Maxsus qism jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar. Harbiy xizmatni o

tugallangan
hisoblanadi. 
O‘qotar qurol, o‘q-dorilar, portlovchi moddalar yoki portlatish 
qurilmalarini 
olish
deganda, ularning har qanday usul bilan olinishini 
1
Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 1996 йил 27 февралдаги «Қонунга 
хилоф равишда қуролга эгалик қилиш тўғрисидаги ишлар бўйича суд амалиёти ҳақида» 3-сонли 
қарори, 8-банд.
47 

---

tushunmoq lozim. JK 247-moddasida ko‘zda tutilgan usullar bundan 
mustasnodir. 
Qonunga xilof ravishda olish quyidagilar orqali amalga oshirilishi 
mumkin: sotib olish, hadya sifatida, boshqa narsalarga almashtirib olish, 
qarz evaziga olish, vaqtincha foydalanishga olish, topib olish. Qurolga 
egalik boshlangan paytdan e’tiboran jinoyat 
tugallangan
deb e’tirof 
etiladi. 
Aytib o‘tilgan ashyolarni
olib yurish 
deganda, aybdorning ana shu 
ashyolarning sohibi ekanligi va bu ashyolarning uning yonida bo‘lishini 
tushunmoq lozim. 
Aybdorning ana shu ashyolarni o‘zi bilan yoki biror narsaning ichida 
(chemodanda, qutida, portfelda, xaltada, avtomashina saloni yoki uning 
yukxonasida) yashirib yoki ularni yashirish choralarini ko‘rmay olib 
yurganligi ahamiyatga ega emas, muhimi ana shu ashyolar har qanday 
vaziyatda aybdorning «qo‘l ostida» bo‘lganligidir. 
Saqlash 
deganda, aytib o‘tilgan ashyolar, aybdorning bevosita 
yonida emas, balki uning kvartirasida, hovlisida, omborida yoki boshqa 
joyda saqlanganligini tushunish lozim. Sud amaliyotida aytib o‘tilgan 
ashyolar aybdorning uyida yoki unga ma’lum bo‘lgan boshqa yerda 
saqlangan, yashirib qo‘yilgan yoki oshkora saqlangan, ulardan xo‘jalik-
ro‘zg’or buyumi sifatida foydalanilganligidan qat’i nazar, ular qonunga 
xilof ravishda saqlangan, deb hisoblanadi.
Subyektning mazkur ashyolarni tanishlarinikida saqlagani 
saqlaganlik uchun javobgarlikni istisno qilmaydi, chunki aybdor saqlash 
joyi va usulini tanlaydi xolos, ammo qurol unga ma’lum, o‘zi tanlagan 
yerda saqlanaveradi va uning ixtiyorida qolaveradi.
Qayd qilingan ashyolar shaxs tomonidan tegishli ruxsatnoma 
bo‘lgani holda, ammo bu ruxsatnomaning muddati o‘tgan yoki o‘qotar 
qurolni hisobga qo‘yish qoidalari buzilgan vaziyatda saqlanayotgan bo‘lsa, 
aybdor ma’muriy huquqbuzarlik uchun javobgarlikka tortilishi lozim. 
Qurolni qonunga xilof ravishda saqlash jinoyatning uzluksiz tarkibini 
bajarish bilan ta’riflanadigan uzoqqa cho‘zilgan jinoyatdir. Mazkur jinoyat 
ko‘rsatilgan obyektlar shaxsning g’ayriqonuniy egaligiga tushgan paytdan 
48 

---

boshlanadi va jinoyat sodir etilishi to‘xtatilgan paytdan, ya’ni qurol 
huquqni muhofaza qiluvchi organlar tomonidan topilgan, talon-toroj 
qilingan, yo‘qotib qo‘yilgan, aybdor tomonidan o‘z ixtiyori bilan 
topshirilgan paytdan e’tiboran