Mavzu. Zamonaviy Jahon iqtisodiy Munosabatlari tizimida mamlakat iqtisodiyotining raqobatbardoshligi

3. Raqobatbardoshlikka yondoshuvniig 10 ta «oltin qoidasi»
Global raqobatbardoshlikka umumiy yondashuv o'nta "oltin qoidalar" ga asoslangan:

1. 
   resurslar va texnologiyalar – raqobatbardoshlikning asosiy omillari;
   
2. 
   texnologiya keyingi avlodlar uchun boylikni oshiradi;
   
3. 
   "boy" (resurslar va yig’ilgan milliy boylik bilan) bo'lish mumkin, ammo raqobatbardosh emas;
   
4. 
   "kambag'al" mamlakat texnologiya orqali raqobatbardosh bo'lishi mumkin;
   
5. 
   "kambag'al" «boy" lardan ko’ra raqobatbardosh bo'lishi mumkin;
   
6. 
   xalqaro aloqalar jozibadorlik (investitsiya qabul qilishning passiv varianti) va (yoki) agressivlikka (xorijiy bozorlarga faol kirish) asoslangan bo'lishi mumkin. Misol uchun, Irlandiya jozibador, ammo tajovuzkor emas, Koreya tajovuzkor, ammo jozibador emas, AQSh ham tajovuzkor ham jozibador;
   
7. 
   raqobatdoshligini baholash ikki asosiy mezonlar guruhi bo'yicha amalga oshiriladi: "qattiq "– miqdoriy jihatdan juda aniq o’lchanadi (mehnat unumdorligi, integral samaradorlik va b.) va "yumshoq " – sezilarli darajada yomon o'lchanadi (ta'lim darajasi, an'anaviy qadriyatlar va b.);
   
8. 
   "qattiq" mezonlar "yumshoq" larga ko’ra qisqaroq davrga ega (oy, yil, o'n yil, avlod);
   
9. 
   mamlakat iqtisodiy jihatdan qanchalik yuqori rivojlangan bo'lsa, u "yumshoq" mezonlar bilan o'lchanadigan omillarga shuncha ko’proq tayanadi;
   
10. 
    Raqobatbardoshlik uzoq muddatli rejada qo'llab-quvvatlanishi mumkin.
    

Nazorat savollari

1. 
   M. Porterning "milliy romb" idagi raqobatbardosh ustunlikning determinantlarini sanab o'ting va ularning xususiyatlarini tasavvur qiling.
   
2. 
   Mamlakat iqtisodiyotining raqobatbardoshligini ta'minlashda davlatning rolini ochib bering.
   
3. 
   Milliy iqtisodiyotning barqaror raqobatbardoshligini ta'minlashda innovatsiyalarning o'rni qanday?
   
4. 
   Mamlakat iqtisodiyotining raqobatbardoshligini baholashning mavjud reyting usullarini tavsiflang.
   
5. 
   Iqtisodiyotning globallashuvi sharoitida mamlakat raqobatbardoshligining asosiy omillarini oching.
   

1^ Портер М. Международная конкуренция: конкурентные преимущества стран. М.: Международные отношения, 1993. 896 с.

2^ Ўзбекистон иқтисодиѐтининг рақобатбардошлигини ошириш муаммолари: назария ва амалиѐт / Муаллифлар жамоаси: Р.О. Алимов, А.Ф. Расулев, А.М. Қодиров ва бошқалар // С.С. Ғуломов таҳрири остида. –Т.: Konsauditinform-Nashr, 2006.

3^ Цит. по: Швандар К. В. Международная конкурентоспособность: трансформация понятия, критерии оценки, практические результаты // Вестн. Моск. ун-та. 2008. No 2. С. 58.

4^ Швандар К. В. Указ. соч. С. 61.