Maxsus yordamga muhtoj bolalar umumta’lim sharoitida o’qitishda o’quv tarbiya jarayonini moslashtirish metodlari

Maxsus yordamga muhtoj bolalar umumta’lim sharoitida o’qitishda o’quv tarbiya jarayonini moslashtirish metodlari. Inklyuziv ta’lim tizimida o’quv tarbiya jarayonining tashkil etishi. Ko’rishda nuqsoni bo’lgan bolalar inklyuziv ta’limida dars jarayonini moslashtirish. Eshitishda nuqsoni bo’lgan bolalar inklyuziv ta’limida dars jarayonini moslashtirish. Tayanch harakat a’zolarida muammolari bo’lgan bolalar inklyuziv ta’limida dars jarayonini moslashtirish. Yengil darajadagi akliy rivojlanishida muammosi bo’lgan bolalar inklyuziv ta’limida dars jarayonini moslashtirish. Ta’lim mazmunini bolalar ehtiyojlari va imkoniyatlariga moslashtirish. Sinf va gurux o’quvchilarida inklyuziv ta’lim tushunchasini rivojlantirish. Inklyuziv ta’limni joriy etish shart-sharoitlari.
Inklyuziv ta’limning mohiyati. Imkoniyati cheklangan bolalarni inklyuziv ta’lim muassasalarida o’qitishda maktab va maktab rahbariyatini vazifasi. Inklyuziv ta’limini boshqarish tamoyillari. Maxsus yordamga muhtoj bo’lgan bolalarni ta’lim tizimiga jalb etishda ota-onalar, oila va jamoatchilik bilan ishlash. Inklyuziv ta’lim tizimida faoliyat ko’rsatuvchi resurs o’qituvchi va ijtimoiy pedagogning vazifalari va maqsadlari. Imkoniyati cheklangan bolalarni maktabga tayyorlashda ota – onalar, mahallalar va pedagoglarning o’rni va hamkorligi. Inklyuziv ta’lim o’qituvchisining darsning tashkil qilishdagi faoliyati. Inklyuziv ta’lim bilan tibbiy – pedagogik – ijtimoiy modeli. Imkoniyati cheklangan bolalarga maktab va sinf xonalarini moslashtirish va korrektsion yordam va ularning huquqiy, pedagogik aspektlari. Inklyuziv va integratsiya ta’limining bir – biridan farqi. Imkoniyati cheklangan bolalarni o’qitish va dars jarayonini tashkil etishda maktab o’qituvchisi, psixolog va tarbiyachilarning vazifasi. Inklyuziv ta’limni amaliyotga joriy qilish uchun zarur bo’lgan tashkiliy va uslubiy ishlar. Inklyuziv ta’limda kadrlar masalasi. Maxsus yordamga muhtoj bolalar umumta’lim sharoitida o’qitishda o’quv tarbiya jarayonini moslashtirish metodlari .Inklyuziv ta’lim oldida turgan muammolar va ularning yechimlari. Nogiron bolalar haqidagi tahminiy statistik ma’lumotlar. Inklyuziv ta’limga kiritishning asosiy tamoyillari. Inklyuziv ta’limning huquqiy asoslari. O’zbekiston Respublikasida inklyuziv ta’limni qo’llab–quvvatlashning tashkiliy va me’yoriy asoslari. Inklyuziv ta’limni joriy qilish bo’yicha dastlabki tajriba va sinov ishlari. Inklyuziv ta’lim kursining predmeti, maqsadi va vazifalari. Inklyuziv ta’limning tamoyillari, unga bo’lgan extiyojlar va uning sabablari, bosqichlar. Imkoniyati cheklangan bolalarni umumta’lim maktablarida o’qitishda konseptual talablar. Inklyuziv ta’lim va xalqaro huquqlar. Salamanka bayonoti va ish faoliyati rejasi. Inklyuziv ta’lim bo’yicha xalqaro miqyosidagi hujjat. (1994 yil YuNESKO). Inklyuziv ta’limni xorijiy davlatlarda nazariy va amaliy jihatdan qo’llab quvvatlanishi. O’zbekiston Respublikasida inklyuziv ta’limni qo’llab – quvvatlashning huquqiy asoslari va amaliy tajribalar. Ilmiy va metodik qo’llanmalarini yaratilishi. (o’qituvchilar, ona-onalar imkoniyati cheklangan bolalar uchun). Inklyuziv ta’limning mohiyati. Integratsion ta’lim va ijtimoiy reablitatsiya. Inklyuziv ta’limni butun jaxonda e’tirof etilishning moxiyati va bu ta’lim tizimining xamma uchun ochiqligi. Inklyuziv ta’limini boshqarish tamoyillari. Maxsus yordamga muhtoj bo’lgan bolalarni ta’lim tizimiga jalb etishda ota-onalar, oila va jamoatchilik bilan ishlash. Inklyuziv ta’lim tizimida faoliyat ko’rsatuvchi resurs o’qituvchi va ijtimoiy pedagogning vazifalari va maqsadlari. Inklyuziv ta’lim sharoitida imkoniyati cheklangan bolalarga uzluksiz ta’lim tizimida korrektsion pedagogik ishlarni tashkil etishning tashkiliy, huquqiy, uslubiy va amaliy yordam ko’rsatish usullari. Inklyuziv va integratsiya ta’limning bir – biridan farqi. Inklyuziv ta’limning ijtimoiy strategiyasi. Inklyuziv ta’limning