Mavzu yuzasidan mashq va topshiriqlar 1- topshiriq. Konseptual jadvalni to‘ldiring

Vizual axborotlar.

Biz qanday ko'ramiz: visual munosabatlar. Har safar biz ma’lumotlarni ko'rish orqali qabul qilganimizda, o'zimiz ko'rayotgan narsalarning o'xshash va farqli tomonlarini aniqlashga harakat qilamiz. Buning yordamida obyektlarni obrazlar orqali ajratish mumkin, balki ularning ahamiyatini ham tushunish mumkin.Masalan, ranglardagi farq oldimizda 2 ta turli obyekt borligini anglatadi, masshtablardagi farq shuni anglatadi-ki, bir obyekt boshqasiga nisbatan bizdan uzoqroqda joylashgan va h.k. Obyektlar o'rtasidagi munosabatni bizning miyamiz tahlil qilgandan keyin, obrazning barcha qismlarini yaxlitlaymiz hamda nimani ko'rayotganimizni tushunamiz.

Bu jarayon bizning obyektlarni ko'rish yordamida guruhlash qobiliyatimiz yordamida yanada tezlashadi. Biz o'simlik bargini kuzatayotganimizda, atrofdagi obyektlarni, (xuddi shunday rang, shakl, o'lcham va holatda) birgalikda guruhlanadi, bu bilan “ko'lmak” tushunchasi yaratiladi. Shu bilan birga biz barcha o'simliklarni bir-biri bilan taqqoslaymiz.

Qabul qilishning bu prinsiplari biz axborotni qanday guruhlashni tushunishimiz uchun kalit vazifasini o'taydi.Masalan, yonma-yon joylashgan obyektlar sifatida, biz ularni yaqinlik belgisi yordamida guruhlaymiz, xuddi shunday bir xil obyektlarni o'xshashlik belgilari bilan guruhlaymiz.

Yaqinlik, o'xshashlik, oradagimasofa, tugallanganlik. Ammo, visual axborotning psixologik jihatlarini tushunish samarali visual obraz yaratish uchun yetarli emas. Buning uchun biz quyidagilarni tushunishimiz zarur:

- Bu jihatlarni (aspektlarni) biz o'z ishimizda qanday ishlatishimiz mumkin?

- Qanday vositalar yordamida obyektlar har xil bo'ladi?

Variantlar ko ‘p bo‘lishiga qaramay, obyektlarga visual tasvir berishning 5 ta bosh kategoriyasi mavjud:

Bu kategoriyalardan biri bo'yicha obyektning o'zgarishi visual contrast yaratadi. Ikki obyekt o'rtasidagi contrast qanchalik kuchli bo'lsa, ularni 2 ta alohida o'zaro bog'liq bo'lmagan obyektlar sifatida qabul qilinadi.

Boshqa elementlar “iyerarxiyasi" butun kompozitsiya bo'ylab ko'z yuritadi, syujetga o'z qo'shimchalarini kiritadi.Har bir elementning holati ko'rayotgan shaxsga yaxlit kartinada bu elementning muhimlik darajasi to'g'risida axborot beradi.

Sirkning visual jihatdan dominant bo'lgan reklama plakatidagi eng qiyin element – bu artistlar va sarlavhani tasvirlashdir. U umumiykartina yaratadi, ya’ni – shaharga sirk keldi. Kamroq darajada dominant bo'lgan yangiroq elementlar – biletning narxi va namoyish ishtirokchilarning ro'yxati. Agar iyerarxiya boshqacharoq bo'lsa, ko'pchilik shaharga sirk kelganini tushunmagan bo'lar edi.Tartibga solingani yerarxi yana faqat axborotni qabul qilish tartibini belgilaydi, balki sahifaning tarqoq elementlarini birlashtirishga ham yordam beradi. Shunday qilib, tartib va balans tuyg'usi paydo bo'ladi. Vizual iyerarxiyasiz ^^ sahifaning har bir element ifoydalanuvchining diqqatini tortadi, natijada tarqoq e’tibor yo'qoladi. U yoki bu elementning iyerarxiyasidagi holati siz nimani aytishni xohlayotganingizga bog'liq bo'ladi.

Sahifaning u yoki bu elementi yukini kamaytiramiz.Bu bilan biz sahifani ko'rayotgan shaxsning diqqatini jalb qiladigan yo'lni belgilaymiz. Elementning visual og'irligi o'ziga qaratilgan ko'z qarashning e’tibordarajasi yoki qiziqarliligi bilan o'lchanadi.

Masalan, qizil rangli yirik sarlavha, oq fon bilan ko'proq contrast paydo qiladi (ochkulrang nuqtaga nisbatan). Qizil sarlavha ko'proq og'irlikka ega, chunki u birinchi bo'lib qarayotgan shaxsning diqqatini jalb qiladi. Ammo u chapdagi suratdan ko 'ra ko 'proq diqqatni ushlab tura olmaydi.