Mavzusidagi bitiruv malakaviy ishi

2.3. Zaryadli zarrachalarning magnit maydonidagi harakati

Zaryadli zarrachalarni bir jinsli magnit maydonidagi harakatini ko’rib o’taylik. Elektr maydonini yo’q deb faraz qilaylik. Zarrachaning boshlang’ich tezligi _{ } ga teng bo’lsin. Magnit maydonini ikkita tashkil etuvchilarga ajratamiz. Bu tashkil etuvchilarning har biri zarracha tezligini _{ } va _{ } larga ajratadi. _{ } tashkil etuvchisi harakat davomida o’zgarmasdan qoladi. Zaryadli zarrachaga Lorens kuchi ta’sir ko’rsatadi. Bu kuch markazga intilma kuchdan iboratdir. Lorens kuchi ta’sirida zarracha quyidagi tenglama bo’yicha harakatlanadi.

_{ },(2.11)

bu yerda R-egrilik radiusi yoki aylana radiusi.

Bu kuch ta’sirida zarracha aylana bo’ylab tekis harakatlanadi. Aylana radiusi R quyidagi ifoda yordamida topiladi:

_{ } (2.12)

Aylanish davri va burchak chastotasi ushbu ifodalar yordamida topiladi:

_{ } (2.13)

_{ } (2.14)

Agar magnit maydonida elektron harakatlanayotgan bo’lsa, burchak chastota _{ }H rad/sek. ga teng bo’ladi. Zarrachaning harakati vintsimon ko’rinishda bo’lib, vint chiziqlari orasidagi masofa bir marta to’liq aylanishda quyidagiga teng bo’ladi:

_{ } (2.15)

Bu yerda _{ }boshlang’ich tezlik yo’nalishi bilan magnit maydon kuch chiziqlari orasidagi burchakdir.

Bir jinsli magnit maydoni zaryadli zarrachani fokuslaydi. Bu fokuslashni magnit maydonining parallel tashkil etuvchisi amalga oshiradi.