Мавзу. Ялпи ички махсулот хажмини хисоблаш усуллари йоналиш. Молия ва молиявий технологиляр ф. И. Ш. Тошпулатов авазбек зафар угли

Қисқача хулосалар
Макроиқтисодий фаолият дейилганда иқтисодиётдаги барча субъектлар фаолиятининг йиғиндиси тушунилади ва унинг хаммаси махсулотлар ва кўрсатилган хизматлар сифати юзага келади. Макроиқтисодий фаолият натижасини аниқлашнинг назарий асоси бўлиб, товар ва хизматларнинг доиравий айланиш модели хисобланади.
Макроиқтисодиётда турли мақсадларга йўналтирилган кўплаб ялпи миллий махсулот, соф миллий махсулот, миллий даромад ва бошқалар. Улар орасида энг асосийси бўлиб, ялпи ички махсулот (ЯИМ) кўрсаткичи хисобланади. Унинг хажмини аниқлашнинг уч хил усули мавжуд (ишлаб чиқариш, тақсимот ва якуний истеъмол). ЯИМ бу йил давомида мамлакатда яратилган пировард махсулотнинг қийматини ифодалайди.
Соф миллий махсулот – миқдоран ЯИМдан асосий фондлар истеъмоли (амортизатсия)ни чегириб ташлагандан сўнг қолган қисмига тенг.
Соф миллий махсулотнинг жамият аъзоларига уларнинг даромади мифатида теккан қисми миллий даромад деб юритилади.
ЯИМ хажмини аниқлашда тўрт хил бахо тизими дан фойдаланилади: омилли бахо, асосий бахо, ишлаб чиқариш бахоси, харидор бахоси, ЯИМ динамикасини аниқлаш мақсадида ўзгармас бахолардан фойдаланилади.
2020-йилда Ўзбекистон ялпи ички маҳсулотининг ўсиши 5,9 фоиз даражасида режалаштирилмоқда (тугаб бораётган йилда бу кўрсаткич — 5,5 фоизни ташкил этган), инфляция эса 12,4–13,4 фоиз даражада бўлиши кутилмоқда. Ўсиш ҳажми саноат ишлаб чиқаришда — 6,4 фоиз, қишлоқ хўжалигидаги ишлаб чиқаришда — 4 фоиз, капитал сармояларда — 6,5 фоиз, чакана савдо айланмасида — 5,6 фоиз миқдорда бўлиши прогноз қилинмоқда.
6.FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. Abulqosimov X.P. Korxonaning xalqaro marketing faoliyati. -Т.:
2018 у. 114-b.
2. Alimov R., Jalolov J., Xotamov I., Akramov T. Marketingni bosh- 
qarish. -Т.: Adolat, 2015 y.
3.Axmedov I.A. va boshq. Korxona tashqi iiqtisodiy faoliyati va 
marketing. o ‘q.qo‘l. -Т.: Bilim-2017, 240-b.
4. Bekmuradov A.Sh. va boshqalar. 0 ‘zbekiston iqtisodiyotini liber- 
allashtirish yillarida 1-2-3-4-5 kismlar. -Т.: TDIU, 2020 y.
5. Bekmuradov A.Sh. va boshq. «Tashqi iqtisodiy siyosat: savdo va 
investitsiyalar oqimlari». -Т.: TDIU, 2012 y., 62-b.