Mutaxassislarning ko‘lami va xilma-xilligiga ko‘ra mutaxassis kasblari necha turga bo‘linadi?
Mutaxassislarning ko‘lami va xilma-xilligiga ko‘ra mutaxassis kasblari uch turga bo‘linadi:1) turli ishlar vaturda jihozlangan ish joyida bajariladigan operatsiyalar bilan bog‘liq bo‘lgan universal kasblar, masalan, yagona yoki mayda seriyali ishlab chiqarish sharoitida ishlovchi tokar;
2) maxsus jihozlargaxizmat ko‘rsatish yoki doirasi chegaralangan ish bajarish bilan bog‘liq bo‘lgan mayda ixtisosdagi kasblar: elektromontyorlar, buldozerchi, sterjenchi;
3) tor ixtisosli kasblar (operatsion), ya’ni mahsulot tayyorlashning umumiy jarayonida birdan ortiq ish turini bajarish.
Kasblar ro‘yxati xalq xo‘jaligining har bir sohasidagi ishlab chiqarish texnikasi hisobga olingan analiz asosida tuziladi. Ro‘yxatdagi ko‘rsatilgan kasb faktorlarini o‘rganish natijasida kasblar o‘qitish muddati va tayyorlash formasiga ko‘ra to‘rt asosiy guruhaga bo‘linadi.
Birinchi guruh ga o‘qitish 6 oygacha muddatni talab qiladigan, uncha murakkab bo‘lmagan kasblar kiritilgan.
Ikkinchi guruhga 1 yil muddatli kasb va ixtisoslar kiritilgan.
Uchinchi guruhga juda murakkab, aksariyat universal kasblarni, shuningdek, mexanizatsiyalashgan uskunalarga xizmat ko‘rsatish, ularni tartibga solish, tuzatish bilan bog‘liq kasblarni, shuningdek, mexanizatsiyalashgan uskunalarga xizmat ko‘rsatish, ularni tartibga solish, tuzatish bilan bog‘liq kasblarni o‘z ichiga oladi.
To‘rtinchi guruhga aniq priborlar va avtomatikani sozlash hamda tartibga solish,aniq asboblar, shtamp, moslamalar tayyorlash bilan bog‘liq bo‘lgan mashinasozlik, kemasozlik,asbobsozlik va ular bilan bog‘liq bo‘lgan kasblar kiradi. Kasblar xalq xo‘jaligining qaysi sohasiga tegishli bo‘lishiga qarab guruhlanadi.
1-to‘plam. Xalq xo‘jaligining barcha sohalari uchun umumiy bo‘lgan mashinasozlik, kemasozlik, asbobsozlik va ular bilan bog‘liq ishlab chiqarish kasblari.
2-to‘plam. Kon qidiruvchilik, ko‘mir, tog‘ rudasi, neft, gaz, torf. Metllurgiya, ximiya, neftni fayta ishlash va neft-ximiyaviy: tibbiyot sanoati hamda mikrobiologiya kasblari.
3-to‘plam.Energetika, elektrotexnika,ishlab chiqarish, elektron, texnika ishlab chiqarish, radioapparatura va simli aloqa ishlab chiqarish kasblari.
4-to‘plam. Qurilish, qurilish materiallari sanoati, sellyuloza-qag‘az sanoati kasblari.
5-to‘plam. Transport va aloqa kasblari.
6-to‘plam. Engil sanoat va poligrafiya sanoati kasblari.
7-to‘plam. Go‘sht, sut, oziq-ovqat hamda baliq sonati, savdo va umumiy ovqatlanish kasblari.
8-to‘plam. Aholiga madaniy-maishiy xizmat ko‘rsatish, mahalliy sanoat, xalq badiiy hunarmandchiligi. Kommunal xo‘jalik kasblari.
9-to‘plam. Qishloq xo‘jaligi kasblari.
Ro‘yxatda ko‘rsatilgan kasblar bo‘yicha o‘qitish muddati mazkur kasb ishchilari egallashi kerak bo‘lgan bilim va malakalarning hajmi hamda murakkabligi, shunga mos malaka darajasi, ta’rif-kvalifikatsiya spravochnigi talablari va kollejlarda ishchi kadrlar tayyorlash tajribasini hisobga olgan holda belgilanadi.
Mustahkamlash uchun savollar:
Kasbiy ta’lim metodikasi fanining maqsad va vazifalarini tushintiring?
Kasbiy ta’lim metodikasi fanining boshqa fanlar bilan aloqadorligini ko‘rsating?
Amaliy mashg‘ulotlarga quyilgan talablar nimalardan iborat?
Kursning umumiy va xususiy masalalarini tushuntiring.
Do'stlaringiz bilan baham: |