|
2. Zil - zila sodir bo'lgan joyda qutqaruv ishlarini tashkil etish.
Zil - zila va portlashda tezkor - qutqaruv va boshqa kechiktirib bo'lmaydigan ishlarni tashkil etishda, qutqaruvchi hodimlarga bino va inshootlarning uyumlari jiddiy to'sqinlik qiladi. Binolarning (devorlar, shiftlar, ichki jihozlar, mebellar va boshqalar) zil - zila va portlash vaqtida hosil bo'lgan qoldiqlariga uyumlar deb aytiladi. Uyumning turlari, hajmi va tuzilishi binolarning xususiyatlariga, zararli ta'sirning kattaligi va yo'nalishiga bog'liq. Bino kuchli yoki to'liq halokat darajasiga ega bo'lsa, uyum hosil bo'ladi. Katta halokat yuz berganda uyum bino qurilish hajmining yarimiga to'g'ri keladi.
Katta hududdagi turar - joy binolari va jamoat binolarining vayron bo'lishi, yo'llar, temir yo'llarning shikastlanishi, energiya ta'minoti va kommunal xizmatlarning ishlamay qolishi, telefon aloqasi, odamlar va hayvonlarning o'limi zil - zila oqibatlarini bartaraf etish bo'yicha bir qator vazifalarni hal etishni taqazo etmoqda. Zil - zila oqibatlarini bartaraf etish jarayonida ikkita asosiy bosqichni ajratish mumkin:
1) Qidiruv - qutqaruv va boshqa shoshilinch ishlar.
2) Falokat zo'nasining ijtimoiy - iqtisodiy salohiyatini tiklash.
1) Qidiruv - qutqaruv va boshqa shoshilinch ishlar. Zil - ziladan keyingi dastlabki soatlarda va kunlarda, vayron binolar va inshootlar vayronalari ostida qolgan odamlarni qutqarish uchun, imkon qadar tezroq, qattiq nazoratga olish va barcha mahalliy va kelgan organlar va kuchlarning maqsadli faoliyatini tashkil etish. Buning uchun : Buzilgan nazoratni tiklash, zil - zila oqibatlari holati va miqiyosini baholash. Komendantlik xizmatini va jamoat tartibini himoya qilishni kuchaytirish, zararlangan hududlarni begonalardan ajratish, kuchlar guruhini tuzish va qidiruv - qutqaruv ishlarini tashkil etish va boshqalar.
Favqulodda ishlar, Favqulodda vaziyatlar hududida aholi uchun zarur bo'lgan minimal yashash sharoitlarini ta'minlash. Kuchlar guruhini tuzishda, butun ish kompleksini iloji boricha tezroq bajarish zarurligini inobatga olish. Qutqaruv va boshqa shoshilinch ishlarni, shuningdek, aholining hayotini taminlash choralarini bajarishda asosiy vazifalar:
Qutqaruv ishlari uchun: turli bino va inshootlarga yetkazilgan zarar miqdori va darajasini aniqlash, vayronalar ichida qurbonlarning eng ko'p to'planish joylarini aniqlash va ularni qutqarish uchun kuch va vositalarni tarqatish vayronalar ostidan jabrlanganlarni qidirish va olib chiqish. ularga birinchi tibbiy yordam ko'rsatish, so'ngra statsionar tibbiy muassasalarga evakuatsiya qilish. O'liklarni vayronalaridan qutqarish, ularni ro'yhatga olish va dafn qilishni tashkil etish.
Boshqa shoshilinch ishlar uchun:
Kirish yo'llarini va kelayotgan asbob - uskunalarni tartibga solish va transport yo'nalishlarini yaxshi holatda saqlash uchun maydonlarni tozalash, vayron bo'lgan temir yo'llarni tiklash,
Zarar ko'rgan shahar va aholi punktlari aholisining hayotini ta'minlash uchun:
Nogiron aholining zararlangan hududlaridan, birinchi navbatda ayollar va bolalarni ta'sirlanmagan hududlarga vaqtincha ko'chirish, zararlangan aholini issiq kiyim va eng zarur narsalar bilan ta'minlash, oziq - ovqat va suv ta'minotini tashkil etish, chodirlarda, uylarda va zil - zilaga chidamli binolarda vaqtincha yashash aholi o'rtasida yuqumli kasalliklar paydo bo'lishining oldini olish va bemorlarni aniqlash va izolyatsiya qilish. Psixologik travma va shok holatini bartaraf etish bo'yicha chora - tadbirlar majmuini o'tkazish, o'liklarning dafn etilgan joylari va vaqti to'g'risida ma'lumotnoma va axborot xizmatini tashkil etish, yaradorlarni tibbiy muassasalarga joylashtirish va evakuatsiya qilingan aholini ko'chirish joylariga joylashtirish.
