Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

Tijoratchi tashkilotni tuzish 
deganda, tuziladigan tijoratchi 
tashkilotning kerakli ta’sis hujjati va uni vakolatli organlardan ro‘yxatdan 
o‘tkazish uchun kerak bo‘lgan hujjatlarni yig‘ish bilan bog‘liq bo‘lgan 
tashkilotchilik jarayoni (masalan, bozor tashkil etish uchun hokimiyatning 
roziligi talab etiladi) tushuniladi. Tijoratchi tashkilot davlat ro‘yxatidan 
o‘tgan paytdan boshlab tuzilgan hisoblanadi. 
Agar tashkilot aybdorga bog‘liq bo‘lmagan holda davlat ro‘yxatidan 
o‘tmagan bo‘lsa, uning harakatlarini JK 25-moddasi 2-bandi va 
JK 179-
moddasi 
bilan ustavda ko‘rsatilgan faoliyatni amalga oshirmaslik 
maqsadida tashkilot tuzish (Soxta tadbirkorlik) jinoyatiga suiqasd deb 
kvalifikatsiya qilinadi. Biroq bunda aybdorning ustav faoliyatini amalga 
oshirmaslik qasdini aniqlash zarur, aks holda uning harakatlari Jinoyat 
kodeksining ushbu moddasi bilan kvalifikatsiya qilinmaydi. 
Ustav faoliyati 
deganda, faoliyatning shunday turi tushuniladiki, 
tadbirkorlik tashkiloti tomonidan uni amalga oshirish uchun barpo etiladi 
va bu uning ta’sis hujjatlarida qayd etiladi. Shuni ham aytib o‘tish kerakki, 
ta’sis hujjatining turi va shaklidan qat’i nazar, unda qayd etilgan faoliyat 
turlari ustavga oid hisoblanadi. Niyat yo‘qligini, sodir etilgan harakatlar 
haqiqiy emasligini aniqlashning o‘ziga xosligi va murakkabligi fuqarolik-
huquqiy bitimning haqiqiy emasligini baholashda yuzaga keladigan shu 
kabi tegishli masalalarga monand bo‘lib, ustav faoliyatini amalga 
oshirishni ko‘zlamay yuridik shaxsni tashkil etishni ham amalda xuddi 
shunday deb atash mumkin. Bu kabi niyat mavjudligidan yuridik 
shaxsning ta’sis hujjatlaridan kelib chiqadigan majburiyatlarni O‘zbekiston 
Respublikasi FK 6-moddasida tartibga solingan ish muomalasi odatlariga 
muvofiq, zarur va yetarli bo‘lgan vaqt mobaynida bajarmaslik ham dalolat 
126 

---

beradi. 
Soxta tadbirkorlik bilan shug‘ullanuvchi tashkilot davlat ro‘yxatidan 
o‘tgan paytdan boshlab jinoyat