xususiyatlari (ochiqligi va undan foydalanish). Imkoniyati cheklangan bolalar maxsus ta’limi. Nogiron bolalar haqidagi tahminiy statistik ma’lumotlar. Inklyuziv ta’lim asoslari. Inklyuziv ta’limga kiritishning asosiy tamoyillari. Inklyuziv ta’lim siyosatining xalqaro huquqiy asoslari. Inklyuziv ta’limning huquqiy asoslari. Inklyuziv ta’lim siyosatining jahon miqyosida nazariy va amaliy jihatdan qo’llab-quvvatlanishi. Maxsus ta’limga muhtoj bolalarga integratsiyalashgan ta’lim sharoitlarida yordam ko’rsatishning G’arbiy Yevropa tajribasi. Markaziy Osiyo mintaqalari, SHarqiy, Janubiy va MDH davlatlarida inklyuziv ta’limning joriy etilishi. O’zbekiston Respublikasida inklyuziv ta’limni qo’llab-quvvatlashning tashkiliy va me’yoriy asoslari. O’zbekistonda inklyuziv ta’limni joriy etilishi. Inklyuziv ta’limni joriy qilish bo’yicha dastlabki tajriba va sinov ishlari. «Imkoniyati cheklangan bolalarni umumta’limga jalb qilish» loyihasi. Inklyuziv ta’limni amaliyotga joriy qilish uchun zarur bo’lgan tashkiliy va uslubiy ishlar. Inklyuziv ta’limda kadrlar masalasi. Maxsus yordamga muhtoj bolalar umumta’lim sharoitida o’qitishda o’quv tarbiya jarayonini moslashtirish metodlari. Inklyuziv ta’lim oldida turgan muammolar va ularning yechimlari. Inklyuziv ta’lim madaniyati tushunchasi. Integratsion ta’lim va ijtimoiy reablitatsiya. Bola huquqlari to’g’risidagi Konventsiyasida har bir bolaning ta’lim olish huquqining e’tirof etilishi. O’zbekiston Respublikasi “Bola huquqlarining kafolatlari to’g’risida”gi Qonunida ijtimoiy himoyaga muhtoj bolalarning ijtimoiy huquqlari, shu jumladan ta’lim olish huquqlarinig e’tirof etilishi. O’zbekiston Respublikasi xalq ta’limi tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish Kontseptsiyasida belgilangan muhim vazifalarni amalga oshirish yo’llari. 2030 yilgacha O’zbekiston Respublikasi maktabgacha ta’limi tizimini rivojlantirish Kontseptsiyasini amalga oshirish vazifalari.
Pedagogik faoliyatda psixologiyaning ahamiyati. Faoliyat va motivlar. Faoliyatning asosiy turlari. Motivatsiya sohalari. SHaxsiy eksperimental tadqiq qilish metodlari. Pedagogik jarayonni boshqarish. Ta’lim va aqliy taraqqiyot. Pedagogik qobiliyat va uning turlari. O’qituvchi shaxsiga qo’yiladigan talablar. Ilmiy tadqiqot ob’ektlari va metodlari. Ta’limni insonparvarlashtirish va demokratlashtirish, uning uzviyligi, uzluksizligi. O’tmish va zamonaviy pedagogikaning asosiy yo’nalishlari. Ilg’or pedagogik qarashlar. Jahon ta’lim tizimi. Pedagogik jarayondagi integratsiyalar. O’zbekiston Respublikasining ta’lim sohasidagi siyosati, kadrlar tayyorlash milliy modeli. Ta’lim va tarbiyaning o’ziga xos xususiyatlari, birligi, differentsiyasi, yagona pedagogik jarayon. Ta’lim nazariyasi (didaktika)ning asosiy komponentlari: konsepsiyalari, paradigmalari. Ta’lim printsplari. Talim metodlari, texnologiyalari. Ta’lim turlari va bosqichlari. Jamoada, oiladagi tarbiya hamda o’z-o’zini tarbiyalashning o’ziga xos xususiyatlari. Ta’limni boshqarish shakllari. O’quv-me’yoriy hujjatlar. Pedagog kasbining o’ziga xos xususiyatlari. Pedagogning kommunikativ qobiliyati, uning vositalari.
Ilmiy va ilmiy-texnik faoliyatni rag’batlantirish, ilmiy-tadqiqotchilik kompetentligi, ilmiy manbaalarni tahlil qilish metodlari: ilmiy bilish metodlari; induktsiya, deduktsiya, analogiya; pedagogik kompetentlik, ya’ni ta’lim-tarbiya jarayonida qo’llaniladigan o’qitish shakllari, metodlari hamda vositalari; ta’lim mazmuni, metodlari, vositalari va shakllarining uzviyligini ta’minlashni bilish, mashg’ulot olib boriladigan fanning maqsadi, vazifalari, predmeti va ob’ekti, fanning ishlab chiqarishdagi o’rni va ahamiyati; fan taraqqiyotining axborot-kommunikatsiya texnologiyalariga bog’liqligi; foydalaniladigan asosiy darsliklar, o’quv qo’llanmalar va elektron adabiyotlar; fan mazmunini ishlab chiqishda o’quv rejasidagi boshqa fanlar bilan gorizontal va vertikal uzviylikning ta’minlanishini baholash; fanning istiqboldagi taraqqiy etishi muammolari va ularning yechimlari haqida bilim va layoqatga egalik.