Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

Sharhlanayotgan 
181
1
-moddaning 3-qismiga
muvofiq, shaxs 
javobgarlikdan ozod etiladi, agarda u: 
1)
 
qasddan bankrotlikka olib kelishni birinchi marta sodir etgan bo‘lsa; 
2) agar u jinoyat aniqlangan kundan e’tiboran o‘ttiz kunlik muddatda 
yetkazilgan moddiy zararning o‘rnini qoplagan bo‘lsa
1
9-§. Bojxona to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini buzish 
(JK 182-moddasi) 
Jinoyatning 
bevosita obyekti 
tovar yoki boshqa qimmatliklarni 
O‘zbekiston Respublikasining bojxona chegarasi orqali o‘tkazishning 
belgilab qo‘yilgan tartibi va shu munosabat bilan O‘zbekiston 
Respublikasi iqtisodiyotining asoslari hisoblanadi. 
Jinoyatning 
predme
ti fuqarolik muomalasidagi har qanday tovarlar 
(masalan, oziq-ovqat mahsulotlari, kiyim-kechak, mebel, hayvonlar va 
hokazo) yoki moddiy qimmatliklar bo‘lishi mumkin. 
Tovarlar 
«har qanday ko‘char mol-mulk, shu jumladan, valuta va valuta 
boyliklari, elektr, issiqlik energiyalari va energiyaning boshqa turlari, 
transport vositalari, intellektual mulk obyektlari» bo‘lishi mumkin 
(O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 7-moddasi). Tovar 
sifatida, shuningdek, uy va yovvoyi hayvonlar ham hisoblanadi. Sanab 
o‘tilganlardan quyidagilar tovar hisoblanmaydi: yo‘lovchilar va tovarlarni 
tashish uchun foydalaniladigan vositalar, shu jumladan konteynerlar va 
boshqa transport uskunalari. 
1
Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2017 й., №1, Б. 1. 
140 

---

Shunga alohida e’tibor berish lozimki, ko‘rsatilgan ashyolar ushbu 
jinoyatning predmeti bo‘lishi uchun erkin suratda boshqa shaxslarga 
berilishi yoki universal huquqiy vorislik (meros qilib olish, yuridik shaxsni 
qayta tashkil etish) tartibida yoxud boshqa usul bilan, agar ular 
muomaladan chiqarilmagan yoki ularning muomalada bo‘lishi cheklab 
qo‘yilmagan bo‘lsa, bir shaxsdan ikkinchi shaxsga o‘tishini va muayyan 
muomala ishtirokchilarigagina qarashli bo‘la oladigan yoki muomalada 
bo‘lishiga maxsus ruxsatnoma bilan yo‘l qo‘yiladigan fuqarolik huquqlari 
obyektlarining (chet el valutasi, dori-darmon) turlari qonunda ko‘rsatilgan 
tartibda belgilanadi. Muayyan ashyoning muomala munosabatlarida 
mavjud emasligi ushbu ashyo mazkur jinoyat predmeti bo‘la olmasligidan 
dalolat beradi (masalan, bojxona qonunchiligini buzishga litsenziya, 
shtamp, muhrga oid munosabatlarni kiritib bo‘lmaydi).