Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

Dalillarni to‘plash, tekshirish va baholash
jinoyat jarayoni ilmida 
isbotlash jarayonining bosqichlari hisoblanadi.
Dalillarni to‘plash
‒ vakolatli shaxslar tomonidan qonun bilan 
o‘rnatilgan tartibda dalillarni aniqlash, talab qilib olish, olib qo‘yish va 
mustahkamlashga yo‘naltirilgan tergov va boshqa protsessual harakatlarini 
amalga oshirishida ifodalanadi. Qonunchilikdagi yangiliklarga asosan, 
isbotlashni amalga oshiruvchi shaxslardan tashqari, himoya tomonining 
ishtirokchisi sifatida advokatga ham dalillarni to‘plash huquqi 
469 

---

berilganligini ta’kidlash joiz. Shunday qilib, dalillarni to‘plash sodir 
bo‘lgan hodisaning mavjud izlarini obyektiv qabul qilinishi va ularning 
protsessual qayd qilinishiga yo‘naltirilgan harakatlar tizimidan iborat.
Tergovga qadar tekshiruv hujjatlari
– jinoyat haqida kelib tushgan 
ariza yoki xabar bo‘yicha jinoyat alomatlari mavjudligini tekshirish 
yuzasidan harakatlarni amalga oshirish davomida to‘planadigan hujjatlar 
bo‘lib, ularga tekshirilayotgan hodisaga aloqador shaxslarning tushuntirish 
xatlari, shaxsni ushlash bayonnomasi, shaxsiy tintuv va olib qo‘yish, voqea 
joyini ko‘zdan kechirish, ekspertiza tayinlash qarori va ekspert xulosasi, 
taftish tayinlash qarori va uning xulosasi, xizmat tekshiruvi hujjatlari, 
shuningdek boshqa qo‘shimcha hujjatlar kiradi.
Faqatgina sinchkovlik bilan, to‘liq, har tomonlama va xolisona 
tekshirilgan dalillargina ish bo‘yicha qaror asosiga qo‘yilishi mumkin.
Dalillarni tekshirish 
‒ jinoyatlar haqidagi ma’lumotlarning 
haqqoniyligini va manbaning yaxshi sifatliligini tergov va protsessual 
harakatlarni amalga oshirish orqali olishdan, shuningdek olingan dalillar 
va yangi holatlarni taqqoslashdan iborat bo‘lgan isbotlash jarayonining 
mustaqil bosqichi hisoblanadi. U protsessning barcha bosqichlaridagi 
isbotlash davomida amalga oshirilishi mumkin.
Tekshiruv tadqiq qilinayotgan dalillar tasdiqlanishi yoki inkor etilishi 
mumkin bo‘lgan qo‘shimcha dalillarning to‘planishidan iborat (O‘zR 
JPKning 94-m).