Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

JK 177-moddasi 3-qismida:
a) juda ko‘p miqdorda; 
b) uyushgan guruh tomonidan yoki uning manfaatlarini ko‘zlab qonunga 
xilof ravishda valuta qimmatliklarini olganlik yoki o‘tkazganlik uchun 
javobgarlik nazarda tutilgan. Bu jinoyatlarning kvalifikatsiya qilish 
belgilari tushunchasi va o‘ziga xosligi yuqorida tahlil qilib o‘tilgan. 
«Qilmishni Jinoyat kodeksining 177-moddasi ikkinchi va uchinchi qismi 
bilan tavsiflashda jinoyat ishida ayblanuvchi tariqasida ishtirok etishga jalb 
qilish to‘g‘risidagi qarorda, ayblov xulosasi va hukmda aybdorning 
qilmishi aynan qanday belgisiga ko‘ra javobgarlikni og‘irlashtiruvchi holat 
115 

---

sifatida qaralayotganligi albatta, ifodalangan bo‘lishi lozim. Bu o‘rinda 
shuni inobatga olish kerakki, valuta qimmatliklarini qonunga xilof 
ravishda olish yoki o‘tkazishning takroran yoki xavfli retsidivist 
tomonidan ko‘p miqdorda, bir guruh shaxslar tomonidan, oldindan til 
biriktirib, juda ko‘p miqdorda, uyushgan guruh tomonidan yoki uning 
manfaatlarini ko‘zlab sodir etilganligi jinoiy javobgarlikka, ya’ni qilmishni 
Jinoyat kodeksining 
177-moddasi 
tegishli qismi bilan tavsiflashga asos 
bo‘ladi va shunday harakatlar uchun muqaddam ma’muriy jazo 
qo‘llanilgan bo‘lishi talab etilmaydi. 
Valuta 
qimmatliklarini bosqinchilik, tovlamachilik, talonchilik, 
o‘zlashtirish yoki rastrata qilish, firibgarlik, o‘g‘irlik yo‘li bilan talon-toroj 
qilish, shuningdek, valuta qimmatliklarida pora olish, pora berish, pora 
olibberishda vositachilik qilish, xizmatchini pora evaziga og‘dirish, 
tovlamachilik yo‘li bilan haq berishni talab qilish Jinoyat kodeksining 
faqat ana shunday jinoyatlar uchun javobgarlikni ko‘zda tutuvchi moddasi 
bilan tavsiflanishi lozim va Jinoyat kodeksining 
177-moddasi 
bilan 
qo‘shimcha tavsiflash talab qilinmaydi. 
Bojxona nazoratini chetlab yoki bojxonadan yashirib yoxud bojxona 
hujjatlari va vositalariga o‘xshatib yasalgan hujjatlardan aldash yo‘li bilan 
foydalangan holda yoki deklaratsiyasiz yoxud boshqa nomga yozilgan 
deklaratsiyadan foydalanib, ko‘p miqdorda, juda ko‘p miqdorda, xizmat 
lavozimidan foydalangan holda, chegarani buzib o‘tish yo‘li bilan, 
uyushgan guruh tomonidan yoki uning manfaatlarini ko‘zlab valuta 
qimmatliklarini O‘zbekiston Respublikasining bojxona chegarasidan 
o‘tkazish, keyinchalik ular bilan O‘zbekiston Respublikasi hududida 
bitimlar (sotish, almashtirish) amalga oshirilganda bojxona qonunlarini 
buzish va valuta qimmatliklarini qonunga xilof ravishda o‘tkazish sifatida 
baholanishi va shu jinoyatlar majmui bo‘yicha tavsiflanishi lozim»
1
. 
JKning