Мавзу: Замонавий материаллар яратишда таркибни танлаш ва қўлланиши имкониятлари. Режа



Download 467,69 Kb.
Pdf ko'rish
bet4/4
Sana21.02.2022
Hajmi467,69 Kb.
#46169
1   2   3   4
Юқори молекуляр бирикмалар 

полимерлар. Ҳозирда иқтисодиётда, 
турмуш эҳтиёжари ва саноат ишлаб чиқаришида энг кўп қўлланаётган 
материаллардан бири бу юқори молекуляр бирикмалар, яъни полимерлар 
асосидаги материаллардир. Полимерлар табиий ва синтетик шароитда синтез 
бўлади
1,4
. Табиий полимерлар гуруҳига ДНК, РНК, полисахаридлар 
(целлюлоза, хитин, хитозан, пектин, крахмал ва ҳ.к.), оқсиллар (фиброин, 
кератин, коллаген, желатин, альбумин, инсулин ва ҳ.к), каучуклар каби 
бирикмалар кирса, синтетик полимерлар гуруҳига полиэтилен (ПЭ), 
полиэтиленоксид (ПЭО), полиэтилентерефталат (ПЭТФ), полакрилонитрил 
(ПАН), полистирол (ПС), полипропилен (ПП), поливинилхлорид (ПВХ), 
полиамид (ПА) каби бир қатор юқори молекуляр бирикмалар киради [4].
Табиий полимерлар асосан ўсимлик ва тирик жонзотлар организмида 
синтез бўлади ва бундай синтезлар организмадаги махсус кодлар воситасида 
1
William D. Callister Jr. Materials Sciences and Engineering. An Introduction. John Wiley & Sons. Ins. 2010. 
– P. 
1000. 
4. Mustafa Akay. Introduction to Polymer Science and Technology & Ventus Publishing ApS, 2012, - P.169. 


амалга ошади. Бундан йўл билан организмлар ўзига зарурий бўлган 
биоматериалларнини шакллантиради. Бу жараёнлар организм тириклигида 
организмнинг табиий хотираси асосида бошқариш принципи бўйича деярли 
доимий равишда давом этади. Биоматериаллар биринчи навбатда организм 
учун керакли материаллар бўлса, иккинчи навбатда инсоният учун, турмуш 
ва саноат, умуман барча ишлаб чиқариш соҳалари учун муҳим хом-ашё ва 
озуқа манбаи бўлган материаллардир.
Шуни таъкидлаш жоизки, табиий полимерларни қайта ишлаш орқали 
сунъий материаллар олинади. Бу материаллар айрим хоссалари бўйича 
табиий полимерлар афзалликка эга бўлиши ҳам мумкин. Масалан, табиий 
оқсил коллагендан озуқ-овқат ва енгил саноат учун ўта зарур бўлган желатин 
оқсили олинади. Бу ўз хоссасига кўра желатиндан анча фарқли ва муҳим 
жиҳатлари билан бир қатор афзалликларни намоён қилади. 
Синтетик полимерлар бевосита кимёвий синтез йўли билан олинади. 
Бунда хом-ашё сифатида газ ва нефть маҳсулотлари, махсус органик ва 
ноорганик бирикмалар, минераллар ва металлар кенг қўлланилади. 
Полимерлар кимёвий синтези ҳам ўз моҳиятига кўра асосий икки гуруҳга 
ажратилади, яъни радикал полимерланиш ва поликонденсация. Албатта, 
поликонденсация механизми табиий синтезда ҳам асосий ҳисобланади. 

Download 467,69 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish