Maxsus qism jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar. Harbiy xizmatni o

NOTA BENE ! 
Harakat xavfsizligi
deganda, faqat yo‘l harakati xavfsizligi, ya’ni yo‘l 
harakati ishtirokchilarining yo‘l-transport hodisalari va ularning 
oqibatlaridan himoyalanganlik darajasini aks ettiruvchi yo‘l harakati holati 
tushuniladi
1
. 
NOTA BENE ! 
Foydalanish xavfsizligi
– transport vositalaridan yo‘l harakati 
ishtirokchilarining yo‘l-transport hodisalari va ularning oqibatlaridan 
himoyalanganligini ta’minlaydigan tarzda foydalanish. 
 
Jinoyatning 
predmeti
har qanday transport vositalari – har qanday 
avtomobillar (yuk, yo‘lovchi tashiydigan, yengil avtomobillar, sport 
avtomobillari va h.k.), tramvaylar, trolleybuslar, traktorlar va boshqa 
mexanik transport vositalari bo‘lishi mumkin. 
(Mazkur predmet haqida batafsilroq JK 261-moddasi tahliliga 
qarang.) 
Mexanik transport vositalari o‘zi yura oladigan, ya’ni mustaqil 
dvigatelga ega bo‘lishi lozim. Agar mashina dvigateli ishdan chiqqan 
bo‘lsa va u qo‘l yordamida (itarib) siljitilsa, ko‘rib chiqilayotgan jinoyat 
predmeti mavjud emas, amalda sodir etilgan qilmish muayyan sharoitda 
transportning xavfsiz ishlashini ta’minlashga doir qoidalarni buzish (JK 
268-moddasi) sifatida baholanishi mumkin. Biroq ana shunday mashina 
boshqa transport vositasi tomonidan tortib ketilayotgan bo‘lsa, tortib keti-
layotgan transport vositasi haydovchisining belgilangan qoidalarni buzishi 
JK 266-moddasida
nazarda tutilgan jinoyat tarkibi belgilariga mos keladi. 
1
Қаранг: Ўзбекистон Республикасининг 2013 йил 10 апрелдаги «Йўл ҳаракати хавфсизлиги 
тўғрисида»ги Қонуни (янги таҳрири), 3-модда.
144 

---

Aybdor harakatlarini kvalifikatsiya qilish uchun transport vositasi 
foydalanishdagi yoki o‘quv mashinasi ekanligi ahamiyatga ega emas, 
chunki har qanday holda u oshiqcha xavf manbai bo‘lib qoladi.