Maxsus qism jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar. Harbiy xizmatni o

JK 277-moddasi 3-qismi«b» bandi
bilan kvalifikatsiya qilish uchun qurol 
jinoyat sodir etish paytida otishga yaroqli deb topilgan bo‘lishi shart. 
Basharti, yaroqsiz bo‘lsa, bezorilik 
JK 277-moddasi 2-qismi «v» bandi 
bilan kvalifikatsiya qilinishi lozim. 
Agar bezorilik jinoyatini sodir etishda ishlatilgan yoki namoyish 
etilgan o‘qotar qurol tegishli ruxsatnomasiz aybdorning egaligida bo‘lgan 
bo‘lsa, qilmish JK 248-moddasi bilan ham qo‘shimcha kvalifikatsiya 
qilinadi. 
Ommaviy tadbirlar paytidagi bezorilik ommaviy tartibsizliklarni 
keltirib chiqarish tahdidi bilan xavflidir. 
Ommaviy tadbirlar
deganda, belgilangan tartibda davlat hokimiyati 
va boshqaruv organlari, jamoat birlashmalari, shuningdek, o‘zini o‘zi 
boshqarish organlari tomonidan tashkil etilgan rasmiy tadbir (bayram 
sayllari, namoyishlar, mitinglar, majlislar, saylovlar, xalq hasharlari va 
h.k.)lar tushuniladi. 
213 

---

NOTA BENE ! 
Hokimiyat vakiliga qarshilik ko‘rsatish
– itarish, kiyimni yirtish, 
urish-do‘pposlash, badanga yengil yoki o‘rtacha og’ir shikast yetkazish, 
transport vositalaridan itarib tushirib yuborish, bezorilik harakatlarini 
to‘xtatish talabiga javoban urib-do‘pposlash bilan qo‘rqitish va h.k.larda 
aks etuvchi faol harakatlar. 
 
Bezorilik harakatlari davomida aybdor jamoat tartibini saqlash 
vazifasini bajarib turgan hokimiyat yoki jamoatchilik vakiliga yoxud 
bezorilik harakatlarining oldini olish (to‘xtatish) chorasini ko‘rgan boshqa 
fuqarolarga faol qarshilik ko‘rsatsa, shu jumladan ularga nisbatan o‘rtacha 
og’ir shikast yetkazish darajasida zo‘rlik ishlatsa, bunday qilmish 
JK 277-
moddasi 3-qismi «g» bandi
bilan to‘liq qamrab olinadi va JK boshqa 
moddalari bilan qo‘shimcha kvalifikatsiya qilishni talab etmaydi. 
O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumi bu xususda shunday 
tushuntirish beradi: «Agar bezorilik harakatlarini to‘xtatish chorasini 
ko‘rayotgan shaxsga qarshilik ko‘rsatish paytida ishlatilgan zo‘rlik 
natijasida aybdor tomonidan yana boshqa og’ir jinoyat sodir etilgan bo‘lsa, 
bu hol bezorilik jinoyati tarkibi bilan qamrab olinmaydi. 
Bezorilik harakatlari tugagandan keyin, shu jumladan aybdor 
ushlangandan so‘ng 
ko‘rsatilgan qarshilik bezorilik jinoyatining 
alomatlariga xos holat deb hisoblanmasligi va bunday holda qilmish 
jinoyatlar majmui bilan kvalifikatsiya qilinishi lozim. 
Ma’muriy javobgarlikka sabab bo‘ladigan mayda bezorilik davomida 
jamoat tartibini saqlash vazifasini bajarib turgan hokimiyat yoki 
jamoatchilik vakiliga yoxud bunday harakatlarni to‘xtatish chorasini 
ko‘rgan fuqaroga nisbatan qarshilik ko‘rsatilsa, bunday qilmish JK 277-
moddasi 3-qismi «g» bandi bilan kvalifikatsiya qilinishi mumkin emas. Bu 
holda aybdorning harakatlari, ko‘rsatilgan qarshilikning xususiyatiga 
qarab, JK Maxsus qismining tegishli moddalari bilan kvalifikatsiya 
qilinadi». 
Agar jamoat tartibini saqlash vazifasini bajarib turgan hokimiyat 
vakili yoki jamoatchilik vakiliga yoxud bezorilik harakatlarining oldini 
214 

---

olish chorasini ko‘rgan boshqa fuqarolarga qarshilik ko‘rsatish bilan 
bog’liq bezorilikni amalga oshirish jarayonida badanga og’ir shikast 
yetkazilgan bo‘lsa, aybdorning harakatlari jinoyatlar majmui bo‘yicha JK 
104-moddasi bilan kvalifikatsiya qilinishi lozim.
«Tergov organlari shaxsni ayblanuvchi tariqasida jinoyat ishida ish-
tirok etishga jalb qilish to‘g’risidagi qarorida, ayblov xulosasida, sud esa 
hukmda qaysi alomatlarga ko‘ra aybdorning qilmishi Jinoyat kodeksi 277-
moddasining tegishli qismi va bandlari bilan kvalifikatsiya qilinganligini 
aniq ko‘rsatishi shart. 
Agar sud, ayblanuvchi zimmasiga ilgari qo‘yilgan ayblov bilan 
bog’liq boshqa ayblovni qo‘yish uchun yoxud ayblovni og’irroq ayblov 
bilan yoki haqiqiy holatga ko‘ra ayblov xulosasida nazarda tutilganidan 
jiddiy farq qiladigan ayblov bilan almashtirish uchun asoslar mavjud 
degan fikrga kelsa, jinoyat ishini qo‘shimcha tergov yuritish uchun 
qaytaradi». 
Bu o‘rinda shuni nazarda tutish kerakki, sud aybdorning harakatini 
mazkur moddaning muayyan qismidagi bir banddan o‘sha qismdagi 
boshqa bandga qayta kvalifikatsiya qilishga haqli emas. 
Agar JK Maxsus qismining muayyan moddalarida (JK 277-mod-
dasidan boshqa) bezorilik o‘sha jinoyatni kvalifikatsiya qiluvchi alohida 
belgi sifatida nazarda tutilgan bo‘lsa, bu holat qilmishni