2) Falokat zo'nasining ijtimoiy - iqtisodiy salohiyatini tiklash. Zil - zila oqibatini tugatish paytida zarar ko'rgan hududlarni iqtisodiy va ijtimoiy tiklash ishlari olib boriladi: sanoat va infratuzilma ob'ektlarning ishlab chiqarish faoliyatini qayta tiklash, zarar ko'rgan hududlarda aholi hayotini ta'minlash. Qurilish - montaj ishlariga parallel ravishda quydagi ishlar bajariladi: molozlarni demontaj qilish va shikastlangan tuzilmalar va chiqindilarni axlatxonalarga olib chiqish, Shahar va qishloqlarni sanitar tozalash. Vagon uylarni tushirish stansiyalaridan belgilangan joylarga yetkazib berish, metall qoldiqlarini yig'ish va yetkazib berish, Aholi hayotini ta'minlash manfatlaridagi boshqa ishlar. Vayronalar ostida qolgan, vayron bo'lgan binolar, inshootlarni qurbonlarni topish va qutqarish ularga birinchi tibbiy yordam ko'rsatish va keyinchalik davolanishga muhtoj bo'lganlarni tibbiy muassasalarga evakuatsiya qilish, shuningdek, zararlangan aholining birlamchi hayotiy yordamini ko'rsatishga qaratilgan chora - tadbirlar majmui. Zil - zila oqibatlarini bartaraf etish bo'yicha ishlarni tashkil etish uchun favqulodda vaziyatning oldini olish va bartaraf etish bo'yicha oldindan ishlab chiqilgan harakatlar rejasi asos bo'ladi. Ish samaradorligiga quydagilar orqali erishiladi: Mavjud vaziyatga mos keladigan kuchlar guruhini yaratish, qutqaruvchilar harakatlariga qat'iy rahbarlik qilish. Asosiy sa'y - harakatlarni qurbonlar eng ko'p to'plangan va ular xavf ostida bo'lgan joylarga jamlash orqali, qutqaruvchilar harakatlarini zarur moddiy texnik vositalar bilan to'liq va o'z vaqtida ta'minlash, mavjud vaziyatga muvofiq ish jadvalini tashkil etish. Zil - zilada odamlarni qutqarishning qiyinligi uning to'satdan paydo bo'lishi, ommaviy qirg'inlar hududida kuchlarni jalb qilish va qidiruv - qutqaruv ishlarini olib borish qiyinchiliklari bilan bog'liq, shoshilinch yordamga muhtoj bo'lgan ko'p sonli qurbonlarning mavjudligi, vayronalar ostidagi odamlarning omon qolish muddati cheklangan, qutqaruvchilarning qiyin ish sharoitlari, zero, zil - zilaning asosiy nuqtasi odatda quydagilar bilan tavsiflanadi: Binolar va inshootlarning vayron bo'lishi va ag'darilishi, odamlar qoldiqlar ostida halok bo'ladi. Ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalar, elektr tarmoqlarida qisqa tutashuv va yonuvchan suyuqliklarni saqlash uchun tantlarning bosimini pasaytirish natijasida portlashlar va katta yong'inlar sodir bo'lishi, xavfli kimyoviy moddalar bilan infeksiyaning mumkin bo'lgan o'choqlarni shakllanishi ko'plab yoriqlar, ko'chkilar paydo bo'lishi natijasida aholi punktlarini vayron qilish va to'sib qoyish palapartishliklarning, ko'llarda to'g'onlarning paydo bo'lishi va daryo tubining burilishlari natijasida aholi punktlari va butun hududlarni suv bosishi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
