Mavzu: Yer Oy tizimi, Yer tipidagi sayyoralar Reja



Download 2,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/8
Sana31.05.2022
Hajmi2,22 Mb.
#623830
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
1-mavzu

 
 
 
 
 
 


 
 
 
Saturn (Zuhal) 
Planeta qadimgi rimning vaqt va taqdir xudosi - Saturn nomi atalgan. Bu 
planeta arablarda Zuhal, greklarda Kronos nomi bilan yuritilgan bо‘lib, Quyosh 
sistemasining qurollanmagan kо‘z bilan kо‘rish mumkin bо‘lgan oxirgi planetasidir. 
Shuning uchun ham, qadimda uzoq yillar Zuhalning orbitasi Quyosh sistemasining 
chegarasi deb ta’kidlangan. 
Saturn kattaligi jihatidan faqat Yupiterdan keyin turadi, uning diametri 120 ming 
800 kilometr. Quyoshdan о‘rtacha uzoqligi 9,5 astronomik birlik, ya’ni Quyoshdan 
1 milliard 427 million kilometr narida yotadi. Massasi Yernikidan 95 marta ortiq. 
Zichligi 0,7 g/sm
3
. Uning sirtida erkin tushuv tezlanishi 11 m/s
2
ga teng. 
Orbitasi bо‘ylab halqali bu sayyora sekundiga 9,6 kilometrli tezlik bilan 
uchib, 29 yilu 5 oy 16 kun deganda Quyosh atrofini bir marta tо‘la aylanib chiqadi. 
Saturnning о‘z о‘qi atrofida aylanishi, Yupiterniki kabi turli kengliklarda turlichadir. 
Ekvator zonasining aylanish davri 10 soatu 14 minut bо‘lgani holda, qutbga yaqin 
rayonlari 10 soatu 28 minutli davr bilan aylanadi.
 
 


 
 
 
Uran 
Uran planetasi, aslida muzikachi, keyinchalik mashhur astronom darajasiga 
kо‘tarilgan V.Gershel tomonidan 1781 yili tasodifan topildi. Ma’lum bо‘lishicha, 
planeta ochilgunga qadar, qariyb yuz yilcha ilgaridan kuzatilib kelingan ekan. Biroq 
astronom unga har doim xira bir yulduz deb qarab, ortiqcha e’tibor bermagan 
ekanlar. Planeta orbitasini birinchi bо‘lib Peterburg akademigi A.I.Leksel hisobladi. 
Uranning diametri 51 ming 200 kilometr. Massasi Yernikidan 14,6 marta 
kattalik qiladi, о‘rtacha zichligi 1,27 g/sm3. Bu sayyora Quyoshdan о‘rtacha 19,2 
astronomik birlik masofada uning atrofida aylanadi. Planeta diski (gardishi)ni 
kо‘rish uchun, uni kam deganda, 100 martacha kattalashtiruvchi teleskopda kuzatish 
zarur bо‘ladi. 
Uranning orbital tezligi sekundiga 0,8 kilometrni tashkil qiladi va Quyosh 
atrofida 84 yilda bir marta aylanib chiqadi. Biroq, u о‘z о‘qi atrofida nisbatan tez 
aylanadi. Sutkasining uzunligi 16 soatu 24 minutni tashkil etadi. 

Download 2,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish