Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

Obyektiv tomondan 
jinoyat xo‘jalik yurituvchi subyektning o‘z 
majburiyatlarini iqtisodiy jihatdan bajara olmasligi haqida bila turib, 
haqiqatga to‘g‘ri kelmaydigan e’lon berishi natijasida kreditorlarga ko‘p 
miqdorda zarar yetkazilishida namoyon bo‘ladi. 
Xo‘jalik yurituvchi subyekt haqiqatda kreditorlar oldidagi o‘z 
majburiyatlarini bajarishga qodir bo‘lgani holda, ularni bajarishdan ataylab 
bo‘yin tovlab, o‘zini bankrot deb e’lon berishi 
ataylab haqiqatga to‘gri 
kelmaydigan e’lon berish 
hisoblanadi. 
Xo‘jalik faoliyati subyektlari 
(tadbirkorlik subyektlari) istalgan 
tashkiliy-huquqiy shakldagi yuridik shaxs yoki yuridik shaxs tashkil 
etmasdan tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirayotgan, belgilangan 
tartibda ro‘yxatdan o‘tgan hamda tadbirkorlik faoliyatini amalga 
oshirayotgan yuridik va jismoniy shaxslardir. 
O‘zbekiston Respublikasining «Bankrotlik to‘g‘risida»gi Qonuniga 
muvofiq, 
bankrotlikni e’lon qilish 
qonunchilikda belgilangan doirada 
quyidagi harakatlardan birini sodir etgandan so‘nggina amalga oshirilishi 
mumkin: 
—
bankrotlik alomatlari yuzaga kelgan taqdirda, qarzdor yuridik 
shaxsning rahbari, yakka tartibdagi tadbirkor qarzdori bu haqda 
qarzdorning muassislariga (ishtirokchilariga), boshqaruv organlariga yoki 
qarzdorning mol-mulki egasiga sudgacha sanatsiya o‘tkazish maqsadida 
bankrotlik belgilari haqida yozma shaklda xabar qilishi shart; 
—
lozim darajada xabardor etish deganda, kreditorga, vakolatli organga, 
ликаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2005 й., 51-сон, 375-модда; 2008 й., 52-сон, 513-модда; 2009 й., 3-сон, 9-
модда, 15-сон, 176-модда, 37-сон, 403-модда.
129 

---

shuningdek, ushbu Qonunning 10-moddasiga muvofiq, kreditorlar 
yig‘ilishida ishtirok etish huquqiga ega boshqa shaxsga kreditorlar 
yig‘ilishi o‘tkazilishi haqidagi xabarni kreditorlar yig‘ilishi o‘tkaziladigan 
sanadan kamida ikki hafta oldin pochta aloqasi orqali yoki bunday xabar 
kreditorlar yig‘ilishi o‘tkaziladigan sanadan kamida besh kun oldin 
olinishini ta’minlovchi boshqa usul bilan yuborish tushuniladi. 
Xo‘jalik yurituvchi subyekt qonunda belgilangan tartibni buzib, o‘zining 
iqtisodiy nochorligini e’lon qilgan hollarda, aybdorning qilmishi muayyan 
holatlar mavjud bo‘lganida firibgarlikni (JK 168-moddasi) vujudga 
keltiradi. 
Jinoyat kreditorlarga ko‘p miqdordagi zarar yetkazish tarzidagi ijtimoiy 
xavfli oqibat kelib chiqqan paytdan e’tiboran 
tugallangan 
hisoblanadi. 
(«Ko‘p miqdordagi» zarar tushunchasiga JKning 8-bo‘limiga qarang.) 
Mazkur modda tahlilida nazarda tutilayotgan ko‘p miqdordagi zarar 
yetkazilgan haqiqiy (real) zarar bilan birga boy berilgan foydani ham o‘z 
ichiga oladi. 
Ko‘p miqdorda zarar yetkazilmagan taqdirda ish fuqarolik tartibida hal 
qilinadi. 
Agar aybdorning harakatlari kreditorga ko‘p miqdorda zarar yetkazishga 
qaratilgan bo‘lsada, aybdorga bog‘liq bo‘lmagan hollarda zarar kelib 
chiqmagan taqdirda, aybdorning harakatini