Mavzu zamonaviy matn redaktori reja

11. Orqaga qaytish (Ctrl + Page Up).
Yuqoridagi 10-punktda tanlangan 
obyektlar bo‘yicha yuqoriga qarab varaqlashni amalga oshirish; 
12. Oldingi sahifaga o‘tish (Ctrl + Page Down). 
Yuqoridagi 10-punktda 
tanlangan obyektlar bo‘yicha pastga qarab varaqlashni amalga oshirish; 
13. Stroka sostoyaniya (Holat satri).
Bu satr yordamida matnning necha 
varaq va qancha bo‘lim (Razdel) dan iboratligini, nechanchi varaqda 
turganligimizni aniqlash mumkin. Bundan keyingi holat matnning to‘g‘ri 
yozilayotganligini 
tekshirish 
holatini 
(Pravopisaniye
)
, 
qaysi 
alifboda 
ishlayotganligingizni, va hujjatning saqlanish jarayonida ham u bilan ishlash 
imkoniyati yaratilganini ko‘rsatadi. 
14. Oynaning ko‘rinish holatlarini
(Razmetka stranitsi, Rejim chteniya, 
Veb-dokument, Struktura, Chernovik) tanlash amalga oshiriladi (buni 
Vid 
menyusida ham bajarish mumkin). 
«Glavnaya» qo‘shimcha oynasi. «Bufer obmena» guruhi 
1. 
Virezat
 (Ctrl + X) - 
Belgilangan sohani hujjatidan olib tashlash va xotirada 
saqlab qo‘yish. 
2. Kopirovat 
(Ctrl + C) 
- Belgilangan soha nusxasini xotiraga saqlab olish. 
3. Format
po obrazsu (Ctrl + Shift + C) 
– Kursor turgan joy uslubi 
ko‘rinishining nusxasini xotiraga olish. Bu uslub ko‘rinishini yangi joyga qo‘yish 
uchun 
Ctrl + Shift + V 
tugmalari birgalikda bosiladi. 
4. Vstavit 
(Ctrl + V) 
- Kursor turgan joyga xotirada saqlanayotgan 
ma'lumotlarni qo‘yish. 
«Shrift» guruhi. Shrift (Ctrl + D)
- Matnga tegishli xususiyatlarni 
o‘zgartirish. Shrift oynasi 2 qismdan iborat:
 
1. Shrift 
- matn shaklini (shriftini), ko‘rinishini, kattaligini, rangini, chiziqlar 
turini va ular rangini hamda har xil qo‘shimcha effektlarni (o‘chirgan harflar, 
yuqori yoki pastki belgilar, soyali, bo‘rtib chiqqan va bosilgan harflar hamda 
boshqa effektlar) o‘rnatish.
 
Matn tekshirilib va tahrirlanib bo‘linganidan so‘ng, uning tashqi ko‘rinishini 
yaxshilash lozim. Bu ishni Microsoft Wordning formatlashtirish imkoniyatlaridan 

---

foydalanib amalga oshirish mumkin. Masalan, matn uchun turli xil shriftlarni 
ishlatishingiz mumkin, simvollarning turli xil ko‘rinishlaridan (kursiv, to‘q va 
tagiga chizilgan) foydalanishingiz, turli xil ranglarni ishlatishingiz, simvollar 
orasidagi masofani o‘zgartirish va ularning o‘lchamini turli xil qilish mumkin. 
Shrift hujjat harflarining turini aniqlaydi. Garnitura esa matn simvollarining turini 
aniqlaydi. Bir xil garnitura uchun bir necha xil shriftlar mavjud. Obichniy 
shablonida (Normal.dot) asosiy shrift 11 punkt kattalikdagi Calibri shrifti 
hisoblanadi. Punkt – poligrafik o‘lcham birligi bo‘lib, u Evropada 3,376 mm, 
Amerikada esa 0,353 mm ga teng. Biznes yozishmalarida odatda 12 balandlikdagi 
shrift ishlatiladi, chunki bu shrift yozuv mashinkalari literiga tengdir. Shrift va 
uning o‘lchamini tanlash uchun formatlashtirish panelidagi uskunalarni ishlatish 
mumkin. Lekin ular Format menyusidagi imkoniyatlarning bir qismidir xolos. 
Formatlashtirishning barcha ko‘rsatkichlarini o‘zgartirish uchun Shrift muloqot 
darchasini ishlatish mumkin: 
Undan tashqari, ushbu darchada tanlangan formatlashtirish ko‘rsatkichlari 
qanday natijalarga olib kelishini pastki qismdagi 
Obrazes
oynasida ko‘rish ham 
mumkin. True Type mavqeidagi shriftlar ekranda ham chop etilganda ham bir xil 
ko‘rinishga ega, printer shriftlari esa chop etilgandagina to‘g‘ri ko‘rinishga ega 
bo‘lib, ekranda sal boshqacharoq ko‘rinadilar. Shriftni o‘zgartirish uchun tegishli 
matn bo‘lagini ajratish va undan so‘ng shrift turini tanlash kerak bo‘ladi 
Shriftlarni quyidagi besh xil guruhga bo‘lish mumkin: 

Sans serif turidagi shriftlarga Arial, Helvetica, Tahota va Verdana kiradi. 
Ular harflarning oxirida kichkina «dumcha» larga ega bo‘lmaydilar. 

Oddiy shriftlarga Times New Roman, Century, Garamond lar kiradi. 
Ularning qabul qilish oson. 

Mono kattalikli shriftlarga misol sifatida Courier New ni keltirish mumkin. 
Bunday shriftlarning kengligi pechatlash mashinkalarinikiga o‘hshash bir xil 
bo‘ladi. 

Qo‘lyozma shriftlarning nomlarida ko‘pincha Script so‘zi bo‘ladi. Ular 
matnning qo‘lyozma ko‘rinishini aks ettiradi. Misol sifatida quyidagilarni 
keltirishimiz mumkin - Brushscript va Lucida Handwriting. 

Dekorativ shRiftlar odatda sarlavhalarda yoki matnning ajratilab turiladigan 

---

qismlarida ishlatiladilar. Ularga misol sifatida Comic Sans MS, Impact va 
Algebrian larni keltirishimiz mumkin. 
2. Interval - matn xarflar enining foizi, ular o‘rtasidagi masofa va satrga 
qaraganda joylanishi (yuqoriga yoki pastda) ni o‘zgartirish.