0,2 kg sharchali matematik mayatnik muvozanat vaziyatidan 30’ ga og’dirib qo’yib yuborildi. Mayatnikning muvozanat vaziyatidan o’tish paytidagi ipning taranglik kuchini toping.
   
2. 
   Prujinali mayatnik boshlang'ich fazasiz sinusoidal qonuniyat
   bo'yicha A tebranishlar amplitudasi bilan tcbranmoqda. U
   muvozanat vaziyatidan qancha masofaga siljiganda uning kinetik
   energiyasi potensial energiyasiga teng bo'ladi?
   
3. 
   Buyum yassi parallel shisha plastinkadan l=15 sm masofada turibdi. Kuzatuvchi buyumni plastinka orqali unga tik yo‘nalishda kuzatmoqda. Plastinkaning qalinligi h = 4,5 sm va shishaning sindirish ko'rsatkichi n = 1,5 bo‘lsa, buyumning tasviridan plas­tinkaning kuzatuvchiga yaqin tomonigacha bo'lgan x masofani aniqlang.
   
4. 
   4-frenel zonasining radiusi r4 = 3 mm bo′lsa, 13 - Frenel zonasining radiusini toping (rasm).
   
5. 
   
   

Vodorod atomining n-orbitasidagi elektronning kinetik energiyasini toping. Masalani n= 1, 2, 3 hollari uchun yeching. h = 6,626ˑ10^-34 J s, m = 9,11 • 10^-31 kg, r₁= 0,529 • 10^-10 m.

6-Varyant

1. 
   Tebranish davri 12 s. boshlang’ich fazasi nolga teng bo’lgan va sinusoida bo’yicha tebranayotgan nuqtaning harakat boshlanganidan qancha vaqt o’tgandan keyingi siljishi tebranish amplitudasining yarmiga teng bo'ladi?
   

2. 
   Tebranish amplitudaiari mos ravishda 3 sm va 4 sm, davrlari va fazalari bir xil bo'lgan ikkita garmonik tebranma harakatni qo'shishda hosil bo'lgan tebranishlarning amplitudasini toping.
   

3. 
   Sfera shaklidagi suv tomchisiga α burchak ostida yorug'lik nuri tushmoqda. Tomchining ichki sirtidan bir marta qaytganda nurning avvalgi yo‘nalishdan og'ish burchagi θ ni toping.
   

4. 
   Difraksion panjarani har bir millimetriga, 200 ta shtrix to′g′ri keladi. Unga tik holda tushayotgan yorug′lik, to′lqin uzunligi Ǻ bo′lsa, hosil bo′lgan spektrning eng katta sonini toping.
   
5. 
   Vodorod atomida n-statsionar orbita bo‘ylab harakatlanayotgan elektronning tezligi v_n ni va orbitasi radiusi r_n ni aniqlang va bu kattaliklarni n =1 hol uchun hisoblang