Maxsus ta'lim tizmi taraqqiyotining hozirgi zamon ustuvor yo'nalishlari

Yechilishi kerak bo'lgan muammolar
Shu bilan birga, O‘zbekiston ta’lim sohasida hal etilishi lozim bo‘lgan muammolar ham mavjud.

Pandemiyagacha maktabgacha taʼlimning jadal oʻsishiga qaramay (karantin cheklovlari ushbu sohaning oʻsishini sekinlashtirgani, yil oxiriga kelib bu oʻtgan yilgidan past boʻlishi mumkin), bolalarni qamrab olish darajasi pastligicha qolmoqda. Qoʻshni davlatlar bilan solishtirganda, oʻqishga qabul qilish darajasi 70% dan yuqori boʻlsa, Oʻzbekistonda 44,5%. Pandemiya yengilganidan keyin tegishli muassasalar yetishmaydi.

Hali ham bolalar ikki smenada tahsil oladigan maktablar mavjud. Bu ta’lim muassasalarining mavjud salohiyati ularning ehtiyojlaridan kamligidan dalolat beradi. Shahar va tumanlarda yangi turar-joy massivlari qurilishining jadal sur’atlari bilan birdek keng ko‘lamda yangi maktablar qurilishini ta’minlash, shuningdek, ularni kompyuter sinflari, zamonaviy jihozlar, jumladan, laboratoriyalar, yuqori tezlikdagi maktablar bilan ta’minlash zarur. Internetga ulanish.

Oliy taʼlimga boʻlgan qiziqish ortib borayotganiga va qabul kvotalari koʻpayganiga qaramay, talaba yoshidagi aholini oliy taʼlim tizimi bilan qamrab olish darajasi pastligicha qolmoqda, atigi 15%. Universitetlarning o'quv dasturlari har doim ham zamonaviy talablarga javob bermaydi, shuningdek, abituriyentlarni tayyorlash sifati. Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi mutaxassislarining fikricha, eng past natijalarni texnik mutaxassisliklarni oʻzlashtirish istagida boʻlgan, texnologik intensiv sharoitda maktab bilimidagi boʻshliqlarni toʻldirib boʻlmaydigan sharoitlarda ishlashga intilayotgan abituriyentlar koʻrsatganligi juda muhim. universitet dasturi. Buni UNICEF vakolatxonasining O‘zbekistondagi ta’lim sifati haqidagi ma’lumotlari ham tasdiqlaydi.

O‘zbekistonda koronavirus cheklovlari sharoitida masofaviy ta’limning turli turlari jadal rivojlana boshlaganiga qaramay, bir qator muhim jihatlar bu jarayonga to‘sqinlik qilishda davom etmoqda. Foydalanuvchilar bir qator umumiy muammolarga duch kelmoqdalar - aloqa kanallari mavjudligidagi farqlar, uskunalar va dasturiy ta'minotning etishmasligi, telekommunikatsiya xizmatlarining past sifati. Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligining 2020-yil mart oyi maʼlumotlariga koʻra, umumiy reytingda internet tezligi boʻyicha 176 ta davlat orasida Oʻzbekiston Respublikasi 96-oʻrinni, mobil internet tezligi boʻyicha esa 133-oʻrinni egallagan. Bundan tashqari, Datareportal axborot portali maʼlumotlariga koʻra, 2020 yilda aholining atigi 55 foizi (18,34 million kishi) internetdan foydalanadi. Shu bilan birga, hatto Internetga kirish imkoniga ega bo'lganlar ham har doim ham uning narxini to'lashga qodir emas. Shunday qilib, Picodi.com ekspertlarining 2019-yil dekabr oyida o‘tkazgan tahliliga ko‘ra, O‘zbekiston sekundiga 100 megabit (m/s) internetning o‘rtacha narxi bo‘yicha 62 davlat orasida 11-o‘rinni egalladi. Shunday qilib, O‘zbekistonda 100 m/s ning narxi 51 dollar, qo‘shni Qozog‘istonda 11 dollar, Qirg‘izistonda esa 34 dollar. O‘zbekistonda pandemiya davrida onlayn ta’limning keng joriy etilgani soha rivojiga jiddiy turtki bo‘ldi, biroq ko‘rsatilayotgan internet xizmatlari sifatini oshirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlarga ehtiyoj hamon saqlanib qolmoqda.

Xulosa
Xulosa qilib aytish mumkinki, O‘zbekistonning barcha ta’lim sohalarida islohotlarning yangi bosqichidan o‘tgan to‘rt yil davomida ularni zamonaviy xalqaro talablarga javob beradigan sifat jihatidan yangi bosqichga olib chiqish uchun jiddiy asoslar yaratildi. Ammo ko‘plab mavjud muammolar haligacha hal etilmagan.

Ta'lim sohasi mintaqani isloh qilish nuqtai nazaridan ancha "konservativ" bo'lib, chunki u kadrlarni xolisona tayyorlaydi, odamlarni kelajakda hayotga tarbiyalaydi. Yangi avlodni hayotga tayyorlash uchun yigirma yil kerak, bu muammoni uch-besh yil ichida hal qilib bo‘lmaydi. Universitetlarda yuqori malakali mutaxassislarni tayyorlash uchun malakali abituriyentlar talab qilinadi. Maktabni muvaffaqiyatli o'zlashtirish, tobora murakkablashib borayotgan ta'lim dasturlari bolalarning qobiliyatlarini rivojlantirish va ularni maktabgacha ta'lim muassasalarida sifatli tayyorlashni talab qiladi.

O‘zbekistonda ta’lim sohasida amalga oshirilayotgan islohotlar jarayonida yoshlar o‘rtasida iste’dodlarni aniqlash va rivojlantirishga asosiy e’tibor qaratila boshlandi. Ammo maktab va maktabgacha ta'limning ilgari mavjud bo'lmagan samarali tizimi yordam bermagan bolalar bog'chasidan va maktab skameykalaridan iste'dodlarni rivojlantirish kerak. Abituriyentlarning tayyorgarlik darajasi pastligi buning dalilidir.

Shu munosabat bilan ta'lim sohasidagi islohotlar kompleks yondashuv va ta'limning tarmoqlari va turli bosqichlari islohotini uyg'unlashtirish bilan eng samarali hisoblanadi. Shu bois maktabgacha ta’lim, umumiy o‘rta, o‘rta maxsus, kasb-hunar, oliy ta’lim va ilmiy muassasalar o‘rtasida yaqin hamkorlikni ta’minlaydigan yaxlit ta’lim tizimini shakllantirish zarurati islohotlarning birinchi o‘rinda turadi.