Maxmudov n. M., Hakimov h. A. Makroiqtisodiy tahlil

 
Qisqасhа хulоsаlаr 
Iqtisodiy jarayonlarni tahlil qilishda iqtisodiyot nazariyasi (jumladan 
mikroiqtisodiyot  va  makroiqtisodiyot)  uchun  standart  hisoblangan 
dialektika  va  mantiqning  uslub  va  tamoyillari  qo‘llaniladiki,  bunday 
umumiy  uslub  va  tamoyillarga:  abstraktlashtirish  (mavhumlashtirish), 
ya’ni  iqtisodiy  hodisa  va  jarayonlarni  tadqiq  etish  va  tushuntirishda 
modellarni  qo‘llash;  deduksiya  va  induksiya  usullari  yoki  ularni 
birgalikda  qo‘llash,  normativ  va  pozitiv  tahlilni  qo‘shib  olib  borish, 
                                                            
5
 T.Z.Teshabayev, Z.M.Otaqo‘ziyeva, Makroiqtisodiyot. Ma’ruzalar matni. Т.: ТАТU, 2015 
 
 
№ 
               Iqtisodiy 
                   tizim 
                    turlari 
 
Belgilari 
 
 
an’anaviy 
 
 
ma’muriy- 
buyruqbozlik 
 
sof 
bozor 
 
 
aralash 
1 
Mulkchilik  
shakli 
 
jamoa 
 
davlat 
 
xususiy 
xususiy va 
davlat 
2 
Xo‘jalik faoliyatini 
tashkil etish usuli 
 
an’analarga 
asoslangan 
 
reja asosida 
bozor 
iqtisodiyoti 
tamoyillari 
asosida 
bozor 
iqtisodiyoti 
tamoyillari 
asosida 
3 
Davlatning 
roli 
 
 
boshqaruvchilik 
deyarli 
mavjud emas 
 
cheklangan 
 
4 
 
Misollar 
 
Afrika 
qabilalari 
 
Shimoliy 
Koreya, Kuba 
Iqtisodiy 
jarayonlarga 
davlatning u 
yoki bu 
darajada 
aralashuvi 
deyarli barcha 
mamlakatlarda 
mavjud 
 
AQSh, 
Rossiya, 
Yevropa, 
Yaponiya 
va boshqa 
davlatlar 

---

17 
umumlashtirish,  «boshqa  omillar  o‘zgarmas  bo‘lganda»  tamoyillaridan 
foydalanish,  iqtisodiy  agentlarning  ratsional  harakatlari  tahmini  va 
boshqalarni kiritishimiz mumkin. Modellashtirish yoki abstraktlashtirish 
makroiqtisodiy  tahlilning  asosiy  uslubi  hisoblanadi  va  shuning  uchun 
barcha makroiqtisodiy jarayonlar modellar orqali 
o‘
rganiladi.