Maxalliy byudjet – byudjet tizimining muhim bo’g’ini sifatida

III Bob bo’yicha xulosalar 

 

Mahalliy byudjetlar imkoniyatlarini xarajat vakolatlari taksimotini 

mukammallashtirish orkali  yaxshilash  yo’nalishlari  yuzasidan kuyidagi 

xulosalarni berishimiz mumkin: 

- bugungi kunda respublika va mahalliy byudjetlar o’rtasida xarajat 

majburiyatlaridagi cheklovlar egiluvchan, birok bir tizimga solinmagan 

ko’rinishga egadir; 

- O’zbekiston Respublikasining «Byudjet tizimi to’g’risida»gi qonuni 

bilan respublika va mahalliy byudjetlardan tarmoklar bo’yicha xarajatlarni 

moliyalashtirishning cheklovlari  va  konuniy  mustahkamlanishi amalga 

oshirilgan; 

- birok, konunda keltirilgan cheklovlar respublika va mahalliy byudjetlar 

xarajatlarini moliyalashtirish jarayonidagi ma’lum nomutanosibliklarni bartaraf 

---

 

 

69

kilmaydi; 

- byudjet xarajatlari vakolatlarini taksimlash tizimini isloh kilishning 

yana bir muhim muammosi hozirgi byudjet amaliyotida uchrayotgan «mahalliy 

byudjet  xarajatlari  taxminlashtirilgandan so’ng  uning  ijrosida  ayrim 

xarajatlarning respublika byudjeti ixtiyoriga olib ko’yish» holatlarining 

uchrashidir. Ushbu zaruriyat, albatta, tegishli xarajat yo’nalishining maksadli 

moliyalashtirilishi va muddatliligini ta’minlashning ahamiyatliligidan kelib 

chiksada, taxminlashtirish va ijro etish jarayonidagi yaxlitlikni buzadi. Huddi 

shunday holatni alohida xarajatlarning  respublika byudjetidan mahalliy 

byudjetlarga o’tkazilishida ham kuzatish mumkinki, bunday byudjet tadbirlari 

byudjet amaliyotida uchramokda; 

- Byudjet xarajatlarini taxminlashtirish va ijro etish jarayonidagi o’zaro 

hisob-kitoblarga ko’yilmokda. 

- byudjet amaliyotidagi hozirda mavjud bo’lgan «davlat zaruriyati» 

tufayli xarajatlarni respublika byudjetidan mahalliy byudjetlar ixtiyoriga yoki 

mahalliy byudjetlardan respublika byudjetiga o’tkazish holati byudjet tizimi 

bo’g’inlari o’rtasida xarajat vakolatlarining asoslangan va adolatli tizimi 

yaratilmaganligini tasdiklamokda. 

---

 

 

70