''Maxsus fanlar'' kafedrasi Kurs ishi mavzusi: Mehnat unumdorligi o’sishining asosiy omillari va mehnat samaradorligini oshirish yo’nalishlari

 

 

Mavzuning maqsadi va vazifasi: 

 

Mehnat  samaradorligi  mehnat  unumdorligidan  farqli  o’laroq  faqat 

mehnatning  miqdor  ko’rsatkichlarini  emas,  shu  bilan  birga  sifat  natijalarini  ham 

ifodalaydi. Mehnat samaradorligi ko’rsatkichining  yana bir  muhim  ustunligi  unda 

mehnat resurslarini tejashning aks etishidir. 

Iqtisodiyotning turli tarmoqlaridagi mehnat unumdorligi darajasini 

taqqoslash, shuningdek, uning dinamikasini o’rganish ishlari boshlanib ketdi. 

Dastlabki bosqichlarda unumdorlik mehnat unumdorligi sifatida o’rganildi, 

keyinchalik mehnat unumdorligini ishlab chiqarishning boshqa omillari  

unumdorligiga o’xshash xususiy unumdorlik sifatida talqin qiladigan global 

unumdorlik kontseptsiyasi umum qabul qilingan kontseptsiyaga aylandi. Ikkinchi 

jahon urushidan keyingi davrda milliy hisobchilik tizimining paydo bo’lishi va 

rivojlanishi unumdorlikni o’rganish sohasidagi ishlarga yangi turtki bo’ldi, chunki 

bu tizim ma’lumotlari mehnat unumdorligini tarmoq va butun iqtisodiyot 

darajasida tadqiq qilish imkonini beradi, shuningdek, xalqaro taqqoslashlar uchun 

asos yaratadi.

 

Ma’lumki,  statistikada  mehnat  unumdorligi  deganda  faqat  jonli  aniq 

mehnatning unumdorligi tushuniladi. Stastistikada unumdorlikni  faqat  jonli  emas, 

balki  moddiylashgan  mehnat  sarfini  ham  hisobga  olib  o’rganadigan  qator  ishlar 

bor. Birinchi bunday yondashuvni S.G.Strumilin o’zining 1935 yilda nashr etilgan 

“SSSR qora metallurgiyasi” asarida asoslab bergan.